Tom. V - Archive ouverte UNIGE

307
suum sequi dico: hac inquam lege teneri vos dico,
ne quid plus e sacerdotiis in rem vestram convertatis,
quam per papisticos canones vobis conceditur.
Quorum vinculis adstringi si vos piget, illis ne vos
ultro implicetis. Sed quid in hac re evincenda anxie
laboro? quandoquidem eos, quorum liberalitate
locupletes estis, nihil dubium est non ideo detractas
haeredibus proprias opes vobis tarn plena manu
fuisse elargitos, ut regiis lautitiis instrumentum ministrarent:
sed vestrae fidei commisisse, quae bonis
viris cum pauperibus communes forent. Itaque non
tam earum vos dominos, quam oeconomos instituerunt.
Si extremum est perfidiae genus in deposito
fidem fallere, vobis sane ignoscendum hullo modo
est, qui adeo insigni improbitate pauperibus praevertitis,
') quod apud vos depositum in hoc fuerat,.
ut in eorum nianus perveniret.
Huic malo alterum quoque proximum est: quod
earn personam non potestis sustinere, quin multa
offensionum semina varus modis spargatis. TJt istud
unum satis causae sit homini christiano, quo centum
simul sacerdotiis, quamlibet opimis et splendidis,
se protinus abdicet. Nemo enim fere piorum
est, qui non isto exemplo magnopere perturbetur.
Qui paulo sunt adhuc imbecilliores, hac dubitatione
percelluntur, iocone an serio, malitiosene an sincere
adversus papistas contendamus : dum nostrae partis
homines papae stipendiaries 2 ) simul vident. Alii
dubitare malunt, sitae res licita, a qua viros, quos
ipsi non malos existimant, nequaquam abhorrere vident.
Quidam etiam animosiores ad imitandum accenduntur.
Plerique totam fabulae ac ludibrio religionem
vobis esse, merito persuasum habent. [pag.
75] Christi autem adversarii, quibus non calumniis
sanctum Dei evangelium proscindunt? quibus non
„ loedoriis Christi servos subsannant? quos non triuniphos
agunt? Quid dicam? Perquam pauci sunt,
qui non ad vitae vestrae lapidem, aut hoc, aut illo
modo impingant. Qualis hie (malum) 8 ) est stupor:
ad omnia proborum aeqiie ac pravorum hominum
iudicia nee tantillum commoveri? praesertim ubi per
vestram ignominiam, sannasque illas ac scommata,
quibus caeca vestra cupiditas iure optimo perstringitur,
ipsam quoque Dei m^iestatem illudi, sacrum
eius evangelium maledictis lacerari, venerandam eius
religionem conculcari intelligitis? Si sanae mentis
guttula, ut ita dicam, in vobis resedisset, ac non
ilia vos nescio quae rabies corpore et animo peni-
1) Sic sola princeps. Edd. 1550—1576 : praeripitis. 1597
seqq.: praeripitis (Vous frustrez G.). 2) Princeps habet:
Btipendiarii, quod eorrectoris oscitantiae deberi videtur (quand
Us voyent des gens de nostre partie estre vassaux du pape G.).
3) In hoe vocabulo errorem aliquem latere facile conieceris.
Gallus tacei. JEditiones omnes parenthesi includunt.
i
n.
308
tus transversos ') egisset, primo statim limine vos
Dominus admonebat, ne ad hoc letale praeoipitium
gradum iaceretis. Quibus enim primordiis estis auspicati?
An non in papae nomen ac verba iurat
totum illud cornutum episcoporum, abbatum, ac
priorum pecus, dum romanae sedi obsequentes, studiososque
dignitatis illius vindices saoramento adacti,
se pollicentur? Minorum autem classium sacrificuli,
an non etiam ipsi, sua quadam iuramenti forma,
sanctae matris ecclesiae obsequio devoventur? Huiusmodi
auspicia quem faustiorem eventum portendere
2 ) valent? Imo quam nullis ambagibus infelicem
exitum minantur? Quare, vestram hebetudineni
minus iam mirari incipio : qua haud dubie vindicari
tantus ille Dei oontemptus merebatur. Qua
tarnen excusatione culpae partem nonnulli deprecentur,
praetereundum non est. Nam etsi ingenue
fatentur, reprehensione se non penitus carere, minori
tarnen publico malo ecclesiis se praoesse dictitant,
quam si détériores illis praesiderent (quales
sunt iurati Christi hostes) qui evangelii ruinam ex
professo machinantur. 3 ) At si haec ratio recipitur,
our non spelnncas occupamus? itinera obsidemus?
in insidiis excubamus, eo animo, ne viatores, ut efferati
isti soient latrones, violemus, sed spoliatos
dimittamus ? • Sic enim mitioribus latrociniis mundus
infestaretur. Enimvero boni viri est, non improbornm
hominum subire vices, quo mala quadamtenus
moderetur, sed cum improbis, ac cum ipsa
etiam improbitate acerrimum bellum gerere : quo suo
conatu si parum proficit, suum tarnen officium sic
praestiterit. Quod illi satius esse debet, quam delicto
uno mille flagitiis oecurrere. Fures itaque excipiendis
praedis, latrones hominibus iugulandis sinamus
esse intentos : nos *vero, si Christiani [pag.
76] sumus, in omnem puritatem, innocentiam, sanctitatem
vocatos meminerimus.
Si tantum exhortatione mea profectum est, ut
te ad danda8 Domino manus, affectumque tuum illius
imperio penitus subiieiendum compararis, non
dubito, quin iam in me respicias, mecumque délibères,
qua ratione in meliorem viam reeipere te
queas. Ego vero, quanquam opportunitate praesenti
ad aliquid pro Christi gloria fortiter animoseque
gerendum uti te malim, nisi quid tarnen melius potes,
exeundum tibi primo quoque die censeo. Te
enim quoquo modo ex hac palude evolvi praestat,
quam diutius illic haerendo, et in illius gurgite profundius
in dies defigi, et coeno magis magisque oonspurcari.
Satius illud quidem et longe optabilius,
ne tantam illustrandae Domini gloriae occasionem
1) Edd. 1576—1611: transverso, male. Amstelodamensi*
genuinam lectionem restitua. 2) pertendere, 1576—1611.
3) Princeps habet: machinentur.