Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
265 DE EUGHDENDIS IMPIORUM SACRIS. 266<br />
sese induunt: nee intelligunt, superstitions id, an callida<br />
simulatione faciant, ad rem non pertinere.<br />
Quando utroque pariter modo et saeram Dei religionem<br />
ludibrio habent inter homines, et exemplo<br />
suo partim rudium inscitiam, ad obstinatiorem pervieaoiam<br />
confirmant, partim imbecillium dubias haesitantesque<br />
conscientias labefactant. Oommunicare<br />
ubi vetuit apostolus (Ephes. 5, 11) operibus infructuosis<br />
tenebrarum, simul adiicit ut potius a nobis<br />
redarguantur. Qua posteriore particula, quid per illam<br />
priorem voîuisset, explicavit: nempe tum nos<br />
flagitiosis ac iniquis facinoribus communicare, quum<br />
ilia nobis placere quoquo modo ') significamus. Unde<br />
profecto absque dubio perspicis, ab istarum abominationum,<br />
de quibus nobis sermo est, inquinamentis<br />
eum se demum praestare immunem, qui nullam<br />
earum, ne fictam quidem, itnitationem in se suscipiat.<br />
Caeterum, qui se ad eum moduni abstinentem praestiterit,<br />
eum nec aspectu, nec ingressu, nec vioinitate ullam<br />
adeo vel noxam, vel maoulam contrabere, ut ex<br />
eo constantiam suam Domino magïs approbet, quod<br />
hostilibus copiis circumsessus, expugnari tarnen se<br />
non patiatur. Hac ratione Paulo (Act. 17, 23) licuit, illaesa<br />
pietate, non modo circum omnes Atheniensium<br />
aras obambulare, eaque loca pedibus terere, quae<br />
essent mille impietatum notata vestigiis et recentium<br />
forte sacrificiorum odorem adhuc referrent: verum<br />
oculos huo atque illuc circumferre, et quid in<br />
unaquaque ara inscription foret, curiose contemplari.<br />
Non enim ad singula deorum nomina sose religiose<br />
inclinabat, nec quos in salutandis suis simulacris ritus<br />
observabant idololatrae repraesentabat: [pag. 31]<br />
sed superstitionum omnium neglectùm prae se ferons,<br />
requirebat quod tandem reperit,-unde ad illustrandam<br />
Domina gloriam, velut ex adversariorum<br />
tabulis argumentum proferret. Eadem ratione periculum<br />
non fuit, ne conscensa navi, quae insigne haberet<br />
Greminorum (Act. 28, 11), aliquid ex ea dedicatione<br />
piaculi in se susciperet, quum ita se gereret,<br />
nullum ut superstitionis ritum cum impiis ipsum<br />
communicare facile appareret. Neque enim, quod<br />
alios ex more egisse Terisimile est, arbitrari possumus<br />
ipsum, aut sub primum ingressum deos tutelares<br />
salutasse, aut solventem a portu, secundam ab<br />
illis navigationem petiisse aut petentibus succinuisse,<br />
quasi in eorum precationem consentirez Quare ne<br />
quo scrupulo vanae gentium dedicationes animos nostros<br />
impedirent (ac si efficere possent, ne iis rebus<br />
uti pure liceret, quas in usum nostrum Dominus<br />
sanctificavit, modo ne perperam abutamur) nominatim<br />
expressit Lucas, PauTum illps Oastoris et Pollucis<br />
titulos, quo minus traiiciendi causa navem uns<br />
consecratam conscenderet, niliil reformidasse. Quod<br />
1) quomodo 1576-1611.<br />
dubium nemini futurum erat, tacuit: diligenter hoc<br />
cavisse ac praestitisse, ut, quod christiani hominis<br />
erat, ab omni iaololatriae specie quam longissime<br />
abesset.<br />
Quanquam autem (quae tua est erga Dei veritatem<br />
observantia) sententiam, quam tot divinis<br />
testimoniis obsignatam videas, tibi iam plane probatam<br />
esse confido: quando tarnen non tibi haec uni<br />
scribuntur, aliorum ut me rationem simul habere<br />
patiaris, abs te peto, Quos ad concedendum veritati<br />
aliquante esse in hac causa difficiliores quam<br />
oporteat, minus idcirco miror, quod insuave iljis ingratumque<br />
esse non dubito, ab ea, cui diu placidequeindormierint,iindulgentia<br />
excitari. Ac mihi sane<br />
videre iam quosdam videor, frivolam intempestivamquo<br />
banc meam morositatem irridentes, qui rem non<br />
ita magni ponderis perinde urgeam, ac si in eo cardine<br />
tota religionis summa verteretur. Nam et ipse<br />
quosdam memini, quibuscum de hac re mihi ohm<br />
sermo fuit, quum pressius me insistere vidèrent,<br />
quam ut suam causam recta ratione tueri possent,<br />
ad hunc confugere locum soli tos. Ut nunc temporum<br />
foret ratio: nondum a rescindendis gravioribus<br />
vereque seriis malis tantum esse otii nobis, ut de<br />
frivolis istis delictis, et velut minutis naeniis valde<br />
sollicites esse oporteret. Primum hanc decere esse<br />
curam, ut vera in hominum animis inseratur ac<br />
coalescat pietas, ut mores ad pietatis regulam [pag.<br />
32] exigantur ac formentur: ut denique tota caritate,<br />
mansuetudine, patientia, caeterisque spiritus<br />
donis vita intingatür. Id ubi consequuti fuerimus,<br />
tum fore idoneum tempus ad haec leviora descendendi.<br />
Tanta contra perversitate esse hodie quosdam,<br />
ut quum una missarum ac caeremoniarum abominatione<br />
totam religionis nostrae vim describant,<br />
quidvis in homine christiano ferant potius, quam<br />
missam unam auditam: eum vero qui a missa strenue<br />
abhorruerit, etiam si nulla in reliquis vitae partibus<br />
mica pietatis eluceat, solum Christiani nomine<br />
dignum et agnoscant, ei praedicent. Talibus obiectis<br />
quid tum responderim, testes.Uli mihi sunt,<br />
quos dico. Verum quoniam nonnullos, ut dixi, fore<br />
prospicio, qui nunc quoque non dissimiliter nos accipiant,<br />
hac sua ratiocinatione parum se proficere, ut<br />
intelligant, facturum me spero. Eos igitur omnes<br />
hortor, primum, ut omni contentione posita, secum<br />
dispiciant, num pro facili levique delicto sit ducendum,<br />
quo Paulus (1 Cor. 10, 20 ss.) Dominum ad<br />
pugnam provocari, quo adversus Christum peccari,<br />
quo mensae daemoniorum communicari, quo Christi<br />
mensam repudiard tradit. Si levés illi, facilique<br />
digni venia lapsus : flagitiis ac sceleribus definiendis,<br />
quae digna tandem verborum gravitas reperietur?<br />
Hue si oblique illas Pauli obiurgationes detorqueri<br />
aiunt, quo igitur dirigi possunt, non video. Acerbum<br />
ilium stilum in eos stringebat, qui ad edendas
Change language