Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Pracodawcy naukowców odpowiadają, jako osoby rekrutujące, za zapewnienie pracownikom
naukowym otwartych, przejrzystych oraz porównywalnych na poziomie międzynarodowym
procedur doboru kadr i rekrutacji 30 . Ogłoszenia w sprawie zatrudnienia powinny zawierać dokładny
opis wymaganej wiedzy i kwalifikacji oraz nie być na tyle specjalistyczne, by zniechęcić
odpowiednich kandydatów. Pracodawcy powinni zamieścić również opis warunków pracy oraz
uprawnień, w tym opis perspektyw rozwoju zawodowego 31 .
Wymagany poziom kwalifikacji powinien odpowiadać potrzebom stanowiska i nie powinien
stanowić bariery w przyjęciu do pracy. Przy uznawaniu i ocenie kwalifikacji należy skupić się
bardziej na ocenie osiągnięć kandydata niż jego/jej uwarunkowaniach lub reputacji, jaką zdobył w
instytucji, w której uzyskał te kwalifikacje. Jako że kwalifikacje zawodowe można osiągnąć na
wczesnym etapie długiej kariery naukowej, należy także uznawać przebieg trwającego przez całe
życie rozwoju zawodowego 32 .
Wedle art. 118a znowelizowanej u.p.s.w. zatrudnienie nauczyciela akademickiego w
uczelni publicznej następuje po przeprowadzeniu otwartego konkursu. Tryb i warunki
postępowania konkursowego określa statut 33 . Informację o konkursach ogłasza się na
stronach internetowych uczelni, urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw
szkolnictwa wyższego oraz ministra nadzorującego uczelnię, a także na stronach
internetowych Komisji Europejskiej, w europejskim portalu dla mobilnych naukowców,
przeznaczonym do publikacji ofert pracy naukowców 34 .
Podkreślić należy, że zatrudnianie nauczyciela bez konkursu jest możliwe tylko, jeżeli wymiar
jego etatu nie przekracza połowy.
Poniższa tabela przedstawia przykładowe porównanie wymaganych dokumentów przy
staraniu się o pracę na polskich uczelniach: publicznej i niepublicznej w przypadku kierunków
ekonomicznych. Porównanie zostało dokonane na podstawie 11 komunikatów (5 z uczelni
publicznych i 6 z uczelni niepublicznych) w 2009 roku, dotyczyły one poszukiwań kandydatów na
stanowisko adiunkta w różnych zakładach dydaktycznych związanych z realizacją programu
kształcenia na kierunku ekonomia.
Tabela 7. Przykładowe wymagania dotyczące kandydata na stanowisko adiunkta na kierunku
ekonomia
Uczelnie publiczne Uczelnie niepubliczne
Dyplom potwierdzający posiadanie tytułu doktorskiego + +
Doświadczenie biznesowe +(mile widziane) +(niezbędne)
Certyfikat potwierdzający kompetencje pedagogiczne + +(mile widziane)
Certyfikaty językowe + +
Lista publikacji +(niezbędna) +(mile widziane)
Źródło: Opracowanie własne
Chociaż zasada zatrudniania w drodze konkursów obowiązuje od dziesiątków lat, to
praktyczna ich rola jest znikoma. Mianowicie tylko niewielka ilość etatów jest obsadzana w wyniku
rzeczywistej konkurencji kandydatów, przejawiającej się w ich większej ilości (to znaczy jeżeli
przynajmniej 2 osoby przystąpią do konkursu). W większości przypadków jest tak, że do
konkursu przystępuje jedna tylko z góry znana osoba. Często zresztą wymogi konkursowe są
tak sformułowane, że właściwie przesądzają o „zwycięzcy”. W tej sytuacji istotne jest, aby
30 Karta Naukowca, ZALECENIE KOMISJI z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie Europejskiej Karty Naukowca oraz
Kodeksu Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych, European Communities, 2006, s. 5.
31 Karta Naukowca, ZALECENIE KOMISJI s. 26
32 Karta Naukowca, ZALECENIE KOMISJI s. 27
33 Art. 118 a ust. 1, Projekt nowelizacji Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym
34http://www.nauka.gov.pl/ministerstwo/praca/ lub http://ec.europa.eu/euraxess/index.cfm/jobs/index
Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego
31-007 Kraków, ul. Gołębia 24
102