Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

lan kurumsal kapasite artırma çalışmaları, yapılan alan-sorun odaklı araştırmaların
sonucu olarak tanımını genişletmiştir. Hizmet veren kuruluşlarda aile üzerinden gelen
talepler dikkate alınarak hizmet sunumlarının şekillenmesi genel bir uygulama olarak
devam etmektedir. Ev ziyaretleri, kişisel sorun dinleme uygulamaları, özel dersler,
sağlık taramaları, sportif çalışmalar, ailelere ayni ve nakdi yardımlar, kültürel etkinlikler
ve çalışmalar (film gösterimleri, drama çalışmaları, müzik dinletileri vs) hedef
grubun katılımının sağlandığı yöntemler olarak öne çıkarılmaktadır.
Katılımcı ihtiyaç analizi yönteminden söz edilmekle birlikte, uygulama aşamasında
katılımcı bir yaklaşım izlenmediği, hedef grubun pasif kaldığı söylenebilir. Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’yla yürütülen çalışmalarda öncelikle kurum
ihtiyaçları dikkate alınmaktadır. Hak temelli çalışan kuruluşlar, sorunun niteliğine
ilişkin araştırmalara, güncel sorunlar ve istismarla ilgili örneklere dayanan bir çalışma
yürüttükleri için, sorunun çözümüne yönelik politika ve faaliyetlerde hedef grupla
ilgili olarak dolaylı bir sorun yansıtma ve kamuoyu yaratma yaklaşımını benimsemektedir.
Sürdürülebilir çalışmalarda, hedef gruptaki çocuklarla kurulan güven ilişkileri
ve alanla ilgili veriler üzerinde zaman içinde kurulan hâkimiyet, farklı uygulamaları
gündeme getirebilmektedir. Bu tür uzun erimli çalışmalarda hedef grubun katılımı
süreç içerisinde geliştirilebilmektedir.
Gönüllü Yönetimi Ve Katılımı
Çocuk sorunları alanında çalışan STÖ’ler, diğer STÖ’lerden daha yaygın bir gönüllü
katkısından faydalanmaktadır. Alanlarına hâkim durumda bulunan STÖ’lerin en
önemli ve güçlü özelliklerinin, gönüllüleri kuruma çekmek ve işlevsel alanlarda gönüllülerden
faydalanmak olduğu anlaşılıyor. Bu bağlamda, gönüllü yönetimi, bu alanda
çalışan STÖ’lerde artan bir oranda önem kazanmaya başlamıştır. Yine de, gönüllülerin
katılımından çok, bu üyelerin katkılarının ve işlevselliklerinin öne çıktığı söylenebilir.
Proje uygulamalarında ve yürütülen faaliyetlerde gönüllülerden yararlanma imkânı,
maliyet kontrolünü sağladığı ve etkinliğin niteliğini artırdığı gibi, uzun vadede kurumun
ihtiyaç duyduğu yetişmiş eleman ve uzman ihtiyacını karşılamaya da hizmet
etmektedir.
Karar alma süreçlerine sınırlı oranda katılabilen gönüllüler, kurumlarının temsil
edilmesi ve hedef grupla kurulan ilişkilerde önemli roller üstlenmektedir. Kurumlar,
kurum kültürünü tanıyan gönüllülerden personel olarak da yararlanmaktadırlar. 3 Gö-
3 Proje temelli çalışan STÖ’lerde yarı gönüllü tanımlaması yaygınlık kazanmaktadır. Gönüllü mo-
213