Tom. V - Archive ouverte UNIGE

201 PSYCHOPANNYCHIA. 202
illi mecum sint, ut videant claritatem meam, quam
dedisti mihi (Ioann. 17, 24).
Hanc igitur fidem, omnibus prophetiis, evangelica
veritate, Christo ipso subnixam, teneamus.
Spiritum imaginem esse Dei, instar cuius vigeat,
intelligat, aeternus sit. Quamdiu in corpore est, virtutes
suas exserere: quum ex illo ergastulo egreditur,
ad Deum migrare, cuius sensu interim fruitur,
dum in spe beatae resurrectionis requiescit. Hanc
requiem, illi esse paradisum. Spiritum vero reprobi
hominis, dum terribile iudicium in se exspectat, torqueri
ilia exspectatione, quam Paulus ') ob id yoßtçàv,
id est, formidabilem vocavit (Hebr. 10, 27). Ultra
inquirere, se immergere est in abyssum mysteriorum
Dei: quum satis sit didicisse, quod satis habuit
docuisse spiritus optimus magister. Cuius verbum
est: Audite me, et vivet anima vestra. [fol. 23]
Quam ille sapienter, prae istorum vaniloquentissima
arrogantia: Iustorum animae in manu Dei sunt, et
non tanget illos tormentum mortis. Visi sunt oculis"
insipientum mori, illi autem sunt in pace, etc.
Hic finis est nostrae sapientiae, quae, ut sobria est,
et Deo subiecta, ita novit eos qui supra se nituntur,
semper corruere.
Nunc cunas excutiemus, in quibus sopitas animas
componunt: et papaver diluemus, quod illis ad'
conciliandum somnum propinant. Circumferunt enim
aliquot scripturae locos, qui videntur isti somno suffragari:
tum, quasi ad liquidum dormitio probata
sit, fulminant in eos, qui non statim errori suo consentirait.
Obiiciunt primum non aliam homini infusam
animam a Deo, quam quae sit illi cum bestiis
omnibus communis. Omnibus enim ex aequo scriptura
attribuit animam viventem. Ut quum dicitur: Creavit
Deus cete grandia, et omnem animam viventem
(Gen. 1, 21). Item, Bina ex omni carne, in qua
erat spiritus vita (Gen. 7, 15): et alia eiusdem generis.
Et si nusquam sacrae literae tneminissent, nos
tarnen liquide admoneri ab apostolo, animam ülam
viventem nihil diflerre a praesenti vita, qua corpus
hoc vegetatur. Verba sunt: Seminatur in corruptione,
surget in incorruptione : seminatur in infirmitate,
surget in virtute: sominatur corpus animale,
surget spirituale. Quemadmodum scriptum
est, Factus est primus Adam in animam viventem,
novissimus in spiritum vivificantem (1 Cor. 15, 42
BS.). Fateor animam viventem non cemel attributam
bestiis, quia et ipsae vitam suam degunt:
verum aliter illae vivunt, aliter vivit homo. Anima
vivens est homini, qua sapit et intelligit: anima illis
vivens est, quae motum et sensum dat corpori.
Quum igitur animae hominis insit ratio, intellectus,
voluntas, quae virtutes non sunt corpori adnexae:
1) Sic sola prineeps. Caeterae: apostolus.
nihil mirum, si sine corpore subsistât, nee pereat
instar brutarum, quae nihil aliud habent, quam sensus
corporeos. Qua ratione non erubuit Paulus, post
ethnicum ilium poetam, genus nos Dei appelîare
(Act. 17, 28). Itaque iam, ut volent, communicent
beluis animam viventem cum homine, quum eadem
prorsus vita sit omnibus, quantum ad corpus attinet:
verum ex eo gradum sibi facere non possunt
ad confundendam cum beluis hominis animam. Neque
mihi obtrudant apostoli verbum, quod magis
nobiscum, quam contra nos pugnat. Factus est primus
Adam in animam viventem, novissimus in spiritum
vivificantem. Est enim antypophora l ) ad eorum
quaestionem, qui de resurrectione persuaderi
non poterant. Sic enim obiiciebant: Quomodo re-
8urgunt mortui? Quali corpore venient? Oui obiectioni
ut occurrat apostolus, sic eos aggreditur:
Si usu discimus, semen quod vivit', quod crescit,
quod fructum reddit, prius mortuum esse: cur non
instar seminis corpus quod mortuum fuerit resurgere
potest? Et, si nudum ac siccum granum sementem
[fol. 24] refert uberiorem, postquam mortuum
fuerit, virtute mirabili quam illi Deus indidit:
cur non eadem Dei virtute corpus suscitabitur
melius quam mortuum fuerat? Et ne adhuc mireris:
unde vivit homo, nisi quia formatus est in animam
viventem? Haec tamon anima, tametsi ad tempus
molem corporis agitât ac sustinet, non tarnen
dat illi immortalitatem aut incorruptionem : et quamdiu
etiam suam vim exserit, non tarnen per se ipsa
sufficit, sine adminiculis cibi, potus, somni, quae
signa sunt corruptionis : nee constantcm illi ac continentem
dat statum, quin aliis atque aliis inclinationibus
subiectum sit. Ubi autem Christus nos secum
assumpserit in gloriam, non solum erit animale
corpus, ab anima vivificatum: sed spirituale, quale
nee mens nostra cogitare, nee lingua exprimere potest.
Vides igitur nos non aliud futuros in resurrectione,
sed tarnen alios: detur verbo venia. 2 ) Atque
haec quidem de corpore dicta sunt, cui anima
sub elementis huius mundi vitam administrât: ubi
autem figura huius mundi praeterierit, participatio
gloriae Dei id supra naturam evehet. Habemus verum
ac germanum apostoli sensum. In quo explicando
quum lapsus esset Augustinus (ut nunc isti),
errorem postea agnovit, ac correxit inter suas retractation
es : 8 ) et alibi etiam multo apertius id ipsum
tractat. Ex quo loco pauca transscribemus.
Anima in corpore animali vivit quidem: sed non
vivificat usque ad auferendam corruptionem. In corpore
vero spiritali, quando adhaerens perfecte Do-
1) Becentiores (1576 seqq.) hoc vocabulam rarius obvium
ignorantes scripserunt: antjpophora, quum emendare debuissent:
anthypophora. Gallus bene vertu: C'est une response
à l'obiection. 2) Sic loquitur Tertullianus et Augustinus
epist. 3. ad Fortunat. 3) Cap. 10. Epist. 146. Consentio.