Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

Batı’daki kamu-sivil toplum ilişkileri daha çok eyleme dayalı ve hatta zaman zaman
çatışmalı, ancak yine de karşılıklı anlayışa ve empatiye dayalı bir ilişkidir. Batı, sesi
daha çok çıkan, yerel düzeyde kamunun dinlediği ya da en azından saygı gösterdiği,
kurumsal ya da hiyerarşik olmayan oluşumlara daha meyillidir.
Nuran Talu’nun özetlediği gibi, STÖ’lerin en önemli sorun alanlarından biri, Türk
kamu yönetimine ve kamusal düzen içindeki yerlerine ve haklarına dair bilgi ve teknik
uzmanlık eksikliğidir. Sivil toplum çevre politikalarında ve çevre yönetiminde yasa
ve yönetmeliklerde söz sahibi olmasına rağmen, STÖ’ler bu haklarını bilmediğinden
(kamu da STÖ’leri bilgilendirmeyerek sivil toplumun kamu düzenindeki yokluğunu
desteklemektedir) pek çok bölgesel/yerel çalıştay ve toplantı STÖ katılımı olmaksızın
yapılmakta, kararlar STÖ’lerin katılımı olmadan alınmaktadır. Burada dikkat çeken,
ilişkiler iyi ya da kötü olsun, STÖ’ler yasa ve yönetmeliklerin belirlediği “resmi” konumlarında
yer almamaktadırlar.
2000’lerin sonlarına doğru STÖ’lerin bu anlamda kamuyla ilişkilerinde belirgin bir
ilerleme olduğu kaydedilmektedir. 2009 yılında çevre alanında çalışan STÖ’lerle ilgili
yapılan araştırma buna örnektir.
Ulusal STÖ’ler Çevre Komisyonu başta olmak üzere komisyonlara çağrılmaktadır ve (bunların)
Sulak Alan, Av Komisyonu gibi bazı komisyonlarda daimi üyelikleri bulunmaktadır.
(...) Bunun dışında, Çevre Ve Orman Bakanlığı, Tarım Bakanlığı gibi ilgili Bakanlıkların
“görüş sorma ve dahil etme alışkanlıkları” da vardır. Örneğin, iklim değişikliği konusunda
bakanlıklar, Greenpeace ve TEMA başta olmak üzere STK’larla görüş alışverişinde bulunmuştur.
Devletin STK’ları komisyonlara dahil etmesi STK’ların çalıştıkları konularda karar
alıcılara doğrudan bilgi aktarmalarını ve savunuculuk yapmalarını mümkün kılmaktadır.
Örneğin, Greenpeace çevre ve enerji komisyonlarında Kyoto’nun önemine dikkat çekmiştir.
Ayrıca, Bern sözleşmesi ile ilgili her yıl yapılan toplantıya Çevre Bakanlığı’ndan katılacak
temsilcileri DHKD’nin hazırlaması ‘çok güzel bir ortaklık’ olarak tanımlanmıştır. (...) Bütün
bunlara ek olarak Çevre Bakanlığı’nın Çıldır Gölü’nde koruma alanlarını belirlemek
üzere STK’ları davet etmesi ve katılımcı olarak tanımlanan Çıralı Yönetim planı gibi örnekler
STK’ların politika oluşumuna katılımının arttığına işaret etmektedir.
(Paker vd 2009: 17)
95