Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
SERMÓN 353<br />
Tema: Exhortación a los neófitos.<br />
Lugar: Hipona, basílica Leonciana.<br />
Fecha: Domingo octava <strong>de</strong> Pascua. Inicio <strong>de</strong>l ministerio.<br />
1. ¡Ojalá mi palabra <strong>de</strong> pastor solícito estimule los oídos<br />
y mentes <strong>de</strong> todos aquellos a quienes abraza mi cuidado pastoral!<br />
Sin embargo, ahora se dirige particularmente a vosotros,<br />
cuya reciente infancia espiritual está marcada por la cuna <strong>de</strong><br />
los sacramentos <strong>de</strong> la regeneración. A vosotros sobre todo os<br />
acaricia la palabra divina por medio <strong>de</strong>l apóstol Pedro: Depuesta,<br />
pues, dijo, toda maldad, todo engaño, adulación, envidia,<br />
<strong>de</strong>tracción: cual niños recién nacidos, <strong>de</strong>sead la leche racional<br />
e inocente, a fin <strong>de</strong> crecer en él para la salvación, si es<br />
que habéis gustado cuan dulce es el Señor. Soy testigo <strong>de</strong> que<br />
lo habéis gustado, pues yo mismo os he servido esa suavidad<br />
haciendo el oficio <strong>de</strong> nodriza. Oída esta amonestación, obrad<br />
a imitación <strong>de</strong> la santa infancia; <strong>de</strong>poned la maldad, el dolo,<br />
la adulación, la envidia y la <strong>de</strong>tracción. Debéis mantener esta<br />
inocencia, sin per<strong>de</strong>rla al crecer. ¿Qué es la maldad sino el<br />
ansia <strong>de</strong> dañar? ¿En qué consiste el engaño sino en hacer una<br />
cosa y simular otra? ¿Qué es la adulación sino una seducción<br />
por medio <strong>de</strong> alabanzas falsas? ¿Qué es la envidia sino el odio<br />
SERMO CCCLIII [PL 39,1560]<br />
IN DIE OCTAVARUM INFANTIUM: QUOS EXHORTATUR VERBIS<br />
PETRI APOSTOLI, «DEPOSITA ERGO OMNI MALITIA», ETC.<br />
CAPUT I.—1. Baptízalos exhortatur. Innocentia morum retinenda.<br />
Humilitas sectanda.—Omnium qui<strong>de</strong>m aures et mentes, quos cura nostra<br />
complectitur, solliciti pastoris sermo compellat: verumtamen ad vos<br />
proprie nunc dirigitur, quorum recens infantia spiritualis generationis<br />
Sacramentorum cunabulis insignitur. Vobis enim máxime per apostolum<br />
Petrum sic divinum blanditur eloquium: Deposita ergo, inquit, omni<br />
malitia et omni dolo et adulatione et invidia et <strong>de</strong>tractione, tanquam<br />
modo nati infantes rationabile et innocens lac concupiscite; ut in illo<br />
crescatis in salutem, si gustastis quoniam dulcís est Dominus (1 Petr<br />
2,1-3). Proin<strong>de</strong> quia gustastis, nos testes sumus: nos vobis hanc suavitatem<br />
nutricis officio ministravimus. Agite itaque admoníti sanctae instar<br />
infantiae, <strong>de</strong>ponite malitiam, dolum, adulationem et invidiam et <strong>de</strong>tractionem.<br />
Hanc innocentiam sic tenere <strong>de</strong>betis, ut eam crescendo non<br />
amittatis. Quid est malitia, [1561] nisi nocendi amor? Quid est dolus,<br />
nisi aliud agere et alíud simulare? Quid est adulatio, nisi fallad lau<strong>de</strong><br />
seductio? Quid est invidia, nisi odium felicitatis alienae? Quid est<br />
Exhortación a los neófitos 227<br />
a la felicidad ajena? ¿Qué es la <strong>de</strong>tracción sino la reprensión<br />
más mordaz que veraz? La maldad se <strong>de</strong>leita con el mal ajeno;<br />
la envidia se atormenta también con el bien ajeno; el dolo<br />
hace doble el corazón; la adulación a la lengua; la <strong>de</strong>tracción<br />
vulnera a la fama. Mas la inocencia <strong>de</strong> esta vuestra santidad,<br />
