Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

38
larını savunan” bir dernek olarak lanse edilen Mazlum-Der, gerçekten de kuruluş aşaması
ve sonrasında ağırlıklı olarak İslami kesimin mağduriyetleriyle ilgilenmiş olsa
da, temel ilke olarak “kim olursa olsun, zalime karşı mazlumdan yana”.
Derneğin eski genel başkanı Ayhan Bilgen, 1991’de İHD varken insan hakları mücadelesinde
hemen hemen aynı dili kullanan, aynı üslup ve yaklaşımı sergileyen Mazlum-Der’in
kuruluşunu ve şu anda İHD’yle ilişkilerini şu sözlerle açıklıyor:
Bugün biz, birbirimizin eksikleri olduğu düşüncesiyle var değiliz. Ki birlikte çalışıyor, birbirimizi
tamamlıyoruz. Rekabet içinde hiç değiliz. İnsan hakları alanı böyle bir rekabetle
sürdürülebilecek bir alan değil. Ama o yıllar [1990’lar] soğuk savaş sonrası Türkiye
koşullarında, haklar ve özgürlükler konusuna bütün kesimler daha kategorik bakıyordu.
1986’da kurulan İHD’nin ilk yöneticileri de, toplumun daha dindar, muhafazakâr çevrelerinin
uğradığı haksızlıklar konusunda, bugünkü gibi çok duyarlı değillerdi. Mazlum-Der,
dindar çevrelerin uğradığı haksızlıkları da savunacak, gündeme alacak bir örgüt kurma
arayışının sonucudur. Elbette Mazlum-Der’i kuran kişiler daha muhafazakâr kesimlerden,
ama sadece bu kesimin sorunlarıyla ilgilenmeyi ilke edinmemiş. Mazlum-Der’in ilk yürüttüğü
kampanya da, cezaevindeki bir solcu tutukluya yönelik uygulamaya tepki şeklindeydi.
Mazlum-Der, daha sonraki dönemlerde de, sol kesimler, Kürtler gibi daha farklı kesimlerin
uğradıkları haksızlıkları da yakından izlemiştir.
Katılımcılık, kurumsallaşma ve faaliyet alanı
Mazlum-Der, çalışmalarını beş yönetim birimi, altı komisyon ve bu komisyonlara bağlı
komiteler aracılığıyla yapıyor. Teşkilatlanma Birimi, derneğin örgütlenmesini ve üyelerle
ilişkilerini organize edip üye sayısını artırmaya çalışırken, Eğitim Birimi özel
olarak üyelerin, genel olarak da toplumun insan hakları konusunda bilgilenmesine
yönelik seminer, konferans, panel ve benzeri etkinlikler yürütüyor. Basın-Yayın Birimi,
komisyonlar için medyayı izleyip dosyalar hazırlıyor, rapor ve açıklamaların medya
aracılığıyla kamuoyuna iletilmesini sağlıyor. Sosyal İlişkiler ve Organizasyon Birimi,
derneğin diğer STÖ’lerle ilişkilerini geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütürken, Hukuk
Birimi de hukukçularla ilişkileri geliştirmeye çalışıyor. Bu birim, aynı zamanda
yasal düzenlemeleri takip edip bu düzenlemelerin insan haklarıyla uyumunu gözden
geçiriyor.
Mazlum-Der’in çalışma komisyonlarından İnsan Hakları Araştırma Ve Geliştirme Komisyonu
ise araştırmacılardan, akademisyen, yazar ve biliminsanlarından oluşuyor.
Bu komisyon da esas olarak insan hakları bağlamında farklı kültür ve deneyimlerden
faydalanarak bu deneyimleri Türkiye’deki insan hakları savunucularına aktarmakla