Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

cih etmektedir. Bu durum, gençlik sorunları alanının genel olarak gençler arasında bir
örgütlenme motifi olarak henüz yeterince öne çıkmamasına bağlanabilir. Özel olarak
da, sivil toplum alanında aktif olmayı seçen gençlerin gençlik konusunu bir tema olarak
görmemelerine ve çevre, toplumsal cinsiyet, kalkınma, kültür-sanat gibi alanlarda
çalışmayı tercih etmelerine bağlanabilir.
İstanbul ve Ankara dışındaki gençlik kuruluşları, sayıları az olmakla birlikte, öz-örgüt
niteliği göstermeleri bakımından daha yoğun olma eğilimindedir. Bu tespiti yaparken,
metropollerde kurulu olan mevcut STÖ’lerin iletişim ve ortak çalışma ağlarına dahil
olan yerel gençlik girişimlerinin dışında, Anadolu’nun pek çok ilinde gençlik örgütüne
rastlamanın zor olduğu da hatırlanmalıdır. İstatistikler ile gerçeklik arasındaki fark
dikkate değerdir.
İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı’ndan elde edilen bilgiye göre 2010 yılında
“nevisi gençlik olan dernekler”in sayısı 17.750 ve toplam üye sayısı 669.72’dir.
Bu rakamlara tüm gençlik ve spor dernekleri ve kulüpleri dahildir. Bu veriye göre
Ankara’da 2.482 derneğin 111.517 üyesi vardır. İstanbul’da 1.293 derneğe 57.625
kişi üye iken İzmir’de 1.269 derneğe 86.512 kişi üyedir. Aynı tabloda Ağrı’da kayıtlı
10 dernek ve toplam 200 üye bildirilmiştir.
Benzer şekilde “nevisi öğrenci olan dernekler” tablosunda ulusal ölçekte toplam dernek
sayısı 10.890 ve toplam üye sayısı 3.137.436 kişi olarak belirtilmiştir. Ankara
1.070 dernek ve 1.955.987 üye gösterirken, İstanbul’da 1.533 dernekte 882.900 üye
görünmektedir. Aynı tabloya göre Van’da 8 dernek kayıtlı iken hiç üye görünmemektedir.
Gençlik Çalışmalarının Arka Planı
Görüşülen kuruluşların ifadelerine de dayanarak, gençlik çalışmalarına ve örgütlenmelerine
doğrudan etki eden önemli dönemeçlere ve süreçlere kısaca değinmek yerinde
olacaktır. Aşağıdaki gelişim ve değişim dizisi, görüşülen kuruluşların pek çoğunun
ifade ettikleri dönemlere referans vermekle birlikte, bu tür milatlar belirleme çabası,
Türkiye gençlik hareketine ve örgütlenmeleri tarihine bir haksızlık olacağı gerekçesiyle
itiraz da görebilmektedir.
141