Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

372
kı Kimindir?”, “Kent Hakkı’nı İleriye Taşımak” başlıkları altında, dört haftalık bir
tartışma açılmış ve Arjantin’den Zambiya’ya 34 ülkeden 189 katılımla, kent hakkı
Forum öncesi enine boyuna irdelenmiştir.
BM-Habitat öncülüğünde yapılan Mart 2010 Rio Kent Forumu’nun “Kent Hakkı:
Kentsel Bölünmenin Arasını Kapamak” başlığını taşıması konunun öneminin bir
başka göstergesidir. Kent hakkı kavramının yasal çerçeveye alınarak inşa edilmesi,
yoksulluk, yoksunluk ve dışlanmanın artan boyutları karşısında kent yönetimlerinin
yeniden yapılandırılmaları, ekonomik, toplumsal, kültürel ve siyasi bir içerme programı,
sera gazları ve küresel ısınmanın çevreye tehditleri, kent yoksullarının haklara
erişimlerinin güçlendirilmesi, kararlara katılma hakları, gecekonduların sayılarının
tahmin edilenden çok fazla artışı nedeniyle gecekonduluların hakları gibi bir dizi öneri
Forum’da dile getirilerek “Mesajlar” başlığı altında Forum kitabına geçmiştir (Urban
World 2009-2010).
Kent hakkını var olan sisteme karşı muhalif bir hak kabul edenler, BM organizasyonları
veya Dünya Bankası tarafından desteklenen uluslararası ve ulusüstü STÖ’ler
ile yönetimlerin yer aldığı bu tarz etkinliklerde hakkı özünden saptıran tuzaklardan
şikâyet ederler. Bu görüşe göre, verimliliği güçlendirerek büyümeyi ileriye götürdüğü
için sivil toplum ağlarının güçlendirilmeleri ve kentte yaşayanlar ile belediyelerin
uyum içinde olmaları muhalefet edilen sistem açısından olumlu bir gelişme olur. Böylece,
yerel özerklikle uluslararası rekabetçilik ve sürdürülebilirlilik ile ekonomik büyüme
arasında uyum sağlanarak içinde “insani” unsur bulunduran bir neo-liberalizm
sahneye konabilir. Yine muhaliflere göre, bu etkinlikler sonucu ortaya çıkan metinler
ancak sınırlı bir çerçeveden yardımcı kılavuz bilgiler olarak değerlendirilmelidirler;
kent hakkının kalbinin attığı yer olarak kenti yeniden yaratmak bir iktidar ve güç mücadelesidir
ve bu tarz etkinlikler ile metinler mücadeleyi önemsizleştirebildiklerinden,
çağımızın en büyük aldatmacalarını yaratırlar (Mayer 2009).
3.3.Kent Hakkının Hukuki Metinlere Girmesi
Latin Amerika
Latin Amerika’daki spekülatif arazi pazarları, klientalist siyasi sistem, elitist kentsel
planlama pratikleri ve bireysel mülkiyet haklarını mülkün toplumsal yararı önüne koyan
dışlayıcı hukuk rejimleri nedeniyle bu ülkelerde barınma ihtiyacı ancak enformel
yerleşimler vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bölgenin dışlayıcı sosyo-mekânsal gelişiminin
ardında liberal ekonomik sistem politikaları ve hukuku mevcuttur. Akademisyenler,