Een brede verkenning van een leven lang leren - ecbo

114
individuele engagement hangt bijvoorbeeld af van tevredenheid met de eigen prestatie, de wens
om deze te verbeteren, eigenbelang, zelfmotivatie en de mogelijkheid tot vooruitgang (Billett,
2002a).
ORGANISEREN VAN LEREN
De werksituatie kan ‘uitnodigen tot leren’ door de toegang tot andere werkers, tijd om te
oefenen en te leren, betrokken te worden bij het delen van kennis, discussiegroepen, toegang
tot kennis, uitvoering van opleidingsprogramma’s en aanmoediging, houding en
bekwaamheden van collega’s waar men mee samenwerkt (Billett, 2002b).
Werkplekken verschillen sterk in hun ‘uitnodigende kwaliteit’. Dat wil zeggen de mate waarin
individuen daadwerkelijk de gelegenheid krijgen actief te participeren in de activiteiten op de
werkplek en de mate waarin ze daarbij gesteund en begeleid worden. Billett wijst erop dat
mogelijkheden vaak ook binnen een bedrijf of werksituatie niet gelijk verdeeld zijn.
Werksituaties zijn vaak omstreden terrein, waardoor de lerende niet of slechts moeizaam
toegang krijgt tot bepaalde personen of kennis. Met andere woorden: zelfs als een bepaalde
werksituatie in principe leermogelijkheden biedt, is het nog niet zeker dat iedereen in die
werksituatie die mogelijkheden ook daadwerkelijk kan en mag benutten. Als leren op de
werkplek ingezet wordt om bepaalde doelen te bereiken, zoals in een beroepsopleiding of
scholingstraject, is het dus niet voldoende te kijken of er mogelijkheden zijn om iets te leren,
hetgeen dan bijvoorbeeld vastgelegd kan worden in een erkenningsregeling (vgl. MKB N en
VNO- NCW, 2006). Het gaat er ook om, of die mogelijkheden daadwerkelijk toegankelijk zijn
voor de desbetreffende lerende in de desbetreffende leerperiode, wat alleen vastgesteld kan
worden door het volgen van en communicatie over het werkelijke leerproces.
BEVORDEREN VAN WERKPLEKLEREN
Er zijn tal van activiteiten die het bedrijf kan ondernemen om het werkplekleren te bevorderen
(Onstenk, 1997; Poell, 2007). Te denken valt aan personeelsmanagement (iemand op een
werkplek met leermogelijkheden zetten) of het organiseren van begeleiding en wederzijdse
feedback. Het kan ook gaan om ‘echt’ opleiden op de werplek, ondersteund door leerdoelen,
leermiddelen en begeleiding, maar dan is het nauwelijks zinvol om nog van informeel leren te spreken.