Tom. V - Archive ouverte UNIGE

185 PSYCHOPANNYCHIA. 186
mine Iesu, suscipe spiritum meum. Habent hie quod
garriant, Christum patri, et Stephanum Christo vitam
commendare, in diem 4-esurrectionis custodiendam.
Sed verba aliter sonant, praesertim ilia Stephani.
Et evangelista addit (Ioann. 19,30) de Christo,
quod inclinato capite tradidit spiritum: quae verba
ad anhelitum aut pulmonum agitationem respicere
non possunt.
Nee minus evidenter apostolus Petrus, animas
a morte et esse, et vivere ostendit: quum tradit,
Christum his, qui in carcere erant, spiritibus praedicasse:
nee spiritibus modo piorum, remissionem
ad salutem, sed impiorum quoque spiritibus [fol. 8]
confusionem (1 Petr. 3, 19). Sic enim ilium locum
interpreter, qui multa ingénia torsit, et persuasurum
me bonis omnibus confido. Nam qiium de humilitate
cruris Christi loquutus esset, ostendissetque pios
omnes oportere ad eius imaginem conformari, ne
dësperatione conciderent, continuo attexit resurrectionis
mentionem, ut doceat quibus tribulationibus
ruturus sit finis. Commémorât enim, Christum non
succubuisse morti: sed ea subacta victorem emersisse.
Id suis verbis dicit mortificatum quidem came,
vivificatum tarnen spiritu: eodem scilicet sensu, quo
Paulus scribit, l ) passum fuisse in humilitate carnis,
excitatum autem virtute spiritus. lam ut virtutem
ipsam ad se quoque pertinere fidèles intelligerent,
subiungit Christum hanc virtutem erga alios exseruisse:
neque erga vivos modo, sed etiam mortuos
: deinde non tantum erga servos suos, sed incredulos
quoque ac 2 ) gratiae suae conternptores. _Porro
intelligamus defectivam esse orationem, deesseque
ex duobus membris. alterum: cuius generis multa
sunt in scripturis exempla, praesertim ubi multae
sententiae una clausula colliguntur, quemadmodum
hie factum est. Nee vero miretur quisquam includi
carcere sanctos patres, qui redemptionem Christi exspectabant.
Quia enim, veluti sub nube et umbra,
eminus lucem prospiciebant (veluti qui reliquias diei
vident sub serum crepusculum, aut diem venientem
sentiunt ante auroram) noc adhuc habebant exhibitam
sibi Dei benedictionem, in qua requiescerent:
eorum exspectationem vocavit carcerem. Erit igitur
sensus apostoli: Christum in spiritu iis qui in
carcere erant spiritibus praedicasse, hoc est, virtutem
redemptionis per Christum partae, mortuorum
spiritibus apparaisse, ac exhibitam esse. Hie deest
alterum membrum, quod ad pios pertinebat, qui hunc
fructum agnoverunt et perceperunt. Exprimit autem
de incredulis qui eundem ipsi hunc nuncium
receperunt in confusionem. Viderunt enim unam esse
redemptionem : a qua exclusi, quid aliud possent
quam desperare? Yideo istos iam fremere ac mutire,
glossam hanc esse e capite rneo effictam: his
legibus se non subiici. Non addicam ergo eos meis
legibus, sed hoc tantum rogabo, annon spiritus carcere
clausi, spiritus sint? Clarius est quod apud
eundem scriptorem legitur: In hoc mortuis praedicatum
esse evangeliuni, ut iudicentur secundum homines
carne, vivant autem secundum Deum spiritu
(1 Petr. 4, 6). Yidetis, ut carne in mortem tradita
spiritum asserat in vitam? Quum enim relatio sit
vitae ac mortis, xax 1 àvit&totv, ') alterum mori clarum
est, alterum vivere.
[fol. 9] Id ipsum ex Solomone discimus: qui
mortem hominis describens, longo discrimine animam
a corpore separat (Eccles. 12, ,7). Donee, inquit,
revertatur pulvis in terrain unde erat, et spiritus
redeat ad Deum, qui dedit ilium. Scio eos
parum affici hoc argumente: quod dicunt vitam redire
ad Deum, qui est fons vitae: itaque nihil amplius
esse. Sed verba ipsa clamant, sibi vim inferri,
2 ) ut nullum sit operae pretium refellere hanc
argutiolam, indignam et lectu et auditu. Iam hoc
significet illis restet, 3 ) animas redire ad fontem vitae
suae per somnium. Atque huic sententiae respondet
quod est apud Esdram, quern equidem scriptorem
eis non opponerem, nisi ipso valde niterentur.
Audiant igitur suum Esdram : Terra reddet quae
in ea dorihiunt, et in silentio habitant: et promptuaria
reddent quae illis commendatae sunt animae
(4 Esd. 7, 32). Nugantur, promptuaria esse providentiam
Dei: animas vero, cogitationes: ut liber
vitae offerat cogitationes in conspectum Dei. Quae
in hoc tantum ab eis dici constat, quia, quum tacere
pudeat, nihil habent melius quod dicant. Quod
si ad hunc modum liberet scripturas circumvolvere,
pervertere omnia proinptum esset. Nihil tarnen hic
(quanquam alia multa suppetunt) de meo contra proferam,
quando se ipse scriptor a calumnia tuetur.
Paulo enim ante dixerat: Nonne de his interrogaverunt
animae istorum in promptuariis suis dicentes:
Usque quo Domine speramus sic? quando veniet
fructus areae mercedis nostrae? etc. (4 Esd.
4, 35). Quae sunt istae animae, quae interrogant
1) Inde a 1552 latine seribitur: per antithesin. Versio
gallica haec verba silentio praeterit. 2) Sibi hoc modo
vim inferri, legitur in ed. 1545 et seqq. omnibus. Gallus facit
cum textu antiquiore. 3) Locus corruptus iam veteribus
visus est: 1542 habet virgulam post: re stet, et inde Gallus
1) Quemnam Pauli locum autor laudare voluerit iam vévertit:
il reste que ceci selon eux signifie. — 1545 virgulam
teres editores ignorarunt, neque ullum margini adscribunt. ponit post: illis. Quae omnia quum satis inconcinne dicta vi-
Fortasse de 1 Tim. 3, 16 cogitavit. 2) Ed. 1542 mendose: derentur Gallasius 1552 pro: restet, scripsit: oportet, quod
Sed incredulosque gratiae.
recentiores omnes servarünt.