You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
284 Sermón 358<br />
ciliano; con más razón, mucho menos en el <strong>de</strong> Donato. Y, con<br />
todo, incluso <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> estas palabras <strong>de</strong>l Apóstol, <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> la aparición <strong>de</strong> la Iglesia y su expansión por todo el orbe,<br />
se me dirá: «Yo no abandono a Donato, no abandono a no sé<br />
qué Gayo, Lucio, Parmeniano» 5 . Mil nombres, otras tantas<br />
rasgaduras. Yendo tras <strong>de</strong> un hombre, te privarán <strong>de</strong> la herencia<br />
tan gran<strong>de</strong>, <strong>de</strong> la que poco ha escuchaste: De mar a mar<br />
y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el río hasta los confines <strong>de</strong>l orbe <strong>de</strong> la tierra. ¿Por<br />
qué no te quedas con ella? Porque amas a un hombre. ¿Qué<br />
es un hombre sino un animal racional sacado <strong>de</strong> la tierra? Por<br />
eso eres enemigo <strong>de</strong> la herencia: porque lames la tierra. Rehusa<br />
eso; <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> lamer la tierra, para poner tu esperanza en<br />
quien hizo el cielo y la tierra. Esta es nuestra esperanza, éstos<br />
nuestros testimonios: El Dios <strong>de</strong> los dioses ha hablado, y llamó<br />
a la tierra <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la salida <strong>de</strong>l sol hasta su ocaso. No te que<strong>de</strong>s<br />
en la tierra; antes bien, dirígete adon<strong>de</strong> ha sido llamada la<br />
tierra.<br />
4. ¿Quién pue<strong>de</strong> proclamar todos los testimonios sobre<br />
esta posesión presentes en las tablas sagradas? ¿Por qué, pues,<br />
no se convierten a la Iglesia sino porque son <strong>de</strong> la Iglesia misma<br />
estas palabras: Vuélvanse hacia mí quienes te temen; reconozcan<br />
tus testimonios? La Iglesia ha visto realizado lo que<br />
ella dijo en el salmo. Lo acabáis <strong>de</strong> oír; las palabras recientes<br />
aún están en vuestros oídos y en vuestros corazones: Vi el<br />
ciliani; multo amplius, et multo minus ¡n nomine Donati. Et tamen<br />
adhuc post apostólicas uoces, post ecclesiae <strong>de</strong>clarationem et toto mundo<br />
dilatationem, dicetur mihi: Non dimitto Donatum, non dimitto nescio<br />
quem Gaium, Lucium, Parmenianum. Mille nomina, mille scissuras.<br />
Priuabis te, sequendo hominem, tanta (1588) hereditate, <strong>de</strong> qua modo<br />
audisti: A mari usque ad mare, a flumine usque ad términos orbis terrae<br />
(Ps 71,8). Quare illam non tenes? Quia hominem amas. Quid est<br />
homo, nisi animal rationale factum <strong>de</strong> térra? I<strong>de</strong>o ergo inimicus es, quia<br />
terram Unges. Despice hoc potius. Noli lingere terram, ut spem ponas in<br />
eum qui fecit caelum et terram. Haec spes nostra, haec testimonia: Deus<br />
<strong>de</strong>orum dominus locutus est, et uocauit terram, a solis ortu usque ad<br />
occasum (Ps 49,1). Noli remanere in térra, sed quo uocata est térra.<br />
4. Et quis potest omnia <strong>de</strong> tabulis sanctis possessionis huius testimonia<br />
recitare? Quare ergo non conuertuntur ad ecclesiam, [147] nisi<br />
quia ipsius est uox ecclesiae: Conuertantur ad me qui timent te, et cognoscant<br />
testimonia tua? (Ps 118,79). Vidit haec ecclesia, quod dixit in<br />
psalmo. Modo audistis, recentia uerba sunt in auribus et cordibus uestris:<br />
5 Los dos primeros nombres, Cayo y Lucio, aparecieron ya en el sermón 42,3;<br />
quizá no se refieran a ningún personaje en concreto, sino a un cualquiera. Parmeniano<br />
fue un obispo donatista <strong>de</strong> Cartago, sucesor <strong>de</strong> Donato, cuyo error confirmó,<br />
