Raport końcowy Modele zarządzania uczelniami w Polsce

Modele zarządzania uczelniami w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Nowy sposób określania minimum kadrowego przyczyni się zapewne również do większej
praktycznej przydatności wielu kierunków studiów. Przykładowo, do minimum kadrowego studiów
prawniczych może być zaliczony sędzia Sądu Najwyższego będący magistrem, zaś studiów
informatycznych – zatrudniony w firmie ComArch magister inżynier.
Nowy sposób określania minimum kadrowego może (zasadniczo korzystnie) wpłynąć na
postrzeganie na uczelniach roli studiów i kreowanej sylwetki absolwenta. Przyczyni się także do
tego wymóg badania losów absolwentów.
W kontekście minimum kadrowego zasadnicze znaczenie ma liczba profesorów oraz
doktorów habilitowanych.
Odrębną sprawą od minimum kadrowego jest ogólna liczba potrzebnych pracowników
określonych kategorii. Uczelnie powinny uwzględniać zarówno bieżące potrzebny, jak
i konieczność zastępowania wysokokwalifikowanej kadry oraz utrzymywania właściwej struktury
jednostek organizacyjnych. Przykładowo, najtańsze dla uczelni jest zatrudnienie dużej ilości
wykładowców, zobowiązanych do wykonywania wielokrotnie większej ilości godzin dydaktycznych
niż profesor. Jednocześnie jednak należy pamiętać, że uczelnia tym się różni od szkoły, że
nauczycielami są osoby tworzące naukę. Dlatego też o tożsamości szkoły wyższej decydują
profesorowie. Planując zapotrzebowanie na kadrę należy zatem wyważyć różne aspekty
aktywności szkoły wyższej, a także zamierzenia i ambicje rozwojowe (np., czy uczelnia zamierza
być uwzględniona na tzw. liście szanghajskiej, a jeżeli już się tam znajdzie, czy zamierza poprawić
swoją lokatę).
2.5.1.3.5. Pensum dydaktyczne nauczycieli akademickich
Wedle art. 130 ust. 1 znowelizowanej u.p.s.w. czas pracy nauczyciela akademickiego jest
określony zakresem jego obowiązków dydaktycznych, naukowych i organizacyjnych.
Wedle ust. 2 tego artykułu zasady ustalania zakresu obowiązków, rodzaje zajęć
dydaktycznych objętych zakresem tych obowiązków, w tym wymiar zadań dydaktycznych dla
poszczególnych stanowisk oraz zasady obliczania godzin dydaktycznych określa senat.
Istotnym elementem polityki kadrowej jest ustalona przez uczelnię wysokość pensum oraz
przyjęte zasady stosowania obniżek.
Roczny wymiar zajęć dydaktycznych, dla poszczególnych grup stanowisk nauczycieli
akademickich, został określony w art. 130 ust. 3 znowelizowanej u.p.s.w. w następujący sposób:
− od 120 do 240 godzin dydaktycznych – dla pracowników naukowo-dydaktycznych;
− od 240 do 360 godzin dydaktycznych – dla pracowników dydaktycznych;
− od 300 do 540 godzin dydaktycznych – dla pracowników dydaktycznych zatrudnionych na
stanowiskach lektorów i instruktorów lub równorzędnych.
Jak widać, uczelnie mają znaczny zakres swobody w określeniu ilości obowiązkowych
godzin dydaktycznych. Przykładowo, na jednym z polskich uniwersytetów, wysokość pensum
i zasady stosowania obniżek są następujące:
Centrum Badań nad Szkolnictwem Wyższym Uniwersytetu Jagiellońskiego
31-007 Kraków, ul. Gołębia 24
96