Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
399 RESPONSIO 400<br />
finem hunc habet, ut vitam coram Deo traducamus puram<br />
et impollutam, sic et gratuita iustificatio. Verum v<br />
enim est ülud Pauli, nos minime ad immunditiem vocàtos<br />
esse, sed ad sanctitatem (1 Thess. 4, 7). Interim<br />
constanter hoc retinemus, hominem non modo semel<br />
gratis iustificatum, nullo operum merito, sed<br />
hàc gratuita iustitia hominis salutem perpetuo constare.<br />
Neque etiam aliter, fieri posse, ut acceptum<br />
sit Deo ullum hominis opus, nisi per earn approbetur.<br />
Quamobrem vehementer *) obstupefactus sum,<br />
quum , apud te legerem, caritatem principem esse<br />
ac potissimam salutis nostrae causam. O Sadolete,<br />
quis abs te uhquam talem vocem exspectasset? Oaeci<br />
profecto ipsi certius in tenebris palpant Dei misericordiam,<br />
quam ut salutis suae principatum caritati<br />
ausint arrogare. Qui vero vel scintillam unam<br />
habent divinae lucis, sentiunt non alia re constare<br />
sibi salutem, quam quod sunt a Deo adoptati. Est<br />
enim aeterna salus, haereditas coelestis patris, quae<br />
solis eius filiis est praeparata. Porro, quis alia'm<br />
adoptioni nostrae causam assignet, [fol. 31] quam<br />
quae passim a scriptura praedicatur? Quod scilicet<br />
non priores dilexerimus eum, sed ultro in gratiam<br />
ac benevolentiam ab eo recepti simus.<br />
Ab hac caecitate error etiam ille emergit quod<br />
poenitentiis et satisfactionibus expiari peccata doces.<br />
Ubi ergo erit ilia unica hostia piacularis, a<br />
qua si disceditur, nullum omnino piaculum restare<br />
testatur scriptura? Percurre quidquid habemus oraculorum<br />
Dei: si unicus Christi sanguis ubique pro<br />
satisfactionis pretio, pro pacificatione, pro ablutione<br />
proponitur, qua confidentia tantum honorem ad tua<br />
opera transferre audes? Nee est, quod sacrilegium.<br />
hoc ecclesiae Dei adscribas. Habuit, fateor, vetus<br />
ecclesia suas satisfactiones: non illas tarnen, quibns<br />
Deo litarent peccatores, seque a noxa redimerent,<br />
sed quibus, et quam profitebantur resipiscentiam<br />
non esse fictam approbarent, et eius offensionis, quae<br />
ex eorum peccato excitata erat, memoriam delerent.<br />
Non enim quibuslibet, sed iis modo, qui in grave<br />
aliquod flagitium prolapsi erant, solenni ritu praescribebantur.<br />
In eucharistiae causa, id reprehendis, quod Dominum<br />
ipsum universi, et divinam in eo spiritualemque<br />
potentiam (quae prorsus libera et infinita est),<br />
in angulos corporeae naturae, quae, suis çancellis est<br />
circumscripta, conamur includere. Et quis tandem<br />
calumniis erit finis? Nos diserte semper testati sumus<br />
divinam Christi non modo potentiam, sed essentiam<br />
quoque diffundi per omnia, nullis finibus<br />
limitari: tu autem exprobrare nobis non dubitas,<br />
fuisse in angulos corporeae naturae a nobis inclusam?<br />
Qui sic? Quia corpus eius noluimus terrenis<br />
1) vehementer, om. 1576 seqq.<br />
dementis vobiscum affigere. At, si qua tibi sinoeritatis<br />
cura esset, non ignoras profecto, quantum<br />
inter ista duo intersit : localem corporis Christi praesentiam<br />
a pane removeri et spiritualem Christi potentiam<br />
circumscribi corporis çancellis. Nee dogma<br />
istud nostrum debuisti novitatis insimulare, quum<br />
in ecclesia semper habitum pro confesso fuerit. Sed<br />
quia disputatio haec sua magnitudine librum unum<br />
impleret, satius est, quo tanta molestia uterque<br />
nostrum eximatur, Augustini Epistolam ad Dardanum<br />
legas: ubi reperies, quomodo unus idemque Christus<br />
et suae divinitatis amplitudine coelum terramque<br />
excédât, et secundum humanitatem non ubique<br />
sit diffusus. Veram carnis ac sanguinis communicationem,<br />
quae fidelibus in coena exhibetur, magnifiée<br />
praedicamus. Earn carnem vere cibum esse vitae,<br />
sanguinem illum vere potum, diserte ostendimus:<br />
quorum non imaginaria oonceptione contenta<br />
sit anima, sed efficaci veritate fruatur. Praesentiam<br />
Christi, qua nos illi inseramur, a coena minime<br />
excludimus. Neque vero ipsam obscuramus, modo<br />
[fol. 32] absit localis circumscriptio, modo ne gloriosum<br />
Christi corpus ad terrena elementa detrahatur,<br />
modo ne in Christum fingatur panis transsubstantiari,<br />
ut deinde pro Christo adoretur. Dignitatem<br />
usumque mysterii quibus possumus elogiis illustramus:<br />
quanta deinde ad nos utilitas redeat, declaramus.<br />
Quae omnia prope apud vos negligunturl<br />
Praeterita enim, quae hic nobis confertur, divina<br />
beneficentia, praetorito tanti beneficii legitimo usu,<br />
quibus plurimum decebat immorari, satis habetis, si<br />
populus ad signum visibile, sine ulla spiritualis mysterii<br />
intelligentia, obstupescat. Quod autem crassam<br />
illam, quam statuitis, transsubstantiationem damnavimus;<br />
quod stupidam illam adorationem quae hominum<br />
mentes in dementis detinet, in Christum<br />
assurgere non sinit, perversam esse docuimus et<br />
impiam, id non fecimus, nisi suffiragante nobis veteris<br />
ecclesiae consensu: cuius umbra frustra conaris<br />
foedissimas, quibus hic laboratis, superstitiones<br />
obtegere.<br />
In auriculari confessione illam Innocentii legem<br />
improbavimus, quae iubet quotannis unumquemque<br />
proprio sacerdoti recensere omnia peccata. In ea<br />
porro abroganda quas rationes sequuti simus, recensere<br />
longum foret. Rem tarnen fuisse nefariam, vel<br />
inde apparet, quod diro illo tormento solutae piae<br />
conscientiae, tune acquiescere demum in divinae<br />
gratiae fiducia coeperunt, quum antea perpétua anxietate<br />
aestuassent. Ut taceam interim tot, quas in<br />
ecclesiam importavit, clades, quae merito illam nobis<br />
exsecrabüem reddere debeant. Quod autem in<br />
praesentia agitur, hoc habe: neque Christi mandato,<br />
nec veteris ecclesiae institute fuisse traditam. Locos<br />
scripturae omnes valide extorsimus sophistis,<br />
quos ad earn detorquere moliebantur. Quae autem
Change language