You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
249 DE FUGEENDIS IMPIORUM SAORIS. 250<br />
omnis idololatriae simulation Tel quacunque ratione<br />
suscepta imitatio, ab ea nos longissime absterret.<br />
De divini nominis ac honoris profanatione, haec eius<br />
verba sunt (1 Cor. 10, 14 ss.): Carissimi, fugite<br />
ab idolomm cul tu (sùb cul tus nomine, exteriores<br />
omncs ritus collegisse, qui impiorum sacris adhibeantur,<br />
iam ex sequentibus manifestum erit), ut<br />
prudentibus loquor: vos ipsi iudicate quoddico. Calix<br />
benedictionis cui benedicimus, nonne communicatio<br />
sanguinis Christi est? et panis quem frangimus,<br />
nonne communicatio corporis Domini est? Ergo<br />
unus panis et unum corpus multi sumus, omnes qui<br />
de uno pane participamus. Videte Israel secundum<br />
carnem. Nonne qui edunt hostias, participes. sunt<br />
altaris? Quid ergo? Dico quod idolis immolatum<br />
sit aliquid? aut quod idolum sit aliquid? Sed quod<br />
quae gentes immolant, daemoniis immolant, et non<br />
Deo. Nolo autcm vos participes fieri daemoniorum.<br />
Non potestis calicem Domini bibere, et calicem daemoniorum.<br />
Non potestis mensae Domini participare,<br />
et 'mensae daemoniorum. Initio in memoriam illis<br />
revocat, quam propinqua sit istaec illis cum Christo<br />
Domino socictas, corporis et sanguinis ipsius participes<br />
fieri ut quanto eos propius illi adiunxerit, tanto<br />
ab omni idolorum participatione longius abstrahat.<br />
Externa autem sacramenta quaedam quasi vincula<br />
esse, quibus cum Domino cohaereant: id ipsum igitur<br />
illis e converso accidere, qui immundis caeremoniis<br />
se admiscent, ut per eas idolorum societati<br />
se innectant atque insérant. Deinde omnem tergiversationem<br />
praecidit, quum eorum obiecta occupât,<br />
qui praetendere possent, idolum nihil esse: ideirco<br />
carnem idolis immolatam, nihil a vulgari [pag. 14j<br />
carne diflerre. Quod illis, quantum ad carnis ipsius<br />
substantiam, concedit: sed aliam esse hominum<br />
opinionem excipit, quorum iudicium in factis nostris<br />
spectari debeat, quae ipsorum oculis subiiciuntur.<br />
Eos autem, qui carne idolis immolata vescantur,<br />
argumentum imperitorum errori pracbere, unde iudicent,<br />
eo modo idolis ipsos sacrificare, sic in hominum<br />
conspectu Deum inhonorari. Iam et asperiorem<br />
sententiam postea subiicit, tantum esse inter<br />
Christi et daemoniorum mensam dissidium, ut<br />
altera se abdicet, qui delibet quidquam ex altera.<br />
Hac domum clausula exhortationem suam absolvit:<br />
Num provocamus Dominum? Num fortiores illo sumus?<br />
Cuius tanta vis est, ut magis acriter, ac magis<br />
paene dixerim tragice, exagitare sceleratum ullum<br />
facinus non potuorit, quam illam exagitavit super8titionum<br />
fictionem: quae vix pro levissima culpa<br />
hodie a multis ducitur. Alibi (2 Cor. 6, 14 ss.):<br />
Nolite iugum ducere cum jnfidelibus. Quae enim<br />
participatio iustitiao cum iniquitate? aut quae pars<br />
fideli cum infideli? Quae societas luci cum tenebris?<br />
.Quae concordia Christi cum Belial? Quis<br />
porro consensus templo Dei cum idolis? Vos enim<br />
estis templum Dei, sicut dicit (Levit. 26, 11): Quoniam<br />
inhabitabo in illis, et inter eos inambulabo,<br />
et ero illorum Deus, et erunt mihi populus. Non<br />
vult usque eo Ohristianos ab omni infidelium necessitudine<br />
abhorrere, ut nulli inter eos intercédant<br />
civiles contractus, nulla commercia, nulla denique<br />
colloquia. Nam alioqui, ut ipsemet ait (1 Cor. 5,<br />
10), exeundum esset ex hoc mundo: sed nullam coire<br />
societatem permittit, quae horum» imitandis superstitionibus<br />
fidèles irretiat. Post Iesaiae (les. 52, 11)<br />
subnectit testimonium : Propter quod exite de medio<br />
eorum, et separamini, dicit 1 ) Dominus, et immundnm<br />
ne tetigeritis. Quo non ab incredulorum<br />
corporibus, locorum spatiis procul esse dissitos, sed<br />
a pollutis eorum sacris longe diremptos esse iubet.<br />
Quod vero prophetae verbis, sive de suo, sive aliunde<br />
attexuit Paulus, quod tum sit recepturus nos Dominus,<br />
et patrem nobis praestaturus, nosque agniturus<br />
in filios et filias, valde percellere nos debet,<br />
ne si, contra ^quam praecipit, immundorum attrectatione<br />
non prorsus abstinuerimus, abiiei ab ipso repudiarique<br />
mereamur. Proximi otfensionem quum<br />
alias saepe, tum in priore ad Corinthios epistola<br />
abunde tractât, ad hune modum (1 Cor. 8, 1 ss.):<br />
De epulis quae idolis immolantur, scimus quod idolum<br />
nihil est, et quod nullus est nisi unus Deus:<br />
nam tametsi multi nominantur, sive in coelo, sive<br />
in terra, dii, nobis tarnen unus Deus [pag. 15] pater,<br />
ex quo omnia, et nos in illo: et unus Dominus<br />
Iesus Christus, per quem omnia, et nos per ipsum:<br />
sed non est in omnibus scientia. Hic etiam ab anticipatione<br />
exorditur, qua eos qui interioris conscientiae<br />
innocentiam obtendéndo cavillantur, talibus subterfugiie<br />
exclusos, ad hominum opinionem revocat:<br />
quos factorum suorum testes dum adhibent, ad eadem<br />
audenda exemplo suo invitant. Audont vero,<br />
non quia licere intelligant, sed quod autorem vident<br />
quem imitentur: tametsi ex adverso haesitante, imo<br />
reclamante conscientiae iudicio. Ac vide, quam severe<br />
hac una exceptione omnes tergiversandi ansas<br />
circumeidat. Idololatriae speciem quandam et simulationem<br />
habebat ille ad sacrum idolorum epulum<br />
accubitus. Accumbcbant nihilominus ex fidelibus<br />
quidam, hoc praetextu, quod puras et sanctas<br />
Dei creaturas ederent, quae etiam si millies idolis<br />
essent consecratae, contaminari tamen sacrilega huiusmodi<br />
consecratione non possent: quandoquidem<br />
nihil sit idolum, nisi vanum indoctorum figmentum.<br />
Futilem hune praetextum quo illis tollat apostolus,<br />
illam nimium versutam prudentiam, qua praeteritis<br />
neglectisque fratribus sibi duntaxat sapèrent, acerbe<br />
castigat. Scientia, inquit, inflat, caritas aedificat.<br />
Si quis autem existimat se scire aliquid, nondum<br />
1) Edd. recc. inde a 1552: dixit.
Change language