Tom. V - Archive ouverte UNIGE

TCTT TRACTATUS THEOLOGICI MINOEES.
bant, culpam suam agnoscerent aliamque omnino vivendi rationem ineundam esse faterentur, et re ipsa Ghristianos
se in posterwm praeberent. Alii sibi indulgentes, externum idolorum cultum pervicaciter excusare, atque
horrendum scelus vanis coloribus dbducere non destiterunt. Quamobrem saepius ineunda haec pugna fuit,
aliisque libris ostendendum, quant inanes eiusmodi colores essent. Exortum est deinde aliud bellum adversus
Anabaptistes, quorum dogmata prius sepulta rursus emerserant: item adversus fanaticam Libertinorum sectam,
qua levés quaedam nosirorum ac vicinorum mentes abreptae erant. Horum impietatem ac vesaniam ita
patefecit, ut nemo, nisi admodum hebes, ab iis postea falli posset. Sed ne longior sim persequendis singulis
quae ad reformandam ecclesiam, ad imbuendos pia doctrina rudium animos, ad scandala vitanda, ad tolerandam
crucem, ad curiosas artes reiiciendas, denique ad conservandum rdigionis statum his libris aperte
fideliterque docuit, ex eorum lectione, quam utiles ac fructuosi sint, melius intelliges. Eos quidem pleniores
atque uberiores habere potuisses, si iterum ipse manum adhibuisset: sed quales ab initio prodierunt nunc
etiam exstare maluit, quum iis pure ac perspicue omnia tractentur. Nee sane vvro gravissimis rebus occu- ' '
pato importuni esse voluimus, ut ea rursus tractor et quae iam fideUssime tradidisset. Nam maiora in dies
ab ipso exspectamus. Accessit etiam hisce diebus perutilis ac necessarius liber De aeterna praedestinatione,
de qua variae quaestiones turn a levïbus et curiosis mgeniis, tum ab fiostibus verbi agitatae fuerunt. Vix
certe ipsum hoc tempore editurus erat, nisi insolens male feriati cuiusdam erronis protervia eum pepulisset.
Tantus enim erat omnium ecclesiarum consensus in hac doctrina, ut eius argumenti tractatio non admodum
necessaria videretur. Sed quum hie impostor erroribus, quos ex putidis Georgii Siculi et Pighii lacunis hauserat,
ecclesiayn nostram turbasset, statim obviam eundum fuit, atque edito unius manu nostrum omnium consensu
monstrandum, quid in hac re piis omnibus ex scripturae autoritate sentiendum sit: ut et vanas quaestiones
vitent et aeterno Dei consilio tribuant quod arrogantes et vani homines impio praetextu detrahere non
dubitarunt. Sed in scelerato eorum conatu benignam erga nos Dei providentiam agnoscamus, qua effectum
est ut maxime prodessent ea quibus isti se maxime nocere posse existimarunt. Nam clariora et iMustriora
reddita sunt quae iam pridem multas piorum alioqui hominum mentes implicuerant, atque omnino satis factum
iis quorum sanae ac sobriae mentes erant. Pervicaces enim ac morosos aut fastidiosos homines, quibus
nullae satisfaciunt vel apertissimae rationes, nihil est quod moremur. Piis, modestis, placidis ac minime
contentiosis haec omnia scripta sunt, qui si,.ut intégras mentes Deo offerunt ut ei in obsequium addicant, ita
integro et candido ad haec animo accesserint, magnam profecto ex his libeliis confwmationem uberri/mumque
fruebwm percipient. Valete. Genevae, pridie Col. Mart. M. D. LII.
Ex hac Grallasii praefatione patet ipsum Calvinum coUectionis opusculorum suorum iunctim edendorum
neque suasorem neque curatorem fuisse. Laboris meritum sibi soli editor tribuere videtur, certe
disertissimis verbis affirmât, aùtorem nequaquam manum operi adbibuisse, sed maluisse suos libellos sic
recudi quales primum prodierint. Inde sequitur nos quoque in textu authentico constituendo, ubicunque
id fieri poterit, editiones primarias adire iisque unice uti debere in diiudicandis, si quae fuerint, varus
lectionibus.
Tractatuum tituli in catalogo operi praefixo recensentur viginti quos hie integros describere lubet,
posthac simili occasione oblata magis compendiose designandos: I. Psychopannychia, qua refellitur
quorundam • imperitorum error qui animas post mortem usque ad ultimum iudicium dormire putant
DL Epistolae duae: Prior, de fugiendis impiorum illicitis sacris et puritate christianae religionis observanda.
Altera, de christiani hominis officio in sacerdotiis papalis ecclesiae vel administrandis vel
abiiciendis. HI. Iacobi Sadoleti romani Cardinalis, epistola ad senatum populumque genevensem qua
in obedientiam romani Pontificis eos reducere conatur. Cum Io. Calvini ad earn epistolam responsione.