Een brede verkenning van een leven lang leren - ecbo

192
Invoering veronderstelt dat het verzorgen van opleidingen (de primaire werkprocessen), het
leren van beroepsbeoefenaren en de ontwikkeling van de werkorganisatie hand in hand gaan.
Verbindingen tussen het leren op individueel niveau en op organisatieniveau komen overigens
niet vanzelf tot stand. Daarvoor moeten voorzieningen worden getroffen die duurzaam zijn en
verankerd in de organisatie. De auteurs volgen, zij het impliciet, een bottom-up redenering, die
wellicht eigen is aan het onderwijs: het opleiden van aspirant-docenten en het
professionaliseren van docenten is primair gericht op de competentie ontwikkeling van
studenten en docenten. Het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van de school, de
werkorganisatie, is secondair. De organisatie komt alleen in beeld als het gaat om het
doorvertalen van dit leren naar het schoolniveau.
ORGANISATIE EN INDIVIDU
Tijssen en Van den Heuvel beschrijven in hun bijdrage hoe in marktgerichte bedrijven
beslissingen over veranderingen in de productieorganisatie, ook als die impact hebben op de
medewerkers van de organisatie, door het management worden genomen. De rest van de
organisatie komt in beeld op het moment de beoogde veranderingen leerprocessen
noodzakelijk maken.
In de bijdrage van Teurlings, Van der Neut en De Bruijn is niet alleen het organiseren van het
leerproces een beslissing waarover organisatiemedewerkers mogen meepraten; ook het
beslissen over de aard van veranderingen in de organisatie is een collectieve beslissing. In deze
bijdrage lijkt de rol van het management eruit te bestaan om zorg te dragen voor de
voorzieningen om individuele leerprocessen op organisatieniveau te verankeren. De verhouding
tussen het leren van individuen en organisatieontwikkeling is daarmee ambigu; de focus komt
pas te liggen op leerprocessen op organisatieniveau als alle leden zich hebben gecommitteerd
aan een veranderrichting; er is geen accumulatie van leerervaringen zolang er geen collectief
commitment is. Organisatie en individu lijken elkaar te gijzelen.
HET BELANG VAN BUITEN NAAR BINNEN
Is organisatieleren een middel om door het topmanagement geformuleerde ambities op de
werkvloer te implementeren of is voorwaardelijk voor organisatieleren dat de leden van de
organisatie het eigenaarschap van organisatieveranderingen delen? De derde en laatste bijdrage