Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

zanmasına, hem yerel oluşumların gelişmesine ve çoğalmasına bir ivme kazandırmıştır.
Toplumsallaşmada ve siyasi kararları etkilemedeki eksiklikler kurumsal kapasite
yetersizliğine bağlanmış, örgütlenme stratejilerinde kurumsal kapasitenin artırılması
hedeflenmiştir. Hibe programlarından yararlanmada aranılan “yeterlilik” ve “güvenilirlik”
koşulları, proje uzmanlığını bir sektör haline getirmiştir.
Bu olumlu gelişmelere karşın, STÖ’lere bakış açısı son dönemde olumsuz yönde de
gelişmiştir. STÖ’lerin, özellikle AB fonlarıyla beraber bir yozlaşma sürecine girdiği,
niceliksel olarak çoğaldığı, ancak niteliksel olarak yetersiz kaldığı, mali açıdan güven
vermeyen bir “projeci/foncu STÖ” imajı oluştuğu görüşü, bazı kurum yöneticileri ve
çalışanlarınca vurgulanan bir perspektiftir.
STÖ’ler uzmanlıklarını ve bilgilerini artırmak yerine AB fonları peşinde koşar oldu.
Türkiye’de STÖ ruhu bitmiş, STÖ sektörü devri başlamıştır.
(Talu 2007)
2007’lere dek Türkiye’de çevre gündemini su kıtlığı ve bunun iklim değişikliğiyle olan ilişkisi
işgal ediyordu. 2008’lerden itibaren su kıtlığının da iklim değişikliğinin de temelinde
dünyadaki enerji politikaları olduğu ön plana çıktı. Baraj ve nehir tipi elektrik santrallerinin
akarsu ve dere ekosistemlerini bozması, yerel kültürel ve doğal değerleri yok etmesi
ve yerel halkın büyük tepkisini çekmesi, Su Meclisi’nin kurulmasına ön ayak oldu. Derelerin
Kardeşliği Platformu güçlendi ve Doğu Karadeniz’den Yuvarlak Çay’a, buradan Loç
Vadisi’ne kadar etkin, kararlı, gücünü yerelden alan bir direniş doğdu. Bu direnişin içinde
yer alan avukatlar grubu başlattığı hukuki mücadelede neredeyse açtığı her davada zafer
elde etti.
(Özesmi 2011)
Orman vasfını yitirmiş arazilerin imara açılmasını öngören 2B Orman Kanunu’na karşı
STÖ’lerin öncülüğünde büyük bir kamuoyu kampanyası başlatıldıysa da kanunun
meclisten geçmesi ve Cumhurbaşkanı’nca onaylanması engellenemedi. 2010 yılında
meclisten geçen Tabiatı Ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu, STÖ’lerin büyük
tepkisiyle karşılaştı ve 74 STÖ’den oluşan Tabiatı Koruma Kanunu İzleme Girişimi
adı altında güçlü bir STÖ hareketi ortaya çıktı. Bu gelişmelere paralel olarak başta
Greenpeace Akdeniz kampanyaları olmak üzere hükümetin nükleer enerji planlarına
karşı yenilenebilir enerji yanlısı kampanyalar güç kazandı. Ancak Akkuyu’da kurulması
planlanan nükleer santral ihalesinin Ruslar’a verilerek meclisten geçmesi engellenemedi.
Öte yandan 2009’da ortaya çıkan ve 2010’da devam eden ekonomik kriz
79