Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

Ulusal Ajans, 2008 yılında, Avrupa Birliği’nin resmi gençlik politikaları uyarınca Avrupa
fırsatları temelli gençlik bilgilendirmesi yapan ve Avrupa Birliği’nin resmen desteklediği
Avrupa Bilgi Ağı olan Eurodesk’e 2 üye olmuştur. Ulusal Ajans’ın 2011 yılı
itibariyle yaklaşık 50 ilde gençlik örgütleri ve gençlikle ilgili kamu kuruluşlarından
oluşan 70 civarında bölgesel temas noktası vardır.
Gençlik alanında ulusal ölçekte bir üst örgütlenme arayışı her zaman gündemde olmuştur.
2003 yılında gençlik alanında çalışan çeşitli sivil toplum örgütlerinin, öğrenci
konseylerinin ve bazı siyasi partilerin gençlik kollarının ortak girişimiyle, ilgili kuruluşlar
arasında iletişim ve işbirliği olanaklarının artırılması, ulusal ölçekte gençlik
politikalarının oluşturulması ve uluslararası temsilin kurumsallaştırılması amacıyla
Ulusal Gençlik Konseyi Girişimi başlatılmıştır. Birkaç yıl gündemde kalan UGK Girişimi
bugün bütünüyle sönümlenmiş ve gündemden düşmüştür. Gençlik alanı aktörleri
için bireysel veya örgütsel olarak hâlâ bir ihtiyaç olarak önemini korusa dahi bir bütün
olarak gençlik sivil alanının kaybettiği ve son yasa tasarısı nedeniyle devlete terk ettiği
bir zemindir.
2004 yılında kabul edilen, derneklerin kuruluş ve işleyiş biçimlerini yeniden düzenleyen
5253 Sayılı Dernekler Kanunu, uluslararası fonların kullanımını ve derneklerin
çalışmalarını kolaylaştırmıştır. Bu gelişme, STÖ’lerin kuruluş ve çalışma esasları
hakkında ideal bir düzenleme niteliği taşımaktan uzak olmakla birlikte, günümüz
koşullarının doğurduğu taleplere kısmen karşılık vermesi açısından önemlidir. 3 2005
yılında kabul edilen 5393 Sayılı Belediye Kanunu, 4 belediyeleri, sivil girişimlerle işbirliği
yapmakla, kent konseylerinin kurulmasına destek vermekle ve kent konseylerinin
önerilerini belediye meclislerinde değerlendirmekle yükümlü kılmıştır.
Dernekler Kanunu gelişmesine paralel olarak, derneklerin denetiminin polis memurlarının
görevlendirildiği Dernekler Masası’ndan, Dernekler Dairesi’ne alınması da örgütler
üzerindeki baskının ve devlet otoritesi algısının görece hafiflemesine olanak
sağlaması açısından Türkiye’nin örgütlenme koşullarında önemlidir.
2 Eurodesk’e AB üyesi ve AB programlarına üye olan ülkelerin ulusal ajansları veya İtalya örneğinde
olduğu gibi hükümetin resmi olarak ulusal düzeyde gençlik bilgilendirmesi yapmasına izin verdiği
STÖ’ler üye olabilir.
3 Dernekler Kanunu, Kanun No. 5253, Kabul Tarihi: 4.11.2004, Resmî Gazete: 23.11.2004-25649.
4 Belediye Kanunu, Kanun No. 5393, Kabul Tarihi: 3.07.2005, Resmî Gazete: 13.07.2005-25874
Madde 76, Kent Konseyi.
143