Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
412 Sermón 363<br />
cuyo templo era una figura pasajera, según convenía, indicó<br />
que estaba hablando <strong>de</strong>l reino eterno, que es la heredad <strong>de</strong><br />
Dios, la Jerusalén eterna. Dijo a continuación: Lo que ha preparado<br />
tu mano, ¡oh Señor!, tú que reinas siempre, por siempre<br />
y todavía más. ¿Hay algo que dure más que el por siempre?<br />
¿Quién pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>cirlo? ¿Por qué añadió entonces: y todavía<br />
más? Puesto que se acostumbra enten<strong>de</strong>r por siempre<br />
en el sentido <strong>de</strong> un espacio <strong>de</strong> tiempo muy largo, quizá por<br />
eso añadió: y todavía más, para que se entendiese la auténtica<br />
eternidad, que no tiene fin. ¿Habla así, acaso, porque Dios<br />
reina siempre en los reinos celestes, que estableció por los siglos<br />
<strong>de</strong> los siglos, y estableció un precepto que no pasará;<br />
a la vez que reina por siempre en aquellos a quienes, <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> convertidos, les perdonó los pecados originados por la transgresión<br />
<strong>de</strong>l precepto y los adquirió en un momento preciso y<br />
les regaló la felicidad sin fin, y reina todavía en aquellos a los<br />
que puso, en medio <strong>de</strong> suplicios justísimos, a los pies <strong>de</strong> su<br />
pueblo? Pues nadie queda excluido <strong>de</strong>l reinado <strong>de</strong> aquel cuya<br />
ley eterna regula todas las criaturas <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un or<strong>de</strong>n justísimo<br />
mediante la dialéctica <strong>de</strong>l dar y pedir cuentas y el merecimiento<br />
<strong>de</strong>l premio y <strong>de</strong>l castigo. Dios resiste a los soberbios,<br />
mientras da su gracia a los humil<strong>de</strong>s. La caballería <strong>de</strong>l faraón<br />
entró en el mar con los carros y caballeros, y el Señor <strong>de</strong>jó<br />
caer sobre ellos las aguas <strong>de</strong>l mar. En cambio, los hijos <strong>de</strong><br />
Israel caminaron a pie enjuto por medio <strong>de</strong>l mar.<br />
istud figuram quamdam temporaliter gessit, sicut oportuit, significavit<br />
<strong>de</strong> regno aeterno se dicere, quod est aeterna hereditas Dei, aeterna Ierusalem.<br />
Secutus enim ait: Quae praeparaverunt manus tua, Domine, qui<br />
regnas semper, et in sempiternum, et adhuc (Ex 15,17.18). Estne quid<br />
ultra quam in sempiternum? Quis hoc dixerit? Cur ergo addidit, et<br />
adhuc? Forte quia solet sempiternum et pro longo nimis tempore intellegi,<br />
ad hoc additum est: et adhuc, ut verum sempiternum, quod sine<br />
fine est, intellegeretur. An quia regnat Deus semper in caelestibus, quae<br />
statuit in saeculum saeculi, praeceptum posuit et non praeteribit (cf. Ps<br />
148,6); et in sempiternum in eis quibus ex transgressione praecepti postea<br />
conversis peccata dimisit, et eos acquísivit ex tempore, eisque beatitudinem<br />
sine fine donavit; regnat et adhuc in eos, quos sub populi sui<br />
pedibus in suppliciis iustissimis ordinavit? Ñeque enim quisquam eius<br />
regno subtrahitur, cuius aeterna lege in distributione dandi atque red<strong>de</strong>ndi<br />
et meritis praemiorum atque poenarum, et iustissima ordinatione<br />
creaturae cunctae coercentur. Deus enim superbis resistit, humilibus<br />
autem dat gratiam (cf. Iac 4,6). Quia intravit equitatus Pharaonis cum<br />
curribus et adscensoribus in mare; et adduxit super eos Dominus aquas<br />
maris. Filii autem Israel ambulaverunt per siccum, per médium mare<br />
(Ex 15,19).<br />
El cántico <strong>de</strong> Moisés (Ex 15,1-21) 413<br />
4. Esto cantó Moisés con los hijos <strong>de</strong> Israel; esto profetizó<br />
María, y con ella las hijas <strong>de</strong> Israel; esto cantamos también<br />
nosotros ahora, tanto varones como mujeres, tanto nuestro<br />
espíritu como nuestra carne. Pues quienes son <strong>de</strong> Jesucristo,<br />
dice el Apóstol, crucificaron su carne junto con sus pasiones y<br />
concupiscencias. Esto parece a<strong>de</strong>cuado pensar que significa el<br />
tambor que tomó María para acompañar el cántico. Para hacer<br />
un tambor se extien<strong>de</strong> la carne sobre un ma<strong>de</strong>ro; y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la<br />
cruz apren<strong>de</strong>n a confesar el suave sonido <strong>de</strong> la gracia. Hechos,<br />
pues, humil<strong>de</strong>s, mediante el bautismo, por la gracia <strong>de</strong> la piedad<br />
y apagada en él nuestra soberbia, por la cual dominaba<br />
sobre nosotros el soberbio enemigo, a fin <strong>de</strong> que quien se<br />
gloríe, se gloríe en el Señor, cantemos al Señor, pues se ha<br />
mostrado gran<strong>de</strong> y glorioso; arrojó al mar caballo y caballero.<br />
(SERMÓN 364)<br />
(Este sermón es <strong>de</strong> San Cesáreo <strong>de</strong> Arles [118], aunque utilizando<br />
uno perdido <strong>de</strong> San Agustín.)<br />
(SERMÓN 36 5)<br />
(Su autenticidad, puesta en duda por los Maurinos, es rechazada<br />
actualmente.)<br />
(SERMÓN 366)<br />
(Su autenticidad, puesta en duda por los Maurinos, es rechazada<br />
actualmente, aunque no <strong>de</strong> forma unánime.)<br />
4. Maria tympano assumpto concinens quid figurat.—Hoc cantavit<br />
Moyses et filii Israel, hoc Maria prophetissa et filiae Israel cum ea, hoc<br />
et nos modo, sive viri et feminae, sive spiritus et caro nostra. Qui enim<br />
Iesu Christi sunt, ait Apostolus, carnem suam crucifixerunt cum passionibus<br />
et concupiscentüs (Gal 5,24). Hoc significare congruenter intellegitur<br />
tympanum, quod assumpsit Maria, ut huic cántico consonaret.<br />
In ligno enim caro extenditur, ut tympanum fiat: et ex cruce discunt<br />
suavem sonum gratiae confiteri. Humiles ergo per Baptismum facti<br />
gratiae pietate, et exstincta ibi nostra superbia, per quam superbus<br />
ínímícus nobis domínabatur, ut íam qui gloríatur, in Domino glorietur<br />
(cf. 1 Cor 1,31): Cantemus Domino: glorióse enim magnificatus est;<br />
equum et equitem proiecit in mare (Ex 15,20).<br />
SERMO CCCLXIV [PL 38,1639-1643]<br />
EST SERMO 118 S. CAESAREI ARELAT.<br />
SERMONES CCCLXV et CCCLXVI [PL 39,1643-1650]<br />
EORUM AUCTOR NON EST S. AuGUSTINUS