Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

316
mevcut Ayrımcılık Yasaları’nın içerisinde HIV/AIDS, ayrımcılık yaşanan alanlar içerisinde
belirtilmekte ve bu yolla HIV pozitif kişilerin ayrımcılığa maruz kalması engellenmektedir.
Türkiye’de bir ayrımcılık yasası da yoktur. Türkiye’de oluşturulacak Ayrımcılık
Yasası’nda HIV/AIDS’e veya en azından sağlık durumuna ayrımcılık alanları
arasında yer verilmesi gereklidir. HIV ile yaşayan kişilerin ve risk altındaki grupların
onurlarına ve haklarına saygı duyulmasını teşvik etmek için programlar tasarlanmalı,
kampanyalar yürütülmelidir. Bu program ve kampanyalar tasarlanırken ve uygulanırken
STÖ’ler ve HIV’le yaşayan kişilerin oluşturdukları ağlar dahil edilmelidir.
Sağlık alanında ayrımcılık: Sağlık alanında en çok görülen ayrımcılık, tedavi uygulamayı,
operasyon yapmayı reddetme şeklinde görülmektedir. Bu, HIV pozitif kişinin
diş, genel cerrahi, kadın doğum gibi sağlık alanlarındaki ihtiyaçları bağlamında
ortaya çıkmaktadır. Sağlık çalışanları tarafından invaziv müdahaleler, diş ve diş eti
problemleri, cerrahi operasyon hatta pansuman, enjeksiyon gibi küçük işlemler reddedilebilmekte
veya bu konularda sorun yaşanabilmektedir. Çok zaman da HIV’le yaşayanların
kendilerine tanınmış olan tedavi hakkından ayrımcı davranışlara maruz
bırakıldıkları için faydalanamadıkları gözlenmiştir. HIV pozitif kişiler, güçlükle ikna
edilen sağlık personeline güvensizlik duymakta ve bu durum bu kişilerin sağlığının
seyrini de olumsuz yönde etkilemektedir. En temel sorun, çoğu zaman HIV pozitiflerin
ameliyat edilmemesi gerçeğidir. Hekimlerini operasyon için ikna etmek, hastanın tıbbi
durumu acil olduğunda HIV’le yaşayanın aleyhine işlemektedir. HIV pozitif gebelerin
doğumunu üstlenecek hekim bulmakta zorlanmak, HIV pozitif bireylerin çocuk sahibi
olma taleplerine caydırıcı yaklaşımlar da sağlık alanında yaşanan önemli ayrımcılık
örnekleri arasında sayılabilir.
Sağlık alanındaki ayrımcılığa ışık tutacak bir çalışma Türk Tıp Öğrencileri Birliği’nin
(Turkmisc) 2007 yılında yürüttüğü ve tıp eğitimi gören 5 ve 6. sınıf öğrencileri ile
yapılan araştırmadır. Araştırmanın ayrımcılığa ilişkin sonuçları arasında şu hususlar
dikkat çekicidir: HIV/AIDS ile ilgili mitler yaygındır; tedavi sırasında HIV geçişine
yönelik inanışlar gerçeğin üstündedir; öğrencilerin büyük bölümü HIV pozitif hasta
yerine diğer hastaları tedavi etmeye daha meyillidir.
Yukarıda anılan sorunlar ve bu araştırmanın sonuçları göz önünde bulundurularak ayrımcılık
alanında yapılması gereken en önemli çalışmalardan biri, tıp eğitiminde eğitim
müfredatının HIV/AIDS’in etik ve sosyal boyutunu içerecek şekilde geliştirilmesi
ve iyileştirilmesidir. Doktorların bu alandaki kanaat önderleri olduğu da düşünülürse,
bu tür çalışmalar sadece sağlık alanındaki ayrımcılığı ortadan kaldırmakla kalmaya-