26.04.2013 Views

Obras completas de SAN AGUSTÍN - 10

Obras completas de SAN AGUSTÍN - 10

Obras completas de SAN AGUSTÍN - 10

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

174 Sermón 351<br />

fariseo, confiado en el recuento <strong>de</strong> sus méritos. Aunque también<br />

él diera gracias a Dios, diciendo: Te doy gracias, ¡oh<br />

Dios!, porque no soy como los <strong>de</strong>más hombres: injustos, adúlteros,<br />

ladrones; como ese publicano. Ayuno dos veces en el sábado<br />

y pago los décimos <strong>de</strong> cuanto poseo, le tomó la <strong>de</strong>lantera<br />

aquel que estaba lejos, <strong>de</strong> pie, sin atreverse a levantar sus ojos<br />

al cielo, y golpeaba su pecho, diciendo: «Señor, séme propicio<br />

a mí, pecador». Aquel fariseo no hallaba tanto gozo en su<br />

salud como en el compararla con las enfermeda<strong>de</strong>s ajenas. Dado<br />

que había venido al médico, le hubiera sido más útil mostrar,<br />

confesándolos, los males que le tenían enfermo que ocultar sus<br />

heridas y osar gloriarse frente a las cicatrices ajenas. No es,<br />

pues, extraño que saliera más curado el publicano, que no tuvo<br />

reparos en mostrar lo que le dolía.<br />

En las cosas visibles, para alcanzar lo que está en lo alto<br />

hay que erguirse; a Dios, sin embargo, aunque es lo más alto<br />

<strong>de</strong> todo, se le alcanza no ensalzándose, sino humillándose. Por<br />

eso dice el profeta: El Señor está cerca <strong>de</strong> los <strong>de</strong> corazón contrito.<br />

Y también: El Señor es excelso y pone su mirada en las<br />

cosas humil<strong>de</strong>s; las elevadas las conoce <strong>de</strong> lejos. Las cosas elevadas<br />

están puestas aquí para indicar a los soberbios. Pone su<br />

mirada en aquéllas para levantarlas; a éstas las conoce para<br />

abatirlas. Al <strong>de</strong>cir que las cosas elevadas las conoce <strong>de</strong>s<strong>de</strong> lejos,<br />

mostró con suficiencia que a las humil<strong>de</strong>s las mira <strong>de</strong> cerca, a<br />

pesar <strong>de</strong> haber dicho antes que el Señor es excelso. Solamente<br />

sollicitus, quam Pharisaeus meritorum enumeratione securus. Quamvis<br />

enim et ipse gratias egerit Deo, dicens: Gratias tibi ago, Deus, quoniam<br />

non sum sicut ceteri homines, iniusti, adulteri, raptores; quomodo et<br />

publicanus iste. leiuno bis in sabbato, <strong>de</strong>cimas do omnium quaecumque<br />

possi<strong>de</strong>o (ib., 11.12); tamen ei praelatus est ille, qui <strong>de</strong> longinquo<br />

stabat, ñeque oculos au<strong>de</strong>bat ad caelum levare, sed percutiebat pectus<br />

suum, dicens: Deus, propitius esto mihi peccatori (ib., 13). Non enim<br />

ille pharisaeus tam sua sanitate, quam morbo [1536] rum alienorum comparatione<br />

gau<strong>de</strong>bat. Utilius autem illi erat, quoniam ad medicum venerat,<br />

ea <strong>de</strong> quibus aegrotabat, confitendo monstrare, quam dissimulare a<br />

vulneribus suis, et <strong>de</strong> cicatricibus alienis au<strong>de</strong>re gloriari. Non ergo mirum<br />

si publicanus magis curatus abscessit, quem non puduit osten<strong>de</strong>re<br />

quod dolebat. In rebus quippe visibilibus, ut excelsa quisque contingat,<br />

in excelsum erigitur: Deus autem cum sit omnium excellentissimus,<br />

non elatione, sed humilitate contingitur. Un<strong>de</strong> propheta dicit: Prope<br />

est Dominus his qui obtriverunt cor (Ps 33,19). Et iterum: Excelsus<br />

Dominus, et humilia respicit, et excelsa a longe cognoscit (Ps 137,6).<br />

Excelsa ipsa posuit pro superbis. Illa ergo respicit, ut attollat; ista<br />

cognoscit, ut <strong>de</strong>iciat. Cum enim ait, quod a longe excelsa cognoscit,<br />

satis eum ostendit humilia <strong>de</strong> próximo atten<strong>de</strong>re: ipsum tamen Dominum<br />

