Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

10
2005-2007 yılları arasında geçen iki yıllık sürede STGM ekibi 3000’in üzerinde STK
temsilcisiyle bir araya geldi (sadece 2000 kişi, beşer ve üçer günlük kapasite geliştirme
eğitimlerine katıldı). Dolayısıyla, Türkiye’deki sivil hayata ve STK’ların yapılarına,
faaliyetlerine dair önemli gözlemlerimiz var.
Genel olarak aşağıdaki gibi özetlenebilecek olan gözlemlerimizin pek çoğu sivil örgütlerin
kurumsal kapasitesine dair:
> STK’larda gittikçe artan bir kurumsallaşma ihtiyacı ve talebi var.
> Kurumsallaşmanın nasıl olacağına dair bilgi ve deneyim eksikliği var.
> Benzer alanlarda çalışan örgütler arasında ağ oluşturma çabaları artıyor, ancak
ağların yürütülmesinde ciddi sorunlar yaşanıyor.
> Farklı alanlarda çalışan sivil örgütler birbirini neredeyse hiç tanımıyor ve böyle bir
ihtiyaç hissedilmiyor.
> Devlet-STK diyaloğunda az da olsa olumlu gelişmeler gözleniyor. Ancak bunun kendiliğinden
geliştiğini söylemek zor.
> STK’ların büyük çoğunluğu temel sorunlarının parasızlık olduğunu düşünüyor ve
önceliği para elde etmeye yönlendiriyor.
> Özellikle AB üyelik süreciyle birlikte, sivil alanda artan şekilde, adına “projecilik”
denilen bir anlayış yerleşmeye başladı. Bu anlayış sonucunda sivil alanda hibeler üzerinden
bir rekabet oluştu. Proje hazırlayıp hibe alabilen “başarılı”, alamayan “başarısız”
görüldü ve böyle nitelendirildi. Sonuç olarak, STK’ların sorun alanlarından ve
hedef kitlelerinden koparak, emeklerini ve zamanlarını kaynak kovalamaya sarf ettiği
gözlendi.
Bu sayılanlar, STGM’nin (ve kuşkusuz daha pek çok kişinin) sivil alanda gördüğü
sorunların bir bölümü. Sorunlar, bu sayılanlarla sınırlı değil. Türkiye’de sivil toplum
örgütleri, birer organizma hâlinde, şöyle ya da böyle gelişiyor, değişiyor.
STGM olarak, kendi gözlemlerimizin dışındaki sorunlar üzerinde derinleşelim istedik.
Bu kitap için yedi farklı uzman, yedi farklı alandaki STK’larla görüştü. Sivil alandaki
mevcut durumu, STK’lardaki değişimi bizzat bu STK’ların aktörleri aktardı.