Een brede verkenning van een leven lang leren - ecbo

110
altijd in het oog gehouden worden dat de praktijkcomponent een eigen specifi ek verloop heeft.
Toch moet het leren op de werkplek inhoudelijk geïntegreerd worden in opleiding of
scholingstraject. Het is vaak niet zinvol, wenselijk of mogelijk om vooraf precies te plannen wat
wordt geleerd. Dan moet er meer ruimte zijn voor ervaring en de verwerking van die ervaring en
voor recontextualisering van de in de cursus verworven gecodifi ceerde kennis.
6.4 Leerpotentieel van de werkplek
Het op een creatieve manier verbinden van leren en werken kan zowel voor het leren als voor het
werken meerwaarde opleveren. Daarvoor is belangrijk dat de leermogelijkheden op de werkplek
optimaal worden herkend en benut. Maar ook dat expliciete aandacht wordt besteed aan het
ondersteunen van de lerende of werkende bij het actief leggen van de verbinding.
In de literatuur over werkplekleren worden inhoud en verloop van leerprocessen op de werkplek
specifi eker beschreven (Onstenk, 1997, 2003; Blokhuis, 2006). Er komen tal van aspecten van de
werkomgeving als structurerend kader voor het opdoen van leerervaringen aan bod.
SITUATIEGESTUURD LEREN
Leermogelijkheden hebben betrekking op de inhoud van het werk, maar ook op de
mogelijkheden tot sociaal contact en samenwerking en de daarbij behorende communicatie en
feedback in de praktijkgemeenschap van beroep, bedrijf en team. Veel leren in de werksituatie
vindt ongepland en onbewust plaats. Dat wil echter niet zeggen dat het puur toeval is of nergens
door gestuurd wordt. Je zou kunnen spreken van situatiegestuurd leren, omdat
leermogelijkheden in sterke mate afhangen van karakteristieken van de (werk)situatie. Leren
wordt (mede) bepaald door de werkomgeving, de werkprocessen en de daarin optredende
opgaven en problemen (Onstenk, 1997).
Werkplekleren vindt plaats door participatie aan werkprocessen en heeft als doel werksituaties
te leren begrijpen, hanteren en beïnvloeden (Blokhuis, 2006). Leren tijdens het werk wordt
meestal niet gestuurd door expliciete specifi eke leerdoelen, maar is veelal gericht op de
optimalisatie van productiegerichte handelingen, zowel op het niveau van individuele
werknemers als dat van werkgemeenschappen (Nieuwenhuis en Van Woerkom, 2006). Als er al