You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
397 AD SADOLETI EPISTOLAM. 398<br />
eversa. Dogma ergo istud, quod in religione summum<br />
erat, dicimus fuisse a vobis nefarie ex hominnm<br />
memoria deletum. Perspicua eius rei probatione<br />
referti sunt libri nostri. Et crassa eius ignoratio,<br />
quae in vestris omnibus ecclesiis etiamnum manet,<br />
testatur, nos nequaquam falso queri. At tu perquam<br />
maligne hic invidiam nobis faciès: quod fidei omnia<br />
deferendo, nullum operibus locum relinquamus. Hie<br />
non ingrediar iustam disputationem, quae non posset<br />
nisi longo volumine terminari : sed enim si Catechismum<br />
inspiceres, quern Genevensibus ipse conscripsi,<br />
quum pastoris apud eos sustinerem personam, tribus<br />
verbis victus obmutesceres. Breviter tarnen hic<br />
tibi expediam, quo modo ea de re loquamur. Primum,<br />
iubemus hominem a sui recognitione incipore,<br />
et ilia quidem non levi nee defunctoria, sed ut conscientiam<br />
coram Dei tribunali suam sistat: et quum<br />
suae iniquitatis satis con victus fuerit, simul iudicii<br />
illius severitatem reputet, quod in omnes peccatores<br />
edicitur: ita miseria sua confusus ac perculsus, coram<br />
Deo prosternatur, et humilietur: abiecta omni<br />
sui fiducia tanquam ultimo exitio [fol. 29] perditus<br />
ingemiscat. Turn uuicum salutis portum esse ostendimus<br />
in Dei misericordia, quae nobis in Christo<br />
exhibetur: quia omnes salutis nostrae partes in eo<br />
sunt adimpletae. Quum ergo universi mortales perditi<br />
sunt coram Deo peccatores, dicimus Christum<br />
unicam esse iustitiam: quandoquidem obedientia sua<br />
transgressiones nostras abolevit, sacrificio iram Dei<br />
placavit, sanguine maculas abstersit, cruce maledictionem<br />
nostram sustinuit, morte pro nobis satisfecit.<br />
In hunc ergo modum dicimus hominem Deo<br />
patri in Christo reconciliari, nullo suo merito, nulla<br />
operum dignatione, sed gratuita dementia. Quum<br />
autem fide amplectamur Christum, et veluti in eius<br />
communionem veniamus, hanc, secundum scripturae<br />
morem, vocamus fidei iustitiam. Quid hie habes,<br />
quod vel mordeas, vel carpas, Sadolete?' An quia<br />
operibus locum nullum relinquimus? Certe in nomine<br />
iustificando negamus vel pilum unum valere.<br />
Ubique enim scriptura vociferatur omnes esse perditos,<br />
et sua quemque conscientia graviter accusât.<br />
Nihil spei reliquum esse docet eadem scriptura,<br />
nisi in sola Dei bonitate, qua peccata nobis ignoscuntur,<br />
iustitia imputatur. Utrumque gratuitum asserit:<br />
ut tandem pronunciet, beatum esse hominem<br />
sine operibus (Eom. 4, 7). At quam aliam affert<br />
nobis notionem nomen ipsum iustitiae, nisi respectus<br />
ad bona opera habeatur? Imo si animadverteres,<br />
quid scriptura per verbum iustificandi significet,<br />
in eo non haesitares. Non enim ad propriam<br />
hominis iustitiam refert, sed ad Dei clementiam, quae<br />
iustitiam peccatori, contra quam sit promeritus, accepta<br />
fert, idque iniustitiam non imputando. Ilia,<br />
inquam, est nostra iustitia, quae a Paulo describitur,<br />
quod Deus nos sibi in Christo reconcilia vit<br />
(2 Cor. 5, 19). Modus deiude subiieitur, non imputando<br />
delicta. Nos demum fide fieri eius boni participes<br />
demonstrat, quum dicit, eius reconciliationis<br />
ministerium evangelio contineri. At amplum est<br />
vocabulum fides, inquis, et cuius significatio latius<br />
patet. Imo vero Paulus, quoties iustificandi facultatem<br />
ei tribuit, simul adstringit ad gratuitam divinae<br />
benevolentiae promissionem : ab omni autem<br />
operum respectu proeul avertit. Unde familiaris ei<br />
collectio: si fide, ergo non operibus. Rursum ei operibus:<br />
ergo non fide. Atqui iniuria fit Christo, si<br />
praetextu gratiae eius repudiantur bona opera : quum<br />
venerit, ut redderet populum Deo acceptabilem, sectatorem<br />
bonorum operum. Et exstant multa siniilia<br />
in earn rem testimonia, quibus probatur, ideo<br />
venisse Christum, ut bene opérantes per eum accepti<br />
essemus Deo. Est haec quidem calumnia adversariis<br />
nostris perpetuo in ore, quod benefaoiendi<br />
Studium tollimus e vita Christiana, gratuitae iustitiae<br />
commendatione : [fol. 80] sed quae magis frivola<br />
est, quam uj. nos valde premat. Opera bona in nomine<br />
instificando negamus ullas habere partes: in<br />
iustorum vita regnum illis vindicamus. Nam si Christum<br />
possidet qui iustitiam est adeptus, Christus<br />
autem nusquam sine suo spiritu est, inde constat,<br />
gratuitam iustitiam cum regeneratione necessario<br />
esse coniunetam. Proinde si rite intelligere libet,<br />
quam sint res individuae, fides et opera, in Christum,<br />
intuere: qui, ut docet apostolus, in iustitiam<br />
et sanetificationem datus nobis est (1 Cor. 1, 30).<br />
Ubi ergo eunque l ) ista quam gratuitam praedicamus<br />
fidei iustitia est, illic est Christus. Ubi Christus,<br />
illic spiritus sanetificationis : qui animam in vitae<br />
novitatem regeneret. Contra vero ubi non viget<br />
sanetitatis innocentiaeque Studium, illic nee Spiritus<br />
Christi nee Christus ipse est. Ubi non est Christus,<br />
neque etiam illic est iustitia, imo neque fides:<br />
quae Christum in iustitiam, sine spiritu sanctjficationis,<br />
apprehendere non potest. Quum ergo, secundum<br />
nos, regeneret Christus in beatam vitam quos<br />
iustificat, a regno peccati ereptos traducat in regnum<br />
iustitiae, transfiguret in imaginem Dei, adeoque<br />
spiritu suo in obedientiam voluntatis suae formet:<br />
non est, quod frena carnis libidinibus laxari<br />
nostra doctrina conqueraris. Neque vero aliud sibi<br />
volunt quae adducis testimonia. Quod si velis ad<br />
diruendam gratuitam iustificationem illis abuti, vide<br />
quam imperite ratiocineris. Dicit alibi Paulus, ante<br />
mundi creationem nos in Christo electos esse, ut simus<br />
saneti et irreprehensibiles in Dei conspectu,<br />
per caritatem (Ephes. 1, 4). Quis inde, vel non esse<br />
gratuitam electionem colligere ausit, vel causam eius<br />
esse caritatem? Quin potius, ut gratuita electio<br />
1) Ubicunque ergo, 1576 seqq.