You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
381<br />
EPISTOLA<br />
1) persequutus, 1540 seqq. 2) Genevensis 1540 emendat:<br />
Quam, quod sequentes reeeperunt omnes.<br />
G-ENEVÄTES. 382<br />
nique modis contendi, ut hoc tijrannicum eccïesiae iugum,<br />
quae cibos interdum prohibet, quae dies servat,<br />
quae confiteri nos vült peccata nostra sacerdotibus, quae<br />
vota impleri iubet, quae homines in te, Christe, liberos<br />
tot servitutis vinculis alligat, a nobis cuncti qui te colimus<br />
excuteremus: solamque fidem in te, non e'iam<br />
bona opera, quae maxime extolluntur et praedicantur<br />
in ecclesia, iustitiam nobis et salutem parère confideremus:<br />
quum tu praèsertim poenam pro nobis pependisses,<br />
tuoque sancto sanguine cunctorum delicta et scelera<br />
delevisses: ut nos hac una fide in te freti, liberius<br />
deinde agere quaecunque nobis libuisset possemus.<br />
Scripturas etiam ingeniosius sum perscrutatus' quam<br />
veter es Uli: ac tum quidem maxime, quum aliquid<br />
quaerebam in eis, quod contra istos detorquere possem:<br />
qua etiam doctrinae et ingenii opinione apud populos<br />
famam et existimationem nactus totam quidem<br />
eccïesiae autoritatem evertere non potui, magnarum tarnen<br />
seditionum in ea, et scissionum fui autor. Haec<br />
ubi iste dixerit, et vere dixerit (neque enim mentiendi<br />
apud illum coelestem iudicem est locus, tametsi multa<br />
idem de ambitione sua, de avaritia, de studio popularis<br />
gloriae, de fraudibus et malitiis intestinis, quae<br />
intus ipse agnoscat, in sese reticuerit, quae tarnen [pag.<br />
26] Uli prima ipsa in fronte apparebunt inscripta),<br />
quod tandem, o Gebennenses fratres mei, quos ego in<br />
Christo, et in Christi ecclesia unanimes mecum habere<br />
opto, non solum de his, sed comitibus assectatoribusque<br />
eorum iudicium fore existimatis? Nonne hie<br />
terte qui catholicam ecclesiam fuerit sequutus, nullum<br />
suum erratum in hac re äff er et? Primum, quia non<br />
errat, neque adeo errare potest ecclesia, cuius ilia publica<br />
et universalia décréta atque concilia Spiritus sanctus<br />
assidue gubernat. Deinde etiamsi err asset ea aut<br />
erraret (quod tarnen creditu et memoratu est nefas)<br />
nullus huic quidem suus exprobraretur error, qui sincero<br />
animo, et propter Deum humili, maiorum fidem<br />
suorum et autoritatem esset prosequutus. l ) At iste alter<br />
suo innitens capite, neminem habens veterum sanctorum<br />
patrum, ac ne generalium quidem ex omnibus<br />
episcopis cönventuum, quem honore dignum putet, cui<br />
inducat animum eedere et obtemperare, omnia sibi arrogans,<br />
ad obtreetandum magis quam ad discendum<br />
docendumve paratus, quum a communi ecclesia desciscit,<br />
quemrespicit portum fortunarum suarum? quo<br />
propugnaculo confiait? quïbus apud Deum advocatis<br />
fretus est? ut non graviter débeat metuere, eiectum se<br />
iri in tenebras exteriores, ubi erit fletus et stridor dentium,<br />
hoc est, ubi miserias suas perpetuo defleturus,<br />
et contra semet ipsum dentibus increpiturus sit : quod<br />
quum posset, si id studuisset, illam acerbissimam [pag.<br />
27] vitare calamitatem, id facere neglexisset. Quod 2 porro infausti et incommodi comités traducendae vitae<br />
sint moeror et furor, unus per sese quisque satis potest intelligere<br />
: praèsertim quum illiusmodi mali atque damni<br />
nullus futurus unquam finis sit, nulla determinatio,<br />
nunquam ibi plorare, nunquam desinatur irasci. Atqui,<br />
si reliqua istoyum omnia aliquo tarnen pacto perferri<br />
et tdlerari possent, hoc quemadmodum ferretur<br />
(in quo mihi videtur ne ad ignoscendum quidem Ulis<br />
locum ullum veniae et misericordiae apud Deum dari<br />
posse) quod sponsam hi Christi unicam discerpere sunt<br />
conati? quod tunicam illam Domini, quam profani<br />
milites dividere noluerunt, isti ausi sunt, non divider<br />
e solum, sed lacer are? Quoi enim iam, istis initium<br />
facientibus, seetae ecclesiam disciderunt, neque<br />
cum istis congruentes, et ipsae inter se discordes ? quod<br />
manifestum esse falsitatis indicium omnis doctrina confirmât.<br />
Veritas enim unica semper est, varia autem<br />
et multiformis est falsitas : et simplex, quod rectum : *)<br />
multifidum, quod obliquum. Sed huiusmodi scissionem,<br />
huiusmodi sanctae eccïesiae dilaniationem, potestne<br />
quisquam Christum agnoscens et confitens, et cuius aliquando<br />
menti atque corâi Spiritus sanctus iUüxerit,<br />
non intelligere, Satanae, et non Dei propriam operationem<br />
esse? Quid imperat nobis Deus?' quid prae-.<br />
cipit Christus? Nempe ut unum omnes in ipso simus.<br />
Quo datum est nobis e coelo atque Deo iUud<br />
singulare [pag. 28] et praecellens caritatis donum, quod<br />
christiano duntaxat generi, non caeteris gentibus divinitusÂnfusum<br />
est? Nonne ut omnes uno corde et ors<br />
Dominum confiteamur? An arbitrantur isti christianam<br />
religionem aliud omnino esse, quam pacem cum<br />
Deo, et cum proximo concordiam? Videamus quid<br />
ipsemet loquatur in Ioanne • Dominus, pair em suum<br />
pro discipulis deprecans: Pater sandte, serva eos in<br />
nomine tuo quos dedisti mihi, ut sint unum sicut et<br />
nos: non pro his autem rogo solum, sed et pro eis qui<br />
credituri sunt per verbum eorum in me, ut omnes unum<br />
sint, sicut tu pater in me et ego in te, ut et ipsi in<br />
nobis unum sint, ut credat mundus quod tu me misisti:<br />
et ego gloriam, quam dedisti mihi, dedi eis, tit<br />
sint unum, sicut et nos unum'sumus: ego in eis, et tu<br />
in me, ut sint perfecti in unum.<br />
Videtis, fratres carissimi, et in clara evangelii<br />
luce discernitis, quid sit vere esse christianum: quupi<br />
fides in Deum nostra, quum Dei omnipotentis<br />
)<br />
2 ) gloria,<br />
quae et ipsius apud nos, et nostra apud cum esse<br />
possit, in hac sola inter nos unitate consistât, quum<br />
hoc unum requirat et postidet a pâtre de nobis Christus,<br />
idque s ) suos in hoc labores, suas aerumnas, suam<br />
susceptam pro nobis humani corporis fragïlitatem, suam<br />
crucem, suam mortem, sic fructum allaturam sibi pu-<br />
1) 1540 seqq. : rectum est. 2) Dei omni» gloria, 1540<br />
seqq. Gallica versio cum antiquioribus facit. 3) Genevensis<br />
editor emendavit: isque. Gallus vero vertu: et qu'il<br />
pense qu'à ce moyen etc.