según Agustín. Los donatistas pregonaban mucho su elocuencia (Réplica al gramático<br />
Cresconio 81,93).<br />
La paz y el amor<br />
fin <strong>de</strong> la consumación total. ¿Qué significa: Vi el fin <strong>de</strong> lq<br />
consumación total? Consumación: la consumación como pej\<br />
fección y no como consumición. Fin: el fin como perfecciorl)<br />
no como abolición. Vi el fin <strong>de</strong> la consumación total: tu man^<br />
damiento es muy espacioso. Vi el fin <strong>de</strong> la consumación total_<br />
¿De qué fin se trata? Tu mandamiento es muy espacioso. De,<br />
cid vosotros conmigo: El fin <strong>de</strong>l precepto es... Todos habéis<br />
dicho lo que no sin fruto habéis oído siempre. El fin <strong>de</strong>l pre,<br />
cepto es el amor que surge <strong>de</strong> un corazón puro. Fin que tu,<br />
dica perfección, no consunción. Este fin es espacioso, puesto<br />
que se i<strong>de</strong>ntifica con el mandamiento <strong>de</strong> Dios, al que se dice:<br />
Tu mandamiento es muy espacioso. Os doy un mandamiento<br />
nuevo: que os améis los unos a los otros. Consi<strong>de</strong>ra la anchu,<br />
ra <strong>de</strong> este mandamiento. ¿Dón<strong>de</strong> está su anchura? ¿Acaso en<br />
la carne? Más bien en el corazón. En efecto, si fuese espacioso<br />
también en la carne, vosotros, oyentes atentos, no sufriríais<br />
estrecheces. Su anchura está en el corazón. Mira dón<strong>de</strong> es espacioso,<br />
si tienes con qué ver, y a partir <strong>de</strong> ahí escucha al<br />
Apóstol, que te informa cuan espacioso es el mandamiento <strong>de</strong>l<br />
amor: El amor <strong>de</strong> Dios se ha difundido en vuestros corazones.<br />
No dijo que hubiera sido incluido, sino difundido. La palabra<br />
«incluir» suena como a cosa estrecha, mientras que «difundir»<br />
hace pensar en amplitud. Así, pues, tu mandamiento es muy<br />
espacioso. Señor Dios nuestro, da tu aprobación a la invitación<br />
que hemos dirigido a nuestros hermanos en atención a esa<br />
Omnis consummationis uidi finem (ib., 96). Quid est: Omnis consummationis<br />
uidi finem? Consummationis, perfectionis non consumptionis;<br />
et finem, perfectionis non abolitionis. Omnis d consummationis uidi finem:<br />
latum mandatum tuum ual<strong>de</strong> & . Omnis consummationis uidi finem.<br />
Quis est iste finis? Latum mandatum tuum ual<strong>de</strong>. Finis enim praecepti<br />
est, iam uos dicite mecum e . Omnes dixistis, quod non infructuose semper<br />
audistis. Finis praecepti est caritas <strong>de</strong> cor<strong>de</strong> puro (1 Tim 1,5). Finis<br />
quo perfícimur, non quo consumimur. Iste finis latus est, quia mandatum<br />
<strong>de</strong>i est et cui f dictum est: Latum mandatum tuum ual<strong>de</strong>. Mandatum<br />
nouum do uobis, ut uos inuicem diligatis (lo 13,34). Vi<strong>de</strong> latitudinem<br />
mandati huius. Vbi latum est? Numquid in carne? In cor<strong>de</strong> potius. Nam<br />
si et in carne latum esset, auditores studiosi, angustias non pateremini.<br />
In cor<strong>de</strong> latum est. Vbi latum est ui<strong>de</strong>, si sit un<strong>de</strong> ui<strong>de</strong>as, et hinc audi<br />
apostolum, quam latum est mandatum caritatis: Caritas autem <strong>de</strong>i diffusa<br />
est in cordibus nostris (Rom 5,5). Non dixit, inclusa, sed diffusa. Verbum<br />
enim quod est, inclusa, quasi angustias sonat: quod est diffusa, latitudinem<br />
insinuat. Latum ergo mandatum tuum ual<strong>de</strong>. Domine <strong>de</strong>us noster,<br />
approba quia propter ipsam latitudinem fratres nostros ad possessionem<br />
d] omnis... val<strong>de</strong>. omit. PL.<br />
e] (a populo acclamatum est) chantas <strong>de</strong> cor<strong>de</strong> puro. add. PL.<br />
f] <strong>de</strong> quo PL.<br />
28s