Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

3. Etki/İşlevsellik Değerlendirmesi
Çocuk sorunları alanında çalışan STÖ’ler, etki-işlevsellik değerlendirmesi yapan örgütlerin
genel olarak zayıf ve yetersiz olduklarını belirtmişlerdir. Yöntem geliştirmenin
yetersiz olması, örgütlerin birbirlerine yakın yöntemleri kullanmaları, yöntem çalışmasının
test edilmemesi ve faaliyet göstergelerinin ölçme-değerlendirme kriterlerinden
uzak olması, etki değerlendirmesinin eksik yapılmasıyla sonuçlanmıştır. Niceliksel
göstergelerin ön plana çıkması, çocuk sorunları alanında çalışan örgütlerin alanla
ilişkilerinin uzantısının sonucu olabildiği gibi, sorun alanlarının geniş ve sorunun çözümüne
verilen katkının yeterli olmamasından da kaynaklanmaktadır. Hak temelli
çalışan örgütler, bu alanda niteliksel ölçme-değerlendirme çalışmalarının başlamasına
da öncülük etmişlerdir. Etki değerlendirmesinde öne çıkan belirleyici kriter, yapılan
çalışmaların basında yer bulması olarak görülmektedir. Proje uygulama yönteminin
gelişmesiyle birlikte bağışçı kuruluşların çalışma yöntemleri etki değerlendirmesini
gündeme getirmiş ve bu faaliyet, son zamanlarda çalışmaların önemli bir unsuru olmaya
başlamıştır. Farklı yöntemlerin geliştirilmesi, faaliyet ölçme-değerlendirme çalışmalarına
katkı sağlayacaktır.
Görüşme yapılan örgütlerin etki-işlevsellik değerlendirmesi hakkındaki yorumları:
• “Özellikle çocuk hakları alanında etki değerlendirme çalışmaları yapıyoruz. Medya ve
çocuk katılımı, akran çalışması alanında etki değerlendirme çalışmaları yaptık.”
• “Sokak çocuklarıyla yaptığımız çalışmada belirli uygulamaları annelerle konuşarak yaptık.
Genelde bu alanda yöntem yok; Türkiye’de araştırmaya yatkın sivil toplum kuruluşu
olduğuna inanmıyoruz. Hizmet temelli STÖ sayısının çok olmasının bir nedeni de budur.”
• “Alana katkımız büyük diye düşünüyoruz. Adalet Bakanlığı, kapalı kapıları sivil topluma
açtı. Çocuk suçluluğuna duyarlılık gerektiği kamuoyuna yansıtılmaya çalışıldı ve bir nebze
başarılı olundu. ‘Çocuklar tehlikeli değil, aslında kendileri tehlikede’ sloganını kullanıyoruz.
Çocukların suçlu olmadığı, toplumun onları suça yönelttiği duyarlılığı gelişti. Üniversitelerde
çalışmalar arttı.”
• “Kapalı kurumlarda binlerce çocuğa ulaştık, ama yeniden suça karışma oranını belirleyemedik.
Çünkü tahliye olan çocuğa ulaşmak çok güç. Çocuk aslında o dönemi bir daha
hatırlamak istemiyor. Gençlik merkezimizde suça karışan çocuk sayısı sadece iki.”
• “Son zamanlarda fazlasıyla etki değerlendirme çalışması yapıyoruz. Başlarda bunu ihmal
ediyorduk. STÖ’ler genel olarak acil yardım, acil önlem gerektiğinde müdahil olabili-
257