Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

30
Murat Belge, insan hakları mücadelesinin köklü olduğunu ifade ederken, bu konuda sürekli
ilerleme sağlandığı fikrine pek katılmıyor:
Türkiye’de insan ister istemez karamsar oluyor. Daha dün Hrant Dink öldürüldü. 22 Hrant
cinayetinden bir gün önce bile atmosfer bu kadar karamsar değildi. Ama böyle bir ortamda
iyimser bir insan tipi olarak yaşamak zor. İnsanın çok kanını kurutan bir şey, durmadan
aynı sorunları konuşuyor olmak. Belki her zaman karamsar olmamak gerekiyor ama, bütün
bu olayların insana verdiği duygu, bu. Ben bazen daha kötü de olabileceğini düşünüyorum.
İlla değişim var deyince hep iyiye giden bir şey olmuyor. Bugün ırkdaşlar mırkdaşlar
diye birbirleriyle yazışan adamlar var Türkiye’de. Bu yeni bir fenomen. Bu kadar korkunç
bir şey de yaşanmamıştı mesela bu ülkenin tarihinde. Şimdi ise var ve bu bile insanı karamsarlığa
itmeye yetiyor.
İnsan Hakları Ortak Platformu Genel Koordinatörü Feray Salman ise, insan hakları alanındaki
mücadelenin ortak bir dille yürütülemeyişinden yakınıyor. Salman’a göre İHK’lerin
da temel sorunlarından biri bu:
Bu anlayış olmadığı için, Türkiye’de insan hakları hareketi güçlü ve etkili olamıyor. Örneğin
düşünce özgürlüğü kampanyası yapılıyor. Başka yerde de aynı kampanya, başka bir
kuruluş tarafından başlatılıyor. Fakat insanlar bu kampanyaya destek vermiyor. 301. maddenin
kaldırılması için kampanya yapıldı. Fakat bunun için örgütler yan yana gelip çoğalamadılar.
Burada önyargılar var. Kimileri açısından Mazlum-Der’in, kimileri açısından
İHD’nin önyargıları vardı. Bütün örgütler, bu problemleri ortadan kaldırma sürecini yaşamak
zorunda. İHD sadece Kürt sorunuyla ilgili problemlere odaklı olmadığını, Türkiye’deki
başka insan hakları ihlallerine de ilgili olduğunu ortaya çıkarmalı. Bu kurumlardaki sorun,
belli alanlara sıkıştırılmayla ilgili. Tüm dünyada insan hakları örgütlerinin yaftalanmaya
karşı mücadelesi, baş etmek zorunda kaldıkları sorunların en başında geliyor. Bu yaftalanma
bütünüyle ortadan kaldırılmayabilir. Çünkü bunu besleyen önemli bir süreç vardır. İHD
geçmişte, hiçbir gerekçe yokken sürekli basıldı. Bütün bunlar, kurumun üzerine yapıştırılan
etiketi, yaftayı güçlendirmeye yönelikti. Türkiye’de demokrasiye inanmayan, insan hakları
meselesine inanmayan bir rejim var. Kamu otoritesi orada doğru şekillenmiş değil. Karşısında
kendisini eleştiren kurumlar olduğu zaman da, devlet de bu kurumları yaftalıyor. Bu,
Türkiye’deki güvenlik politikalarıyla çok ilgili. Kanaat önderlerine baktığınızda, tümünün,
hak ihlali konusuna Milli Güvenlik Siyaset Belgesi çerçevesinden baktığını görürsünüz.
Türkiye’de özgür düşünce alanı var mı, var. Ama etkili mi, değil.
makalemizin 2011 tarihli 2. baskı için tekrar revize etme gereği duymadık. Zira yapılan görüşmelerin
içeriği genel hatlarıyla Türkiye’deki insan haklarına ve örgütlerin genel yapısına ilişkindir. Aktarılan
bilgiler de şahsi görüşlerden ziyade örgütlerin yapısına dair somut verilerden ve değerlendirmelerden
oluşuyor. Öte yandan makalede özellikle dipnotlarda 2007-2011 tarihleri arasındaki insan hakları
durumuna ilişkin yapılan aktarımlar ve aktarılan rakamlar, Türkiye’de insan hakları alanındaki sorunların
sürdüğünü, buna karşın mücadelenin zaruretinin de devam ettiğini ortaya koyuyor.
22 Murat Belge’yle, Agos gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürüldüğü 19 Ocak 2007
tarihinden bir ay sonra görüşmüştük.