Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

HAYVAN HAKLARI
YALÇIN ERGÜNDOĞAN
TÜRCÜLÜĞE KARŞI
Günümüzde, özellikle de Türkiye’de, “hayvan korumacılık” ya da “hayvan severlik”
diye algıladığımız şey tümüyle hayvan haklarını kapsamıyor. Gündelik yaşamda karşılaştığımız
sokak hayvanlarına ve onları korumaya yönelik bilgileri ve yaklaşımları
içeriyor. Oysaki dünyada hayvan hakları mücadelesinin çok daha geniş boyutlar aldığını,
bu mücadelenin tıpkı insan hakları mücadelesi gibi, cinsiyet ayrımcılığına, ırkçılığa
karşı mücadele ve benzeri hak mücadeleleriyle eklemlendiğinin farkındayız artık.
Hayvan Özgürleşmesi kitabının yazarı Peter Singer:
Siyah Özgürleşmesi, Eşcinsel Özgürleşmesi vb hareketlere aşinayız. Kadın Özgürleşmesi
hareketinin de doğmasının ardından bazı kişiler bu yolun sonuna gelindiğini düşündüler.
Cinsiyet temeline dayalı ayrımcılık, evrensel olarak kabul edilen, gizlemeye gerek duyulmadan
uygulanan, eskiden beri ırksal azınlıklara karşı hiçbir önyargıları olmamasıyla övünen
liberal çevrelerde bile geçerli olan son ayrımcılık biçimidir, dendi. Ama “son ayrımcılık
biçimi” ifadesini kullanırken daima dikkatli olmalıyız.
Daha sonra, insanlar ve insan dışı hayvanlar arasındaki bariz farklılıklara rağmen, acı
çekme yetisi açısından onlarla aramızda bir fark olmadığını ve bu durumun onların da tıpkı
bizim gibi çıkarları olduğu anlamına geldiğini belirtmiştim. Sırf bizimle aynı türe mensup
olmadıkları gerekçesiyle onların çıkarlarını göz ardı eder ya da önemsiz görürsek, kaba
ırkçıların ve cinsiyetçilerin mantığını benimsemiş oluruz. Irkçılar ve cinsiyetçiler de, kendi
ırklarına ve cinsiyetlerine mensup kişilerin, diğer tüm özelliklerinden ve niteliklerinden
bağımsız olarak, sırf bu özelliklerinden dolayı daha üstün bir ahlaksal statüye sahip olduklarını
düşünürler. Çoğu insan akıl yürütme yetisi ve diğer zihinsel yetiler açısından insan
dışı hayvanlardan daha üstün olabilir; ama bu, insanlarla hayvanlar arasında çizdiğimiz
çizgiyi haklı çıkarmaya yetmez…
(Singer 2005ab)
323