Een brede verkenning van een leven lang leren - ecbo

108
Het zelfstandig leren van geabstraheerde kennis is vaak lastig en weinig motiverend. Het gaat
een stuk beter als geleerd kan worden door participatie in een praktijkgemeenschap waar die
kennis wordt gebruikt (Eraut, 2003). De uitdaging voor het verbinden en organiseren van leren is
het systematiseren en ondersteunen van het leren in de werksituatie, zonder de motiverende en
inzichtgevende kracht van het werk zelf aan te tasten (Onstenk, 1997).
DUALISTISCHE OPVATTING
De relatie tussen binnen- en buitenschools leren en de daarop gebaseerde vormgeving van
leerarrangementen en -trajecten, wordt vaak dualistisch opgevat (Guile en Griffi ths, 2003).
Er wordt vaak van uitgegaan dat werk en onderwijs intrinsiek zo van elkaar verschillen, dat het
eigenlijk niet loont in te gaan op mogelijke relaties tussen de verworven kennis (gecodifi ceerde
en alledaagse kennis) of te zoeken naar pedagogische praktijken die lerenden daadwerkelijk
kunnen ondersteunen bij het ontwikkelen van nieuwe inzichten uit de wisselwerking van
gecodifi ceerde en alledaagse kennis.
Er is te weinig aandacht voor refl ectie. Men neemt voetstoots aan dat ervaring bestaat uit het
zich toe-eigenen van ‘ruwe’ data, dat ‘ervaringsleren’ een natuurlijke categorie is en dat hetgeen
een bepaalde individuele vakman of iemand uit de praktijkgemeenschap erover zegt, gezien kan
worden als een vorm van authentieke kennis van een situatie. Maar ervaring betekent het
‘onderdompelen’ in een specifi eke sociale en culturele praktijk, waarin altijd al conceptuele
relaties en interpretaties bestaan. Betekenis en waarde van ervaring hangt dus niet alleen af van
de ervaring als zodanig, maar ook van hoe en door wie hij wordt geïnterpreteerd. Er wordt altijd
(ook) een eigen subjectieve werktheorie ontwikkeld, die is gebaseerd op interpretatie (Van der
Sanden, De Bruijn en Mulder, 2002).
COMMUNITIES OF PRACTISE
Werkervaring op zichzelf is niet voldoende om werknemers te motiveren tot het ontwikkelen
van vaardigheden die voor werk van belang zijn en tot het ondervangen van het ‘inerte’ karakter
van veel gecodifi ceerde kennis die hij op school of in een cursus onderwezen heeft gekregen.
Ontwikkeling, leren en cognitie zijn gesitueerd. Het is niet zozeer het werken met een probleem
op zichzelf dat mensen motiveert om te leren. Dat gebeurt pas als er een binding ontstaat met
bepaalde voor de lerende relevante, of relevant te maken, problemen (Meijers en Wardekker, 2001).