Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
407 KESPONSIO 408<br />
colligari. Ea autem quomodo in vestra parte vel<br />
colitur, rel appetitur? TJbi sunt veteres illi canones,<br />
quibus veluti frenis episcopi ac presbyteri in<br />
officio retinebantur? Quomodo apud vos eliguntur<br />
episcopi? qua probatione? qua censura? qua diligentia?<br />
qua cautione? Quomodo muneri suo initiantur?<br />
quo ordine? qua religione? Tantum defungendi<br />
causa iureiurando adiguntur, se pastorale<br />
munus obituros: sed id non in alium, ut apparet,<br />
finem, nisi ut super alia flagitia periurio quoque so<br />
obstringant. Quia ergo ecclesiastica munera invadendo<br />
potestatem videntur sibi inire nulla lege adstrictam,<br />
omnia sibi in ea licere putant: ut credibile<br />
sit, inter piratas ac latrones plus esse iuris et<br />
politiae, magisque valere leges, quam in uni verso<br />
vestro ordine.<br />
Quoniam autem ad extremum inducta, quae causam<br />
nostram sustineret, persona, nos veluti reos ad<br />
Dei tribunal citasti, ego vero illuc te non dubitanter<br />
revoco. Ea enim nobis constat doctrinae nostrae<br />
conscientia, quae nee coelestem ilium iudicem<br />
exhorrescat, [fol. 39] a quo ipsam non dubitat prodiisse.<br />
Ulas autem ineptias nihil moratur, quibus<br />
ludere tibi placuit: minime certe in loco. Quid<br />
* enim magis importunum, quam ubi in Dei conspectum<br />
ventum est, nugas nescio quas comminisci, et<br />
defensionem nobis parum idoneam affingere, quae<br />
mox concidat? Piis animis, quoties in mentemvenit<br />
dies ille, maior incutitur religio, quam ut illis<br />
ita otiose delitiari vacet. Omissis ergo delitiis talibus<br />
diem ilium cogiteinus, cuius exspectatione suspensi<br />
semper esse debent hominum animi. Ac meminerimus,<br />
non ita fidelibus esse expetendum, quin<br />
profanis ac sceleratis Deique contemptoribus merito<br />
formidabilis esse debeat. Aures arrigamus ad ilium<br />
tubae clangorem, quern ipsi quoque mortuorum cineres<br />
e sepulcris suis exaudient. Mentes animosque<br />
intendamus in ilium iudicem, qui sola vultus<br />
sui illustratione reteget quidquid in tenebris latet:<br />
omniaque humani cordis arcana patefaciet, et solo<br />
spiritu oris proteret omnes iniquos. Tu nunc vide<br />
' quid pro te ac tuis serio respondeas: causam sane<br />
nostram, ut Dei veritate suffulta est, ita iusta defensio<br />
minime deficiet. De personis non loquor, quarum<br />
salus non in patrocinio, sed in humili confessione<br />
supplicique deprecatione posita erit^ sed quantum<br />
ad ministerii causam • attinet, nemo erit nostrum,<br />
qui non ita pro se loqui possit.<br />
Ego quidem sum expertus, Domine, quam difficile<br />
sit ac grave, sustinere apud homines eius, qua<br />
in terris premebar, accusationis invidiam,, sed qua<br />
fiducia semper ad tuum tribunal provocavi, eadem<br />
nunc coram te appareo: quando in iudicio tuo earn<br />
scio regnare veritatem, cuius ego fiducia siibnixus<br />
primo aggredi ausus sum: cuius praesidio instructus,<br />
perficere potui, quidquid a me in tua ecclesia<br />
gestum est. Duobus maximis criminibus reum me<br />
fecerunt, haereseos et schismatis. Atqui ') haeresis<br />
illis fuit, quod receptis inter eos dogmatibus ausus<br />
sum reclamare. Quid vero fecissem? Audiebam ex<br />
ore tuo, non aliam esse veritatis lucem, ad animas<br />
nostras in viam vitao dirigendas, quam quae a verbo<br />
tuo accenderetur. Audiebam esse vanitatem, quidquid<br />
de tua maiestate, de cultu numinis tui, de religionis<br />
tuae mysteriis concipiunt a se ipsis humanae mentes.<br />
Audiebam sacrilegam esse temeritatem,, si natae in<br />
hominum cerebris doctrinae pro verbo tuo eoclesiae<br />
ingerantur. Quum autem oculos ad homines converterem,<br />
illic omnia longe diversa apparebant. Qui<br />
fidei antistites habebantur, verbum tuum neque intelligebant,<br />
neque magnopere curabant. Peregrinis<br />
tantum dogmatibus circumagebant miseram plebem,<br />
ac nescio quibus ineptiis deludebant. In plebe ipsa<br />
summa verbi tui veneratio erat, veluti rem inaccessam<br />
procul revereri, [fol. 40] interim ab omni eius<br />
inquisitione abstinere. Haec turn supina pastorum<br />
socordia, turn populi stupiditas fecerat, ut omnia<br />
perniciosis erroribus, mendaciis, superstitionibus referta<br />
cssent. Unum quidem te Deum nominabant,<br />
sed quam maiestati tuae gloriam vindicasti alio<br />
transferentes, tot sibi figurabant atque habebant<br />
deos, quot pro Sanctis colère volebant. Christus<br />
tuns adorabatur quidem pro Deo, et servatoris nomen<br />
retinebat, sed qua parte honorari debuerat,<br />
prope iacebat inglorius. Sua enim virtute spoliatus,<br />
velut unus aliquis e vu I go, in turba sanctorum<br />
delitescebat. Nemo erat, qui unicum illud, quod<br />
tibi in cruce obtulit, et quo nos tibi reconciliavit,<br />
sacrificium vere reputaret; nemo qui de aeterno<br />
eius sacerdotio, et quae inde pendet intercessione,<br />
vel per somnium cogitaret; nemo, qui in una eius<br />
iustitia acquiesceret. Ilia vero salutis fiducia, quae<br />
verbo tuo et praecipitur et fundatur, fere evanuerat.<br />
Quin id erat instar oraculi receptum, stultae esse<br />
arrogantiae, et, ut ipsi loquebantur, praesumptionis,<br />
siquis tua benignitate filiique tui, iustitia fretus, certam<br />
ac intrepidam salutis spem conciperet. Erant<br />
profanae opiniones non paucae, quae prima eius doctrinae,<br />
quam nobis verbo tuo tradidisti, placita a<br />
radice subverterent. Sana quoque baptismi coenaeque<br />
intelligentia plurimis mendaciis corrupta erat,<br />
lam vero quum omnes, non sine gravi tuae misericordiae<br />
contumelia, fiduciam in bonis operibus ponerent,<br />
quum bonis operibus gratiam tuam demereri,<br />
quum iustitiam sibi comparare, quum peccata<br />
expiare, quum tibi satisfacere adniterentur (quae sinr<br />
gula virtutem crucis Christi oblitérant ac exinaniunt),<br />
quae tarnen essent bona opera, prorsus nesciebant.<br />
Perinde enim, ac si minime ad iustitiam lege tua<br />
1) Atqui, 1539. 1540. Gcdlus: Mais. Caeteri: Atque.
Change language