Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
konkursy zaczęły spełniać swoją rolę, a jednocześnie, aby ocenie podlegał zweryfikowany na tle
pracowników jednostki ogłaszającej konkurs dorobek naukowy kandydata (a tam, gdzie to jest
możliwe, również dydaktyczny).
Naszym zdaniem należałoby z jednej strony recenzję uprościć, a z drugiej zwiększyć
faktyczną odpowiedzialność recenzentów. Uważamy, że należy od nich wymagać jednoznacznej
oceny dorobku kandydata, niekoniecznie połączonej z wielostronicowym elaboratem.
Ocena naukowych dokonań kandydata powinna nastąpić według reguł wskazanych
w kolejnej części opracowania. W tym miejscu wskazujemy jedynie, że według nas uczelnie
powinny określić minimalny ilościowy poziom dorobku umożliwiający kandydowanie na dane
stanowisko (np. średnia wydziału).
Zarówno ustawa, jak i statuty uczelni określają wymogi, jakie muszą spełnić kandydaci.
Z uwagi na to, że nie są one identyczne, sugerujemy, aby recenzentom je wskazać, zamieszczając
stosowne fragmenty statutu uczelni. Od recenzentów powinno się wymagać odpowiedzi na
pytanie, czy wymienione w statucie wymogi spełnia kandydat. Naszym zdaniem recenzja powinna
się ograniczyć do tych odpowiedzi, uzupełnionych ogólną oceną. Gdyby recenzent uznał, że jakieś
szczególne uzasadnienie jest celowe, mógłby to wyrazić w sposób syntetyczny na 0,5-1 stronie.
Przykład takich recenzji dotyczących oceny kandydata na stanowiska profesora
zwyczajnego i nadzwyczajnego stanowią załączniki nr 3A i 3B.
Szczególnym przypadkiem konkursu jest zatrudnienie w tym trybie rektora.
Zagadnieniem tym zajęliśmy się w innej części raportu (Samorządność akademicka
i menedżerska); tutaj odnosimy się do niego w jednym tylko, pracowniczym kontekście.
Przypomnijmy, że Rektor uczelni publicznej może być powołany w drodze wyborów albo
w drodze konkursu.
Otóż ustawa nie przewiduje szczególnych powodów przyjęcia trybu konkursowego,
wskazując jedynie, że konkurs na stanowisko rektora ogłasza i wymogi ustala senat. Niemniej
jednak uważamy, że w praktyce nastąpić to powinno wówczas, gdy istnieją zadania, których
wykonanie wymaga specyficznych kwalifikacji. Przykładowo, może tu chodzić o zdecydowaną
poprawę wyniku finansowego uczelni (w sytuacji, gdy jeszcze nie zachodzą przesłanki wszczęcia
postępowania naprawczego), zwiększenie liczby studentów, czy restrukturyzację zatrudnienia.
Osoby przystępujące do konkursu powinny przedstawić swoisty „biznesplan”. Istotą
takiego konkursu powinna być zatem nie tyle ocena formalnych kwalifikacji (wszyscy potencjalni
kandydaci muszą je bowiem spełnić), ile założeń i możliwości realizacji „biznesplanu”.
Jednocześnie kandydat powinien wskazać własne warunki – zwłaszcza dotyczące zakresu
swobody jego działania przy obsadzie stanowisk kierowniczych w podstawowych jednostkach
organizacyjnych (w praktyce: dziekanów) oraz w centralnej administracji uczelni osobami
posiadającymi szczególne, określone przez niego kompetencje.
2.5.2.1.4. Mianowanie i umowy o pracę jako formy zatrudnienia nauczycieli
akademickich
W świetle znowelizowanej ustawy, stosunek mianowania będzie dotyczyć tylko profesorów,
natomiast pozostałe formy zatrudnienia (w tym opisane niżej) obejmują wszystkich pozostałych
pracowników uczelni. Do tych form zatrudnienia zalicza się: umowy o pracę, umowy o dzieło oraz
umowy zlecenia.
Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego
31-007 Kraków, ul. Gołębia 24
103