puesto que es hija <strong>de</strong>l amor, no se goza <strong>de</strong> la maldad, sino con<br />
la verdad. Es sencilla como la paloma y astuta como la serpiente;<br />
no la mueve el afán <strong>de</strong> dañar, sino <strong>de</strong> guardarse <strong>de</strong>l<br />
que daña. A ella os exhorto, pues <strong>de</strong> los tales es el reino <strong>de</strong><br />
los cielos, es <strong>de</strong>cir, <strong>de</strong> los humil<strong>de</strong>s, <strong>de</strong> los párvulos en el espíritu.<br />
No la <strong>de</strong>spreciéis, no la aborrezcáis. Esta sencillez es<br />
propia <strong>de</strong> los gran<strong>de</strong>s; la soberbia, en cambio, es la falsa gran<strong>de</strong>za<br />
<strong>de</strong> los débiles, que, cuando se adueña <strong>de</strong> la mente, levantándola<br />
la <strong>de</strong>rriba; inflándola la vacía, y <strong>de</strong> tanto exten<strong>de</strong>rla,<br />
la rompe. El humil<strong>de</strong> no pue<strong>de</strong> dañar; el soberbio no pue<strong>de</strong><br />
no dañar. Hablo <strong>de</strong> aquella humildad que no quiere <strong>de</strong>stacar<br />
entre las cosas perece<strong>de</strong>ras, sino que piensa en algo verda<strong>de</strong>ramente<br />
eterno, adon<strong>de</strong> ha <strong>de</strong> llegar no con sus fuerzas, sino<br />
ayudada. Ella no pue<strong>de</strong> querer el mal <strong>de</strong> nadie, porque tampoco<br />
acrecienta su bien. Por otra parte, la soberbia engendra<br />
inmediatamente la envidia. ¿Qué envidioso hay que no quiera<br />
el mal para aquel cuyo bien le atormenta? En consecuencia,<br />
la envidia engendra, lógicamente, la maldad, <strong>de</strong> don<strong>de</strong> proce<strong>de</strong><br />
el engaño, la adulación y la <strong>de</strong>tracción y toda obra mala que<br />
no quieres pa<strong>de</strong>cer <strong>de</strong> mano <strong>de</strong> nadie. Así, pues, si guardáis<br />
esta piadosa humildad que la Escritura Sagrada muestra ser<br />
<strong>de</strong>tractio, nisi mordacior, quam veracior reprehensio? Malitia malo <strong>de</strong>lectatur<br />
alieno: invi<strong>de</strong>ntia et bono cruciatur alieno: dolus duplicat cor:<br />
adulatio duplicat linguam: <strong>de</strong>tractio vulnerat famam. Huius autem vestrae<br />
innocentia sanctitatis, quoniam filia est caritatis, non gau<strong>de</strong>t super iniquitate,<br />
con gau<strong>de</strong>t autem veritati (1 Cor 13,6). Simplex ut columba, et sic<br />
astuta ut serpens (cf. Mt <strong>10</strong>,16), non studio nocendi, sed nocentem<br />
cavendi.<br />
CAPUT II.—Ad hanc vos exhortor. Talium est enim regnum caelorum<br />
(Mt 19,14), humilium scilicet, hoc est, spiritualiter parvulorum. Non<br />
contemnatis, non abhorreatis. Magnorum est ista pusillitas. Superbia<br />
vero fallax infirmorum est magnitudo; quae ubi mentem posse<strong>de</strong>rit,<br />
erigendo <strong>de</strong>icit, inflando evacuat, disten<strong>de</strong>ndo dissipat. Humilis esse<br />
non potest nocens, superbus esse non potest innocens. Humilitatem illam<br />
loquor, quae non vult perituris rebus excellere, sed aeternum aliquid<br />
veraciter cogitat, quo non suis viribus, sed adiuta perveniat. Haec malum<br />
cuiusquam velle non potest, quo nequáquam bonum eius augetur. Porro<br />
autem superbia continuo parit invidiam. Quis vero sit invidus, qui non<br />
ei malum velit, cuius bono cruciatur? Ergo et invidia parit consequenter<br />
malitiam: un<strong>de</strong> procedit et dolus et adulatio et <strong>de</strong>tractio, et omne opus<br />
malum, quod pati nolis ab alio. Pia itaque humilitate servata, quae in