Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

182
etkisi en yüksek olan derneklerin başında gelmektedir. Hedef grubun katılımıyla gerçekleştirilen
faaliyetlerin etkisi, sayıca az kişinin yer aldığı küçük örgütlenmelerde
pek görülemediği gibi, faaliyetlerin tür ve niteliklerinin de beklenen düzeyin oldukça
altında kalmasına neden olmaktadır. Son yıllarda teknolojiyi daha çok kullanmaya
başlayan derneklerin başında gelen Türkiye Sakatlar Derneği, internet sitesindeki forumlar
aracılığıyla üyeleri ve toplumun diğer kesimleriyle sakatlarla ilgili her konuda
tartışmalar yaparak sesini duyurmaya çalışmaktadır. Ayrıca diğer STÖ’lerle beraber
oluşturulan haber gruplarına üyeliği sayesinde, üyeleri dışında toplumun diğer kesimlerine
de ulaşarak etkinliklerine katılımı artırmayı hedeflemektedir.
Görüşülen yöneticiler, genellikle üye sayısını artırmayı hedeflemelerine karşın yapılanların
yetersiz kaldığını ya da harcanan çabaların işe yaramadığını belirtmiştir. Yöneticiler,
genellikle sakatların STÖ’lere vermek değil, almak için üye olduğundan yakınmaktadır.
Üyelerin çoğunluğunun aidatlarını ödememesi, derneklerin katılımcılık
konusunda ciddi bir sorun yaşadığının göstergesidir. En çok üyeli dernek olan Türkiye
Sakatlar Derneği’nin başkanı Şükrü Boyraz’ın şu sözleri, bu durumun açık bir ifadesidir:
“Aktif olarak 15 bin üyemiz var, kayıtlı üye 100 bine yakın.”
Görüşülen yöneticilerin çoğu sakatların haklarını bilmediğini söylemiş olmasına karşın,
çok azı üyelerinin haklarını öğrenmesine yönelik çalışmalar yapıyor. Bu da, üyelerin
katılımını düşüren etkenlerden biri. Kendi ifadeleriyle, “Dağ gibi sorunlarla boğuşmaktan”,
“Esas olarak kendimizi topluma kabul ettirmekle uğraşmaktan” derneklerin
çoğu, üyelerine yönelik faaliyetlerde bulunamamaktadır. Görüşülen yöneticilerin,
üyelerinden ve genel olarak sakatlardan “Benim sakatım”, “Benim özürlüm” şeklinde
söz etmeleri dikkat çekici bir durumdur. Sakatların STÖ’lerde gerek karar alma mekanizmalarına,
gerekse faaliyetlere katılımlarındaki yetersizlikte bu yaklaşımın da
etkili olduğu akla gelmektedir. Bunun yanısıra var olabilmek için kendilerini topluma
anlatmayı hedefleyen örgütlerin kendilerini üyelerine anlatmayı gerekli görmemeleri
de, düşük üye katılımının bir başka nedeni olarak görülebilir.
Sakatlara Yönelik STÖ’lerde Gönüllülük
Her alanda olduğu gibi, sakatlar alanında çalışan STÖ’lerin de, kaynak sıkıntısı nedeniyle
az sayıda profesyonelle çok sayıda iş yapmaya çalıştığı göz önüne alındığında,
gönüllülerin varlığının önemi açıkça görülmektedir. Yapılan görüşmelerde, yürütülen
işlere yardımcı olmanın yanısıra, STÖ’lerin sürdürülebilirliği açısından da büyük önem
taşıyan gönüllülerin yararının farkında olan sakat örgütlerinin sayıca çok az olduğu