You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
63 DE OLE: IMENTIA 64<br />
quatuor esse causas, our talibus ignoscatur acrius<br />
se vindicantibus, quae singulae suis locis observabuntur.<br />
Possunt enim laedi] Prima causa est: non nisi<br />
morsi remordent; reddunt idem quod passi sunt.<br />
Patiuntur autem gravissimas offensas et contumelias,<br />
quas ob fortunae mediocritatem pröpulsare nequejnt.<br />
Timent praeterea contemptuni] Bene Terentius:<br />
Omnes quibus res sunt minus secundae, sunt nescio quo<br />
modo magis<br />
Suspiciosi: ad coutumeliam omnia accipiunt magis:<br />
Propter suam impotentiam se semper credunt negligi.<br />
Est igitur secunda ratio, cur adeo sint animosi ad<br />
vindictam, quia se laedi putant quum tanguntur: et<br />
hoc quoque in contumeliam suam trahunt, non suppetere<br />
ad nocendum vires.<br />
Qui nolunt occidere quenquam,<br />
Posse volunt,<br />
inquit Iuvenalis. Quintilianus lib. H. : Statura breves<br />
in digitos eriguntur, et plura infirmi minantur.<br />
Non retulisse laedentibus gratiam] Non mirum<br />
est si iniurias suas non adeo facile condonant plebeii<br />
et contempti hommes, quoniam id illis vitio datur,<br />
quod potentioribus laus est. Si enim quis eorum<br />
vindictam remiscrit, in vulgus nihilominus rumor<br />
erit, voluit ulcisci, sed non potuit. Referre<br />
vero gratiam, ironice pro eo quod est iniuriam répendere,<br />
seu, ut dicit Curtius, vicem reddere. Terentius<br />
in Eunucho:<br />
Inveniam pol hodie parem ubi ei referam gratiam.<br />
Ibidem :<br />
Quid? quid venire in mentem nunc mihi possit? 1 )<br />
Quidnam? qui referam huic sacrilego gratiam,<br />
Qui hunc supposuit nobis ?<br />
Eadem ratione dixit Ooelius déferre munusculum.<br />
Nemini hoc déferre munusculum maluit, quam suo<br />
accusatori. Item: Aperte cum quibusdam loquufcum<br />
cum L. Domitio nomine, ut nunc est, mihi inimicissimo<br />
deliberare, velle hoc munusculum déferre.<br />
Etsi Servius grates iwv fiietov esse tradit in II. commentai.<br />
Aeneidos Vergilii:<br />
[pag. 53] Dî, si qua est coelo pietas quae talia curet,<br />
Persolvant grates dignas, et praemia reddant<br />
Débita, qui nati coram me cernere lethum<br />
Fecisti, et patrios foedasti sanguine vultus.<br />
At cui ultio in faciîï] Ii sunt qui vindicta debent<br />
abstinere, qui ex eo quod abstinent, certam<br />
laudem consequuntur, nee facilius ideo in posterum<br />
laedentur, quia semel impune laesi sunt. Ultio in<br />
facili, id est facilis, prompta, parata. Honesta est<br />
loquutio. Ovidius in I. de Arte:<br />
Quod petis, ex facili, si volet ilia, feres.<br />
Seneca lib. III. de Beneficiis: Beneficium ex facili<br />
largitus est. Yalerius lib. IV.: Proni studii certius<br />
1) Legt: possit mihi.<br />
indicium est supra vires niti, quam viribus ex facili<br />
uti. Livius lib. HI. : Quum exitus haud in facili<br />
esset, compulsos in cavas valles ciroumveniunt.<br />
Quintilianus lib. IX.: Interim augemus orimina<br />
quae ex facili possumus aut diluere, aut negare.<br />
Humili loco positis] Si obscuri et ignobiles inter<br />
se rixantur, ac se mutuo conviciis maledictisque<br />
proscindunt, nihil novum. Est enim eis solenne,<br />
rixari ao iurgari: post ubi se clamoribus satis<br />
ad ravim exercuerunt, tandem ad manus venire,<br />
et litem decidere pugnis et calcibus: estque vulgare<br />
proverbium, post verba verbera. B,ex vero si in morem<br />
popularium vociferetur, ac depugnet unguibus<br />
et pugnis, nonne multum detrahet ex sua.maiestate?<br />
Nota hanc esse tertium rationem.<br />
CAPUT VIII.<br />
Grave putas, eripi loquendi arbitrium regibus,<br />
quod humülimi habènt. Ista quidem servitus est, non<br />
Imperium. Quid? tu non experiris istud nobis esse,<br />
non tibi, servitutem? Alia conditio est eorum qui in.<br />
turha, quam non excedunt, latent: quorum et virtutes<br />
ut appareant, diu luctantur, et vitia tenebras Iwhent.<br />
Vestra facta dictaque rumor excipit: Et ideo nuUis<br />
magis curandum est qualem famam habeant, quam<br />
qui, qualemcunque meruerini, magnam habituri sunt.<br />
Quam multa tibi non licent, quae nobis bénéficia tuo<br />
licent? Possum in quolibet parte urbis solus incedere<br />
sine timoré, quamvis nullus sequatur comes,<br />
nullus sit domi, nullus ad latus gladius. Tibi in tua<br />
pace armato vivendum est. Aberrare a fortuna tua<br />
non potes, [pag. 54] Obsidet te, et quocunque descendis,<br />
magno adparatu sequitur. Et haec summae<br />
magnitudini servitus est, non posse fieri minorem. Sed<br />
cum diis tibi ipsa nécessitas est. Nam illos quoque<br />
coelum alligatos tenet: nee magis Ulis descendere datum<br />
est, quam tibi tutum. Fastigio tuo adfixus es.<br />
Nostros motus pauci sentiunt. Prodire nobis ac recéder<br />
e, et mutare ttabitum, sine sensu publico licet. Tibi<br />
non magis quam soli latere contingit. Multa contra<br />
te * lux est. Omnium in istam conversi oculi sunt.<br />
Prodire te putes, oriris. Loqui non potes, nisi ut vocem<br />
tuam quae ubique sunt ßentes, excipiant. Irasci<br />
non potes, nisi ut omnia premantur. Sic neminem potes<br />
affligère, nisi ut quidquid circa fuerit, quatiatur.<br />
Ut fulmina paucorum periculo cadunt, omnium metu,<br />
sic animadversiones magnarum potestatum terrent latius<br />
quam nocent, non sinet caussa. Non enim quantum<br />
fecerit, sed quantum facturus sit, cogitatur in eo<br />
qui omnia potest. Adiice nunc, quod privatos homines<br />
ad accipiendas iniurias opportuniores, acceptarum<br />
patientia facit. Begibus certior est ex mansuetudine<br />
securitas; quia frequens vindicta, paucorum odium reprimit,<br />
omnium irritât. Voluntas oportet ante sae-
Change language