Een brede verkenning van een leven lang leren - ecbo

190
DRIE NIVEAUS VAN INTERACTIE
In Het organiseren van het leren van laaggeletterden in de werk-omgeving onderscheiden Tijssen en Van den
Heuvel drie niveaus in de interactie tussen veranderingen op het werk en het organiseren van
leerprocessen:
1 Technische en organisatieveranderingen zetten bedrijven ertoe aan scholings activiteiten
voor werknemers te organiseren. Deze analyse hebben beleidsmakers die met de
Lissabonakkoorden werken op het netvlies; omgevingsontwikkelingen vergroten de
deelname aan een leven lang leren. In het perspectief van laaggeletterde medewerkers leiden
veranderingen in hun werk niet alleen tot het moeten leren van nieuwe vaardigheden, maar
ook tot het moeten verbeteren van competenties die voorwaardelijk zijn om lid van de
werkorganisatie te blijven.
2 Dit niveau heeft betrekking op de vormgeving van het leren. De bijdrage geeft voorbeelden van
leeractiviteiten die niet in trainingscentra, maar op de werkvloer worden georganiseerd. De
keuze om leren en werken direct op elkaar te betrekken heeft voordelen. Tijssen en Van den
Heuvel benadrukken de voordelen voor laaggeletterden, maar deze voordelen gelden
evengoed voor andere werknemers. In het leren op de werkvloer maakt de lerende actief de
verbinding tussen het geleerde en de eigen praktijk. Mismatches in deze verbinding worden
sneller zichtbaar. Een cursus op de werkvloer biedt de mogelijkheid ‘op maat’ aan te sluiten
op het niveau van de werknemer en zijn dagelijkse handelingen. Het is dan ook niet
verbazend dat werknemers leren in de bedrijfscontext beter volhouden dan het leren via
cursussen, die zij individueel op ‘school’ volgen.
3 Het organiseren van leren op de werkvloer heeft effect op de werkorganisatie. Deze verandert
als leerprocessen worden ingeweven in werkprocessen. Allereerst op operationeel niveau.
Tijssen en Van den Heuvel geven aan dat het benutten van de werkplek als leeromgeving
veronderstelt dat materiaal van de werkplek als oefenstof wordt gebruikt en dat er
gelegenheid is opdrachten op de werkplek uit te voeren. Wellicht belangrijker nog is de
verandering van de werkorganisatie als zodanig; het bedrijf wordt een organisatie die zijn
leerprocessen regelt. Dan gaat het om de erkenning van de werkgever dat leren belangrijk is.