Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2.3.2 Propozycje rozwiązań modelowych z uzasadnieniem oraz wskazaniem
dobrych praktyk
Analiza najlepszych zagranicznych praktyk zarządzania procesem dydaktycznym nie
prowadzi do żadnych konkluzywnych wniosków poza jednym – zgodnie z zalecanym przez
Deklarację Bolońską, popieranym także przez OECD i Bank Światowy, podejściem do
autonomiczności – uczelnie same decydują o sposobie organizowania dydaktyki oraz
późniejszego kierowania procesem dydaktycznym. Widoczna jest wskazana na samym początku
tendencja do instytucjonalnej decentralizacji – w ramach uczelni to jednostki organizacyjne, a nie
centralna administracja, podejmują kluczowe decyzje dotyczące dydaktyki. W warunkach polskich,
zgodnie z nowelizacją ustawy PSW, to podstawowe jednostki organizacyjne prowadzą studia na
poszczególnych kierunkach studiów (art. 2.1.29).
Przestawione poniżej etapy obejmują zarządzanie procesem dydaktycznym, rozumianym
jako przygotowywanie nowych programów studiów, następnie ich realizowanie i w końcu – ocenę
jakości kształcenia. Tak jak zostało to już wykazane – wszystkie etapy są ze sobą powiązane i
wzajemnie się uzupełniają. Na pewno jednym z najważniejszych zmian wynikających z nowelizacji
ustawy PSW jest konieczność oparcia całości działań uczelni, w tym i kształcenia, o przyjętą
strategię rozwoju. Strategia ta musi się stać punktem odniesienia dla wszystkich etapów
zarządzania procesem dydaktyczny, gdyż tylko w ten sposób można zagwarantować spójność
działań uczelni.
2.3.2.1. Planowanie
1. Punktem wyjścia do wszelkich dalszych decyzji dotyczących uczelni jest przyjęta strategia
rozwoju uczelni, opracowana zgodnie z art. 66.1a. Na opracowaną i realizowaną strategię
mają wpływ:
1) wizja narodowa:
a) Narodowa Strategia Rozwoju, Strategia Rozwoju Szkolnictwa, etc;
b) polityka państwa, ze szczególnym uwzględnieniem polityki badawczo-naukowej
oraz wobec szkolnictwa wyższego;
2) wizja europejska:
a) UE – np. strategia lizbońska, Europejskie Ramy Kształcenia dla Uczenia się przez
całe życie (Life Long Learning, LLL);
b) proces boloński, działania Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego i Europejskiego
Obszaru Badawczego;
3) oczekiwania rynku pracy;
4) posiadane zasoby materialne;
5) posiadane zasoby ludzkie (interesariusze wewnętrzni) i perspektywy ich rozwoju;
6) proces wewnętrznej negocjacji strategii (ewentualne konsultacje wewnątrz uczelniane);
7) kompleksowe badania efektów kształcenia:
a) zatrudnialność;
b) ocena kompetencji absolwentów dokonywana przez pracodawców;
c) wewnętrzne procedury oceny;
8) polityka regionalne (zapisana w regionalnych dokumentów strategicznych);
9) wizja rozwoju uczelni przyjęta przez rektora;
2. Opracowana strategia musi zawierać w sobie następujące elementy:
1) polityka edukacyjna uczelni:
Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego
31-007 Kraków, ul. Gołębia 24
74