Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
486 Sermón 380<br />
viendo, sin necesidad <strong>de</strong> ser embellecida, añadió a continuación:<br />
«Es cierto que había sido hecha, pues(to que en el principio<br />
Dios hizo el cielo y la tierra; pero la tierra hecha por<br />
Dios era aún invisible e informe» 3 . Te ha mostrado cómo era<br />
lo que ya había sido hecho, no que ya existiera algo sin haber<br />
sido hecho. Juan, pues, podía haber dicho: «En el principio<br />
hizo Dios la Palabra, mas la Palabra era...», <strong>de</strong>l mismo modo<br />
que dijo: En el principio hizo Dios el cielo y la tierra, mas la<br />
tierra era... El or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> las palabras sería éste: En el nrincipio<br />
hizo Dios la Palabra, y la Palabra estaba iunto a Dios,<br />
tiara que entendiésemos aue se hallaba iunto a Dios la Palabra<br />
hecha oor Dios. En cambio, lo que oyes es: En el principio<br />
existía la Palabra. ¿Por qué buscas nada anterior, tú que te<br />
has colocado en el otro extremo? Al caer en tu error, te has<br />
colocado en el otro extremo: hablas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el abismo y al abismo<br />
miras. En caso <strong>de</strong> hablar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el abismo, querría que<br />
levantases tu corazón hacia arriba y gritases <strong>de</strong>s<strong>de</strong> lo profundo<br />
al Señor; él ahuventaría las nubes <strong>de</strong> las tinieblas <strong>de</strong> tu carne;<br />
él, luz que viene en humildad, abriría tus oíos a la humildad,<br />
y verías que en el principio existía la Palabra, y la Palabra<br />
estaba junto a Dios, v la Palabra era Dios: ella estaba al<br />
principio junto a Dios. Diga también Pablo: Quien existiendo<br />
en la forma <strong>de</strong> Dios. ¿Oué dice Tuan refiriéndose al nacimiento<br />
humano? Y la Palabra se hizo carne. Diga también Pablo:<br />
Se anonadó a sí mismo, tomando la forma <strong>de</strong> siervo. ¿Qué<br />
auod ornaretur, subsecutus ait: Facta erat qui<strong>de</strong>m, auia in principio<br />
fecit Deus caelum et terram; térra autem, quam fecit Deus, adhuc inviúbilis<br />
erat et incomposita. Ostendit tibí qualis erat, quae facta erat; non<br />
quia erat, quae facta non erat. Poterat ergo dicere Ioannes: In principio<br />
fecit Deus Verbum, Verbum autem erat; quomodo: In principio fecit<br />
Deus caelum et terram; tena autem erat: ut iste esset ordo verborum,<br />
In principio fecit Deus Verbum, et Verbum erat apud Deum; ut intellegeremus<br />
quia hoc Verbum erat apud Deum, quod Verbum fecerat<br />
Deus. Nunc vero audis: In principio erat Verbum. Quid quaeris anteriora<br />
factus extremior? Extremior enim tu in errore tuo factus es: <strong>de</strong><br />
imo loqueris, et ad ima respicis. Vellem, si <strong>de</strong> imo loquereris, ut sursum<br />
cor ten<strong>de</strong>res, et clamares <strong>de</strong> profundo ad Dominum: rumperet nubes<br />
caliginis carnis tuae, aperiret oculos humilitati lux quae venit in humilitate;<br />
vi<strong>de</strong>res: In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum,<br />
et Deus erat Verbum; hoc erat in principio apud Deum. Dicat et Paulus,<br />
Qui cum in forma Dei esset. Quid <strong>de</strong> humana nativitate dicit Ioannes?<br />
Et Verbum caro factum est (lo 1,1.2.3.14). Dicat et Paulus: Semetipsum<br />
exinanivit, formam serví accipiens (Phil 2,6.7). Quid ergo dicebas<br />
3 Véase la nota complementaria [15]: La materia informe vol.24 p.793.<br />
El Precursor y Cristo 487<br />
