Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

114
Bugün feminizmin ve toplumsal cinsiyet analizinin yeri ve önemi, hareket için ana hat
ve eksen oluşturmada oldukça kritik bir konu haline gelmiştir. Görüştüğümüz pek çok
kadın örgütü, kadınlara destek olma anlamında yapılacak somut işleri örgütlerken
ataerkil sistem analizinin mutlaka yapılması gerektiğini ve kadınların güçlendirilmesi
ve desteklenmesinde, feminist olmasa bile, toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısının
esas alınması zorunluluğunu ifade etti. Buna ek olarak kadınlar, kadınlarla ilgili doğrudan
çalışmayan STÖ’lerin kadın haklarıyla ilgili proje çalışmalarında, bu iki kavramı
dikkate almalarını özellikle talep etmektedirler. Ayrıca, çoğu zaman feminizm ve
toplumsal cinsiyet kavramlarının birbirine karıştırıldığına, yanlış tanımlandıklarına
ve hatta çoğu zaman daha “nötr”, belki tehlikesiz gibi görünen toplumsal cinsiyet
kavramının feminizm yerine ikame edildiğine de dikkat çekmektedirler.
Katılım, İç Hukuk Ve Demokratik İşleyiş
Kadın hareketi ve bileşenleri için katılım, iç hukuk oluşturma ve demokratik işleyiş,
belki de başka hiçbir sivil harekette görülmeyen düzeyde önemli bir başlık olmuştur.
Köklü ve karmaşık sorunları olan, homojen olmayan, aynı zamanda ortak ezilmişliğin
güçlü yaşandığı, çeşitlilik ve farklılıkları barındıran ve nüfusun yarısını oluşturan
büyük bir “topluluğu” temsil eden kadınlar tarafından oluşturulan kadın örgütlerinde
böyle bir sorun başlığının olması kaçınılmazdır. Bu yüzden hemen hemen bütün kadın
grupları, hiyerarşi, karar alma süreçlerine eşit katılım, yatay veya dikey örgütlenme,
demokratik işleyiş gibi konularda çokça kafa yormuş ve uzun tartışmalar yürütmüştür.
Bu amaçla, dikkate değer çeşitli yöntemler ve mekanizmalar yaratmışlardır. Örneğin,
örgüt içi karar alma süreçlerinde birkaç örgüt hariç hemen hemen hiçbir grup oylama
yöntemini kullanmamakta, bunun yerine, katılımı en yüksek düzeyde sağlamanın bir
yolu olarak düzenli toplantılarda ortak karar alma, komisyon/çalışma grubu esaslı iş
yapma, konsensüs sağlama ve ikna yöntemini tercih etmektedir.
Ayrıca, vakıf, dernek veya kooperatif biçiminde örgütlenen yapılar yasal, resmi ve
bürokratik şartları zorlamak için kendi alternatif iç hukuklarını ve tüzüklerini oluşturmuşlardır
ve bu bağlamda çoğu örgüt, yönetim kurulu eliyle iş görmek yerine, o örgüt
içinde o dönem emek vermekte olan kadınlardan oluşan çalışma grupları/komisyonları
yoluyla çalışmaktadır. Örneğin, Amargi Kadın Kooperatifi ve Kaos GL komisyon
temelli çalışmayı benimsemişlerdir. Bazı kadın örgütleri sadece gönüllülerin olduğu
grup biçiminde, bazıları gönüllüler ve varsa ücretli çalışanlarla birlikte kolektif yapı
biçiminde, bazıları sadece ücretli çalışanların iş/proje söz konusu olduğunda ekip çalışması
biçiminde, bazıları ise küçük bir grup ve geniş bir danışma kurulu gibi yapılar