Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

262
Türkiye’nin gelişmesi ve bölgesel bir güç haline gelmesi refah ve benzeri uygulamaların
tartışılmasına, bu alanda küresel düzeyde kabul edilen asgari hak ve uygulamaların
da gündeme gelmesine neden olmuştur. Gelişmenin dinamiği ve Türkiye’nin küresel
düzeydeki konumu ve yeni rolü haklar bağlamında küçük uygulamalarla geçiştirilemeyecek
bir beklenti yaratmıştır. Anayasa değişikliği ve haklar anlamında diğer düzenlemeler
hem sermaye anlamında hem de farklı olanların gelişmesine imkân verecek
beklentilerin düzenleme olarak karşılıklarıdır. Bu anlamda, küresel bir entegrasyon
sürecinde görece içine kapalı bir ulus devletten daha kozmopolit bir bölgesel ve uluslararası
güç odağı devlete dönüşüm süreci sıkıntıları birlikte yaşanıyor. Tüm bu sürece
ülke içindeki hâkim siyasal ve ekonomik güçlerin etkisi de eklenince ara çözümlerin
bulunduğu süreçler yaşanıyor.
34 Çocuk Vakfı ve SHÇEK liderliğinde33 düzenlenmesi yapılan 1. Türkiye Çocuk Hakları
Kongresi aslında STÖ’lerin bugüne kadar yaptıkları tüm çalışmaların ana eksenlerine
temas eden bir içerikle düzenlenmiştir. Kongre, Türkiye’nin çocuk hakları alanındaki
uluslararası alandaki konumunun bir manifestosu olarak düşünülmelidir. Kongre
sürecinde görüşlerinden faydalanılan ve fakat örgütlenme süreci ile taslak belgenin
hazırlanmasında devre dışında bırakılan sivil kurumlar birçok anlamda belgenin yetersizliğini
gündeme getirmişlerdir. Örgütlenme sürecinde UNICEF’e yönelik eleştirel
yaklaşım ve UNICEF’in sürecin paydaşı olmaması, belgenin önümüzdeki günlerde
ayrı bir önemi olacağını gösteriyor. Kongre süresince, taslak strateji belgesine Çocuk
Haklarına Dair Sözleşme üzerinden getirilen eleştirilere karşın Çocuk Vakfı’nın
Türkiye’nin de taraf olduğu sözleşmeyi eleştirerek mevzi oluşturması, SHÇEK, Aileden
Sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan’ın çocuk haklarına yaklaşımı uzun dönemde
evrensel düzeyde hak oluşturma sürecinde Türkiye’nin iddiasını ortaya koymaya yöneliktir.
Türkiye bu strateji belgesi ile evrensel değer oluşturma sürecinde “Doğu’dan”
bir meydan okumayı ve küresel hak oluşturma sürecinde aktif olmayı başlatmıştır.
Kongrenin 2012-2016 yılları çocuk hakları alanında kamu, özel ve STÖ’ler için şemsiye
bir yapıda ana strateji ve örnek eylemleri belirlemesi katılımın özellikleri anlamında
ciddi sorunları gündeme getirmiştir. Kongrenin bir strateji belgesi geliştirmesi,
beş yıllık ana hatların çıkması, kamunun asgari düzeyde de olsa bir çocuk hakları
belgesini benimsemesi oldukça önemli ve olumlu bir sonuçtur. Sorun bu belgenin oluş-
34 Kongre düzenleyicileri Çocuk Vakfı, İstanbul Üniversitesi ve SHÇEK’tir. Bu süreçte Çocuk Vakfı
örgütlenmeden uygulamaya tüm süreçte ana aktör olarak öne çıkmıştır. Çoğu yerde çocuk hakları
alanındaki sivil girişimlerin çalışmalarının kazanımlarını daha az ilerici olan bir belge ile sahiplenmeye
çalışmıştır. Süreç şeffaf olmayan ve katılımın muğlâk olduğu bir çerçevede ilerlemiştir.