excelsum esse praedixit. Solus enim Deus arrogans non est, quanta-<br />

La penitencia 175<br />

Dios no peca <strong>de</strong> arrogancia por mucho que se alabe. No piense<br />

la soberbia que se oculta a los ojos <strong>de</strong> Dios, pues Dios conoce<br />

las cosas elevadas. Ni se consi<strong>de</strong>re tampoco unida a Dios, pues<br />

las cosas elevadas las conoce <strong>de</strong> lejos. Por tanto, quien rehusa<br />

la humildad <strong>de</strong> la penitencia no piensa en acercarse a Dios. En<br />

efecto, una cosa es elevarse hacia Dios y otra elevarse contra<br />

él. A quien se postra ante él, lo levanta; a quien se levanta<br />

contra él, lo <strong>de</strong>rriba. Una cosa es la soli<strong>de</strong>z que proviene <strong>de</strong> la<br />

magnitud y otra la vaciedad <strong>de</strong> la inflación. Quien externamente<br />

está hinchado, <strong>de</strong>ntro está podrido. A quien elige ser <strong>de</strong>spreciado<br />

en la casa <strong>de</strong> Dios antes que habitar en la tienda <strong>de</strong> los<br />

pecadores, Dios lo elige para que more en sus atrios y acoge<br />

en el trono <strong>de</strong> la bienaventuranza a quien nada tomó para sí.<br />

Razón por la cual se canta en el salmo con suavidad y verdad:<br />

Dichoso el varón a quien tú acoges, Señor. No pienses que permanecerá<br />

siempre postrado el que se humilla, dado que se ha<br />

dicho: Será exaltado. Mas para que no pienses que su exaltación<br />

se efectuará ante los ojos <strong>de</strong> los hombres por medios corporales,<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haber dicho: Dichoso el varón a quien tú<br />

acoges, Señor, a continuación añadió algo todavía, mostrando<br />

que es espiritual la exaltación que conlleva esta acogida: Dispuso,<br />

dijo, en su corazón, en el valle <strong>de</strong>l llanto, peldaños hacia<br />

el lugar que le ha dispuesto. ¿Dón<strong>de</strong>, pues, dispuso los peldaños?<br />

En el corazón, es <strong>de</strong>cir, en el valle <strong>de</strong>l llanto. Es lo que<br />

significa: El que se humilla será exaltado. Como los peldaños<br />

alu<strong>de</strong>n a una exaltación, así el valle a la humillación y al llanto.<br />

cumque se praedicatione laudaverit. Non ergo se arbitretur ab oculis Dei<br />

abscondit superbia: Deus enim excelsa cognoscit. Nec se rursus Deo<br />

coniunctam putet: excelsa enim a longe cognoscit. Quisquís itaque paenitentiae<br />

recusat humilitatem, Deo propinquare non cogitat. Aliud est<br />

enim levare se ad Deum; aliud est levare se contra Deum. Qui ante<br />

illum se proicit, ab illo erigitur: qui adversus illum se erigit, ab illo<br />

proicitur. Alia est enim soliditas magnitudinis, alia est inanitas inflationis.<br />

Qui foris tumescit, intus tabescit. Qui eligit abici in domo Dei,<br />

magis quam habitare in tabernaculis peccatorum (cf. Ps 83,11); eligit<br />

illum Deus, ut inhabitet in atriis eius; et nihil sibi assumentem ille in<br />

se<strong>de</strong>m beatitatis assumit. Un<strong>de</strong> in Psalmo suavissime et verissime canitur:<br />

Beatus vir cuius est susceptio eius abs te, Domine (ib., 6). Ne putes<br />

eum qui se humiliat semper iacere; cum dictum sit: Exaltabitur. Et ne<br />

opineris eius exaltationem in oculis hominum per sublimitates fieri corporales;<br />

cum enim dixisset: Beatus vir, cuius est susceptio eius abs te,<br />

Domine (ib., 6); consequenter annexuit et ostendit eius<strong>de</strong>m susceptionis<br />

celsitudinem spiritualem: Ascensus, inquit, in cor <strong>de</strong> eius disposuit in<br />

convalle plorationis, in locum quem disposuit (ib., 6-7). Ubi ergo disposuit<br />

ascensus? In cor<strong>de</strong>, in convalle scilicet plorationis. Hoc est: Qui se<br />

humiliat, exaltabitur (Le 18,14). Sicut enim ascensus exaltationem indicat;<br />

ita vallis humilitatem, et convallis plorationes. Sicut enim comes paeni-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!