Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

96
Dikkat çekici bir diğer nokta, devletle ilişkilerde “ilgili devlet kademelerindeki memur
ve bürokratlarla kurulan bire bir iletişimin belirleyici” olmasıdır.
Orman Genel Müdürlüğü değişmek istiyor. Ama değişimi birilerinin desteklemesi gerekiyor.
Biz bu fırsatı iyi değerlendirdiğimizi düşünüyoruz. Eğitimler yapıyoruz, insanlarda değişim
yaratabiliyoruz. Uygulamayı yapan kişi oradaki insan. Oradaki ağacı kesip kesmemek
sonuçta o kişiye bağlı. Bire bir bu kişilerle çalışarak küçük ölçeklerde uygulamalara etki
edilebiliyor.
(Bahtiyar Kurt — Doğa Koruma Merkezi, 2011)
Ancak 2011 yılında yapılan görüşmelerin çoğu, devlet-STÖ ilişkilerinin yukarıda bahsi
geçen araştırmanın yapıldığı 2009 yılından bugüne olumsuz yönde gelişme gösterdiğine
işaret etmektedir.
Devlette hedefe kitlenme var: ‘kaynaklarımız var ve bunları kullanmamız lazım, santral
kurulacak, madenler çıkarılacak’. Ve bunun önünde hiçbir engel istenmiyor. Bu makro
politikaları durdurmamız mümkün değil (...) Son zamanlardaki en sıkıntılı alanlardan biri
Çevre Orman Bakanlığı’nın uygulamaları. En kötü giden alan akarsular. Son zamanlarda
çıkan yasalar ve yapılan uygulamalar inanılmaz. Buna karşı çıkmak gerekiyor. Çevre Bakanlığı
bu tepkilerden dolayı STÖ’lerle işbirliğinde çekinceli davranıyor.
(Bahtiyar Kurt — Doğa Koruma Merkezi, 2011)
Son dönemde çıkan 2B Orman Kanunu, Tabiatı Koruma Kanunu, Maden Kanunu,
HES’ler ve nükleer santral projeleri, hem STÖ’lerin kendi içindeki ilişkilerinde hem
devletle ilişkilerinde yeni bir dönem başlatmıştır. Daha önceki yıllarda devlet- STÖ
ilişkilerinde diyaloğa dayalı ikna yöntemleri ve işbirliği benimsenirken son yıllarda
özellikle yerelin desteğiyle birlikte hem STÖ’lerin devlet politikalarıyla ilgili tutumu
hem de devletin STÖ’lere karşı tutumu sertleşmiştir. Yukarıda “Etki Ve İşlevsellik”
başlığı altında ortaya koyulan varsayım burada da yinelenebilir: Devletin ekonomi ve
kalkınma politikalarının çevre gündemine ne kadar paralel olduğu ya da ne kadar ters
düştüğü STÖ-devlet ilişkilerinde belirleyici bir role sahiptir. Yukarıda örneği verildiği
gibi, 2007’de su konusunda devlet politikaları sivil toplumun misyonuyla örtüştüğünden,
TEMA Vakfının İSKİ ile yürüttüğü Su Kampanyası gibi etkililiği halen devam
eden kamu-STÖ projeleri, ortak politika geliştirme çalışmaları takip eden yıllarda
kamuyla olan ilişkileri geliştirmişti. Ancak 2010’larda enerji ve doğal kaynakların
kullanımı konusunda devletin ekonomi odaklı, yerel hassasiyetleri ve sürdürülebilirlik