<strong>de</strong>cías entonces sobre las palabras <strong>de</strong> Juan el bautista? Repítemelas<br />
ahora, dímelas otra vez. ¿Qué dice Juan el bautista?<br />
Viene <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> mí. Reconozco su nacimiento. Juan nació <strong>de</strong><br />
una mujer estéril; Cristo, <strong>de</strong> una mujer virgen. La esterilidad<br />
se convirtió en fecundidad; no obstante la fecundidad, permaneció<br />
la virginidad.<br />
5. «Pero, dice, si Juan hubiese dicho esas palabras refiriéndolas<br />
al nacimiento <strong>de</strong> la virgen, no hubiese afirmado: Ha<br />
sido hecho antes que yo, dado que nació <strong>de</strong> la virgen <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> él. En consecuencia, ¿qué otra cosa significan las palabras:<br />
Ha sido hecho antes que yo, sino que la Palabra había sido<br />
hecha en el principio? Sólo en este sentido po<strong>de</strong>mos enten<strong>de</strong>r<br />
que era anterior a Juan, pues en el nacer <strong>de</strong> la virgen era posterior<br />
a él». Escucha y, abandonada la polémica, presta atención:<br />
lo que quieres enten<strong>de</strong>r es ya, quizá, un tanto oscuro<br />
como para acrecentar con la polémica el humo que te impida<br />
la comprensión. Fíjate primeramente en la Escritura, que te<br />
enseña a ser dócil: Sé manso para oír la palabra, a fin <strong>de</strong> compren<strong>de</strong>rla.<br />
Ten, pues, un poco <strong>de</strong> paciencia; quizá podamos<br />
averiguar en qué sentido se ha dicho: Ha sido hecho antes<br />
que yo, excluyendo siempre que haya sido hecha la Palabra,<br />
autora <strong>de</strong> todo. «¿Cómo?», pregunta. Voy a <strong>de</strong>cirlo, si puedo;<br />
mas, en el caso <strong>de</strong> que yo no pudiera, no por eso no queda<br />
nada que <strong>de</strong>cir a quien pueda <strong>de</strong>cirlo. Mas creo y espero<br />
que la majestad <strong>de</strong>l Unigénito, que, siendo la Palabra, se hizo<br />
niño sin habla, <strong>de</strong>struya la mu<strong>de</strong>z <strong>de</strong> mi lengua y produzca el<br />
<strong>de</strong> verbis Ioannis Baptistae? Ea<strong>de</strong>m mihi nunc ea repete, nunc ea loquere.<br />
Quid ait Ioannes Baptisia? Post me venit. Agnosco nativitatem.<br />
Ule <strong>de</strong> sterili, ille <strong>de</strong> virgine. Sterilitas conversa est in fecunditatem:<br />
virginitas mansit post fecunditatem.<br />
5. Obiectio: Christum dici factum, in quantum Verbum est. Christus<br />
ante Ioannem factus, id est ante positus ipsi et praelatus.—Sed<br />
Ioannes, inquit, si secundum hoc dixisset factum, secundum quod ex<br />
virgine natus est, non diceret: ante me factus est; quia ex virgine post<br />
illum factus erat. Ergo: ante me factus est, quid est, nisi quia in principio<br />
Verbum factum erat? Sic enim ante Ioannem erat: nam ex virgine<br />
post Ioannem erat. Accipe, et si non rixaris, adverte. Aliquantum enim<br />
forte subobscurum est quod vis intellegere, ut rixando tibí augeas<br />
fumum, auo impediaris ab intellectu. Scripturam illam primo intuere,<br />
quae te docet ut docilis fias. Esto mansuetus ad audiendum verbum, ut<br />
intettegas (Eccli 5,13). Patere ergo paulisper: forte inveniemus quomodo<br />
dictum sit: ante me factus est; dum tamen non intellegamus factum<br />
Verbum per quod facta sunt omnia. Quomodo, inquit? Si potero, dicam:<br />
si dicere non potero, non tamen non est quod dicat qui dicere potuerit.<br />
Credo autem et spero, quod illius maiestas Unigeniti, qui cum esset<br />
Verbum, infans factus est, aperiet infantiam linguae meae, et faciet in