Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

186
Sakat STÖ’lerinin Hedef Grupları
Türkiye’de sakatlar alanında çalışan STÖ’lerin amaç ve hedeflerinde görülen farklılık,
hedef grup tanımında da görülmekte. Bazıları tek, bazıları çok sayıda hedef grubu olduğunu
söylüyor: “Devlet,” “Toplum,” “Herkes,” “Görme engelliler,” “İşitme engelliler,”
“Birinci derecede ortopedik engelliler ve diğer tüm sakatlar”. Doğal olarak, yapılan
faaliyetler de tanımladıkları hedef grubuna yönelik oluyor. Hedef grubunu farklı
tanımlayan sadece http://www.engelliler.biz web sitesinin yöneticisi Bülent Küçükaslan
oldu: “Sakatlar başta olmak üzere ayrımcılığa karşı olan herkes.” Hedef grubu
olarak “devlet” diyenlerin yaptıkları eylem ve etkinliklerin amacı, devlete sesini duyurmak.
Kimi de topluma duyurmaya uğraşıyor sesini. Yapılan eylemlerde, toplumda
istenen yankının çoğunlukla bulunamadığı belirtiliyor. Bununla birlikte, Küçükaslan,
zaman zaman özel bir konuda yapılan kampanyaların karşılığını bulduğunu belirtti:
“Omurilik felçlilerinin kullandığı bir malzeme vardır, sonda. İki-üç sene önce SSK bu
yaşamsal ürünü vermemeye başlamıştı. Bununla ilgili girişim başlattık. Binlerce mesaj
yolladık ilgili kurumlara ve iki-üç ay içinde bu ürünü tekrar vermeye başladılar.”
Yapılan faaliyet, eylem ya da etkinliklerin sadece medyada yer alması, bunların toplumda
yankı bulmasıyla eşdeğer görülüyor. Toplumdaki etkisinin çok az olmasına karşın
çoğu dernek, yaptıkları faaliyetlerin medyada yer almasından tatmin olabiliyor:
“Medyada çok güzel yer alıyoruz.” Tüm örgütler medyada yer almayı çok önemsiyor,
ama nasıl yer aldıklarını önemseyen neredeyse yok gibi.
Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı’ndan Selma Çalık’ın 2005 tarihli “Televizyon
Yayınları Ve Özürlülük Anketi”nde çıkan sonuç dikkat çekici:
Son yıllarda özürlü bireylerin kitle iletişim araçlarında yer alış biçimleri ve bunun olumsuz
tutumları pekiştirmesi önem kazanan bir konu olmuştur. Kitle iletişim araçlarındaki baskın
görüntü, özürlülerin başarısız ve “trajik” bir yaşam sürdükleri, “normal” bir yaşam sürdürmenin
yolunun insanüstü bir güç ve yeteneğe sahip olmaktan geçtiği görüntüsüdür. Bu
inançlar sonucu iki temel sunum biçimi ortaya çıkar: Kurban ve kahraman.
Ülkemizde de özürlü kişilerin kitle iletişim araçlarında yer alan imajlarının olumsuz olduğu
yolunda genel bir kabul vardır. Bu genel kabulü test etmek için ankete katılanlara televizyonda
özürlü kişilerin nasıl yansıtıldığı sorulmuştur. Ankete katılanların yüzde 76,7’si
özürlü kişilerin televizyonda “yardıma muhtaç” kişiler olarak yansıtıldığını bildirmişlerdir.
Yüzde 48,9’u toplum yaşamına katılımda yetersiz bireyler olarak yansıtıldığını düşünmektedir.
Kendine acıyan bireyler olarak yansıtıldığını düşünenlerin oranı ise yüzde 38,7’dir.