Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

310
Türkiye’de, özellikle köklü üniversitelerin bulunduğu kentlerde cinsel yolla bulaşan
hastalıkların önlenmesine yönelik öğretim üyeleri öncülüğünde kurulmuş STÖ’ler bulunmaktadır.
Bu STÖ’ler de AIDS’in önlenmesine yönelik çalışmalara destek vermektedirler.
AIDS’in önlenmesi amacı dışında HIV ve AIDS’le yaşayan kişilere destek vermek ve
savunuculuk yapmak amacıyla ilk STÖ 2005 yılında kurulmuştur. Daha önceki dönemlerde
AIDS İle Savaşım Derneği bünyesinde bu doğrultuda etkinlik gösteren bir grup
olsa da 2005 yılına kadar yukarıdaki amacı taşıyan herhangi bir sivil toplum girişimi
yoktur. Öncelikle bir e-posta grubu etrafında buluşan HIV pozitifler ve bu konuda
çalışan duyarlı kişilere, AIDS İle Savaşım Derneği’nde oluşan çekirdek grubun da
katılımıyla 2-3 yıla yayılan çalışmalar sonucunda 2005 yılında Pozitif Yaşam Derneği
kurulmuştur.
Dünyanın pek çok yerinde, özellikle ABD’de ve Avrupa’da 1981-1985 arasında HIV
ile yaşayanlar tarafından örgütlenmeler başlamışken, Türkiye’de bu örgütlenmenin
20 yıl sonra ortaya çıkması HIV ile yaşayanlar açısından talihsiz bir durum olsa da,
bunun anlaşılabilir sebepleri vardır. Bir taraftan HIV ile yaşayanların sayısı ve genel
nüfusa oranının düşük olması ve bunların dağınık bir coğrafyaya yayılması, öte yandan
var olan ayrımcılık çoğu zaman iki HIV pozitifin bir araya gelmesine dahi olanak
vermemiştir. Ağırlıklı olarak “uzmanların meselesi” olarak algılanan HIV/AIDS, sivil
yapılanmada da “uzmanların meselesi” olarak kalmıştır.
Pozitif Yaşam Derneği’nin ardından, HIV ile yaşayanları temsil eden ve özellikle hasta
bakımı konusunda çalışmalar yapan Pozitifler Derneği (PODER) de 2006 yılında tüzel
kimlik kazanmıştır.
HIV ile yaşayanların temsil edilmesi, kısa zamanda önemli değişimlere yol açmıştır.
2005 yılında kurulan Pozitif Yaşam Derneği, 2006 yılında İstanbul’da HIV ile yaşayan
kişilere yönelik ilk destek merkezi olan Pozitif Yaşam Destek Merkezi’ni kurmuştur.
HIV ile yaşayan kişilere psikolojik, hukuki, tıbbi, beslenme, sosyal hizmet ve
akran desteği sağlayan ve bugüne kadar kesintisiz olarak faaliyetini sürdüren merkez,
Ağustos 2006- Aralık 2010 arasında 652 HIV pozitif kişiye destek sağlamış, pek çok
HIV pozitifin hayata dönmesine, ilaca erişmesine, çocuk sahibi olmasına, dışlanmışlık
duygusundan kurtulup hayatına kaldığı yerden devam etmesine destek olmuştur.
Pozitif Yaşam Destek Merkezi, HIV ile yaşayanları güçlendirip destekleyen bir hizmet
modeli olsa da, destek alanların bir süre sonra gönüllü, üye, aktivist, çalışan olmasına