Een brede verkenning van een leven lang leren - ecbo

214
en de (toekomstige) beroeps- of praktijkcontext speelt in het onderwijs of de opleiding een zeer
belangrijke rol. Ook krijgt het actief en construerend leren door de lerende meer nadruk dan
voorheen gebruikelijk was (zie bijvoorbeeld Van den Berg, Biessen, De Bruijn en Onstenk, 2004;
De Bruijn en Van Kleef, 2006; Mulder, Wesselink, Biemans, Nieuwenhuis en Poell, 2003;
Onstenk, 2000).
13.1 Ondernemend docentschap
Ondernemende docenten zijn nodig om dit competentiegericht leren en opleiden te realiseren.
Maar wat moeten we daar onder verstaan?
Op basis van de Utrechtse pilot Samen op Scholen heeft CINOP Expertisecentrum een competentieprofi
el ontwikkeld, dat goed bruikbaar is om ondernemend docentschap te duiden
(Hermanussen, Teurlings en Van der Neut, 2007).
Ondernemende docenten zijn goed in vier domeinen van competenties (zie Figuur 13.1), waarbij
zij varen op een combinatie van expert- en vakmatige kennis, ervaringskennis, onderwijskundige
kennis en opvattingen over wat een goede docent is (De Bruijn en Van Kleef, 2006).
1 Ondernemende docenten zijn competent in het pedagogisch-didactisch handelen dat nodig is
om het competentiegericht leren en opleiden vorm te geven. Zij zijn in staat te bevorderen
dat leerlingen of studenten kennis verwerven (‘weten’), vaardigheden ontwikkelen
(‘kunnen’) en zichzelf als persoon ontwikkelen (‘willen en zijn’). Daarnaast zijn deze
docenten in staat te bevorderen dat leerlingen verbindingen weten aan te brengen tussen dat
‘weten’, ‘kunnen’, ‘willen’ en ‘zijn’.
2 Ondernemende docenten zijn in staat samen te werken met collega’s, met de omgeving en met
de deelnemers. Deze samenwerking is erop gericht concrete en coherente leer- en
opleidingstrajecten te ontwerpen en te realiseren.
3 Ondernemende docenten kunnen het eigen leerproces en de eigen loopbaan vorm geven. Ze zijn in
staat te refl ecteren op: