You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
207 PSYCHOPANNYCHIA. 208<br />
non consumit coniuncta, sed dividit: quum origini<br />
suae utrumque reddit.<br />
Tertio loco afferunt, quod toties dormire legantur,<br />
qui mortui sunt. TJt de Stephano, Obdormivit<br />
in Domino (Act. 7, GO). Item, Lazarus noster dormit<br />
(Ioann. 11, 11). Item, Nolite solliciti esse de<br />
dormientibus (1 These. 4, 13). In libris vero Regum<br />
saepissime, ut vix alia phrasis scripturae sit<br />
familiarior. Maxime vero instant, quum arripiunt<br />
sententiam ex libro lob (14, 7 seqq.): Lignum, habet<br />
spem: si praecisum merit, rursum virescit, et<br />
rami eius pullulant. Homo vero ubi mortuus fuerit,<br />
et nudatus atque consumptus, ubi quaeso est? Quomodo<br />
si recédant aquae de mari, et fluvius vacuefactus<br />
arescat: sic homo quum dormierit, non consurget,<br />
nee evigilabitur de somno suo, donee atteratur<br />
coelum. Si animae ideo vobis dormire credantur,<br />
quia mors vocatur dormitio: primum, anima Christi<br />
eodem somno correpta est. Sic enim in persona ipsius<br />
loquitur David (Psal. 3, 6) : Ego dormivi, et somnum<br />
cepi, et exsurrexi, quia Dominus mecum est.<br />
Et audit ab inimicis sibi insultantibus verbum iniquum:<br />
Numquid qui dormit, non adiiciet ut resurgat<br />
(Psal. 41,9)? Si autem nihil tam huinile atque<br />
abiectum de anima Christi suspicandum est, ut disputatum<br />
est fusius, nemo ambigat, quin scriptura<br />
externam duntaxat corporis compositionem spectaverit:<br />
et illud dormire ab hominum aspectu duxerit.<br />
Haec enim duo promiscue leguntur: Dormivit<br />
cum patribus suis: et, Appositus est patribus suis.<br />
Quum anima non apponitur animis patrum, sed corpus<br />
in sepulcrum patrum deferatur. Est etiam secundum<br />
me, quod impiis quoque regibus attribuit<br />
Samuel hanc dormitionem in Regum historia: quod<br />
idem videre est in posterioribus libris Regum, et<br />
libris Paralipomenon. Quum auditis dormire impium<br />
cogitatis animae somnum? quae peiorem habere<br />
carnificem non potest, a quo torqueatur, quam<br />
malam conscientiam. Ubi somnus inter tales angu8tias?<br />
Impii enim sicut [fol. 29] mare fervens,<br />
quod quiescere non potest, et redundant in conculcationem<br />
fluctus eius et lutum. ') Non est pax impiis,<br />
dicit Dominus (les. 57, 21). Et tarnen David<br />
quum vellet exprimere conscientiae acttleum acerrime<br />
pungentem: Illumina, inquit, oculos meos, ne<br />
unquam obdormiam in mortem (Psal. 13, 4). Ecce<br />
fauces inferorum miserum obsident, vis peccati exagitat,<br />
et tarnen dormit: imo vero ideo dormit, quia<br />
haec patitur. Hie etiam ad prima discendi elementa<br />
reiieiendi sunt, qui needum didicerunt »axà avvtxdoxqv<br />
a parte interdum totum intelligi, interdum a toto<br />
1) Quod sie vertu GaUus: ses flots regorgent en roulement<br />
et iettent de la fange et des ordures. Gallasius scrip-<br />
*it: redundant fluctus eius in conculcationem et lutum. Quem<br />
deinde caeteri sequuti sunt.<br />
partem : quum haec figura toties usurpata sit in soripturis.<br />
Nolo mihi fidem haberi, nisi prius locos aliquot<br />
protulerim, qui évinçant synecdochen esse in<br />
usu ülius verbi, quoties pro morte' legitur. An vero<br />
quum lob diceret: Ecce nunc in pulvere dormio, et<br />
si mane me quaesieris non subsistam (lob. 7, 21):<br />
existimabat animam somno perfusum iri? Atqui, non<br />
erat coniieienda in pulverem: ergo non in pulvere dormitura<br />
erat. Alio etiam loco, quum diceret : Et tamen<br />
simul in pulvere dormient, et vermes operient eos (lob.<br />
21,26); etDavid (Psal. 88,6): Sicut vulneratidormientes<br />
in sepulcris: an videntur vobis animas vermibus<br />
exposuisse, quas arroderent? Idem nos docet propheta,<br />
qui scripturus exitium Nabuchadnesar : Conquievit,<br />
inquit, et siluit omnis terra, abietes quoque laetatae<br />
sunt super te, et cedri Libani: ex quo dormisti, non<br />
ascendit qui succidat nos (les. 14, 7 ss.). Et paulo<br />
post: Omnes reges gentium universi dormierunt in<br />
gloria, vir in sede sua : tu autem proiectus es e sepulcro.<br />
Quae omnia de cadavere dicta sunt: ut dormire,<br />
sit iacere et prosterni : a more dormientium, qui humi<br />
prostrati iacent. Hanc loquendi formam poterant<br />
eos docere ethnici, quorum unus : ') Nobis quum semel<br />
occidit brevis lux, Nox est perpétua una dormienda.<br />
Alter vero: Stulte, quid est somnus, etc.<br />
Alibi: Dicite, Nasonis molliter ossa cubent. Atque<br />
haec quidem loquuntur, qui multa fingunt de inferis<br />
portonta, multasque et varias passiones, quibus mortuorum<br />
umbrae afficiantur. Qua ratione a veteribus<br />
impo'situm nomen loco, qui mortuorum sepulcris destinaretur,<br />
XOI(M]T^QIOV dno zov xoijxàa&av, quod dormire<br />
significat. Non quod intelligerent ülic mortuas<br />
animas ad quietem reponi, sed corpora. lam<br />
satis evanuisse arbitror ipsorum fumos, quibus animarum<br />
dormitionem involvebant, ubi probatum est,<br />
nusquam inveniri in scripturis, dormiendi verbum<br />
attributum animis, quoties pro morte legitur positum.<br />
Caeterum de animarum quiete fusius alibi disseruimus.<br />
Quarto, locum Solomonis in nos, quasi, fortissimum<br />
arietem, impellunt. Ubi ille in Ecclesiasta suo<br />
scribit: Dixi in corde meo de filiis hominum, ut probaret<br />
eos Deus* ut ostenderet similes esse [fol. 30]<br />
bestÜ8. Idcirco unus interitus est hominis et iumentorum,<br />
et aequa utriusque conditio. Sicut moritur<br />
homo, sic et ilia moriuntur. Similiter spirant omnia,<br />
et nihil habet homo iumento ämplius. Cuncta<br />
subiacent vanitati, et pergunt in unum locum. De<br />
terra facta sunt, et in terram pariter revertuntur.<br />
Quis novit an spiritus filiorum Adam ascendat sursum,<br />
et spiritus iumentorum descendat deorsum (Ecoles.<br />
3,18 s.)? Quid si uno verbo Solomon ipse hie<br />
Ulis respondeat? Vanitas vanitatum, dicit Ecclesia-<br />
1) Catullus carm. 5. Caetera Ovidii. Versio gallica haec<br />
omnia omittit.