Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

almamıştı işverenler 1980’li yıllarda. Ya da “Kadın mühendis istemiyoruz,” gerekçesiyle.
Kadın olmak kötü olduğu için değil, kadına yönelik ayrımcılığın bir sonucu
olarak işe alınmadıysam; sakat olmak kötü olduğu için değildi işe alınmamam. Sakat
kelimesini başka kelimelerle değiştirmek yıllardır hiçbir şeyi değiştirmediği için, esas
olarak sakatlara yönelik ayrımcılığın ortadan kalkması gerektiğine inandığım için,
“kadın” kelimesini nasıl seviyorsam, “sakat” kelimesini de seviyorum. Çünkü beni
tanımlayan kelimeler bunlar.
1. Katılımcılık Açısından Sakat STÖ’leri
Bu çalışma kapsamında görüşme yapılan STÖ’lerin faaliyetlerinin, politika ve stratejilerinin
genel olarak yönetim kurulu üyeleri tarafından belirlendiği gözlemlenmiştir.
Hedef gruba yönelik faaliyetlerde kararlara üyelerin katılmaması, demokratikleşme
önünde engel teşkil etmektedir. Bunun yanısıra, birçok dernek az sayıda veya tek kişi
tarafından yönetildiği için “başkan derneği” olarak anılıyor. Bu tip derneklerde başkan
ne derse o oluyor. Üyelerin, hatta bazen yönetim kurulu üyelerinin bile başkanın
yaptıklarından haberi olmuyor. Derneklerin bazılarında başkanların dernek kurulduğundan
beri aynı görevde olması da dikkat çekicidir. Bazı yöneticilerin beş, on, on beş
yıl gibi sürelerle başkanlık ya da yönetim kurulu görevlerinde kalması, üyelerin dernek
içi demokrasiyi tartışmasına yol açmaktadır. Sakatlarla ilgili STÖ’lerin hedef grubu
olan sakatların aktif bir katılım göstermediği ve faaliyetlerde etkin olamadıkları da
görülmektedir. Hedef grubun katılımıyla gerçekleştirilen faaliyetlerin kamuoyu üzerindeki
etkisi üye sayısı az olan küçük örgütlenmeler açısından pek belirgin olmadığı
gibi, faaliyetlerin tür ve nitelikleri de beklenen düzeyden oldukça düşük olmaktadır.
Yüksek katılımların sağlanabildiği projeler üreterek geniş kitlelere ulaşmak bütün
dernek ve örgütlenmelerin hedefleri arasında olmakla birlikte, bunu ancak özellikle
üye sayısı fazla olan derneklerin gerçekleştirebildiği görülmektedir. Yaklaşık altı bin
üyesi bulunan ve en eski derneklerden biri olan Altı Nokta Körler Derneği, üye ve gönüllü
katılımının en yüksek olduğu derneklerden biri olarak gösterilebilir.
Ancak katılımı üye sayısına oranlarsak, aynı şeyi söylemek mümkün olmayabilir. Yine
de, yaptıkları faaliyetlerin, gerek hedef kitlesi üzerinde, gerekse kamuoyunda etkisi
en yüksek derneklerden biridir. Daha az üyeye sahip ve yeni kurulmuş derneklerden
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği de üye ve gönüllü katılımının yüksek olduğu
derneklerden biridir ve yeni kurulmuş olmasına karşın faaliyetlerinin kamuoyundaki
181