Een brede verkenning van een leven lang leren - ecbo

In het debat over een leven lang leren stellen wij voor om tenminste vier niveaus van deelname
te onderscheiden:
het lerende individu als de lerende basiseenheid;
•
•
•
de lerende gemeenschap als de directe omgeving waarin het individu zich bevindt en waarin hij
samen met anderen leert;
de lerende organisatie als de grotere omgeving waarin het individu, de gemeenschap en de
organisatie zich ontwikkelen;
de lerende regio waarin organisaties en individuen zich vestigen en met elkaar leren en waar
lokaal beleid zijn ankerpunten heeft.
8.2.4 Systeemontwerp
Wat is de beste manier om een leven lang leren te organiseren en te optimaliseren? De
infrastructuur en instituties die het onderwijssysteem biedt, zijn niet automatisch operationeel
om een leven lang leren vorm te geven. Initieel onderwijs is een geordend publiek systeem,
waarin doelen, middelen, rechten en plichten helder zijn omschreven en georganiseerd. Een
algemene leerplicht, een algemeen geldend verklaard curriculum, duidelijke examineringsregels,
een adequaat apparaat voor toezicht en een heldere fi nanciering vormen de bouwstenen
van dat systeem. Voor een leven lang leren zijn nog geen houtskoolschetsen aanwezig. Het is
zelfs de vraag of een heterogeen fenomeen als een leven lang leren hierbij gebaat is.
In de voorstudie wordt de vormgevingsvraag behandeld aan de hand van vier dimensies:
• De programmeerbaarheid van een leven lang leren heeft betrekking op de formaliteit van leren
(informeel – formeel).
De verantwoordelijkheid voor een leven lang leren is verdeeld over verschillende actoren.
•
Het leren kan door verschillende aanbieders verzorgd worden.
Stimulering refereert naar de vraag hoe vanuit de verschillende motieven, functionaliteiten en
niveaus een leven lang leren gestimuleerd dan wel afgedwongen kan worden?
8.2.5 Samenvattende conclusies
Een leven lang leren is geen eenduidig beleidsthema, mogen we concluderen. Het is lang niet
altijd evident dat leren een toereikende oplossing biedt voor de beschreven probleemclusters.
Een leven lang leren kan een brede waaier aan doelstellingen bedienen, vanuit verschillende
141