Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

“Daha önce, kira, telefon veya çalışan masrafları gibi herhangi bir ödeme
geldiğinde, konser düzenliyor, bir etkinlik yapıyor ya da bağışçılarımıza
giderek onu bir şekilde finanse ediyorduk. Toplumsal değişime, dönüşüme,
gelişime katkısı olan kurumlar değil, daha çok belli bir düşünceye ait insanların
bir araya gelip kendi etkinliklerini kurdukları yapılar olarak düşünülüyordu.
Şimdiyse, derneklerden ve kurumlardan daha çok beklenti var.
Hak bilinci arttıkça İHD gibi kurumların fonksiyonları da artıyor. Bunun
için de yeni kaynaklar, yeni fonlar, yeni finans kaynakları ve yeni bir örgütlenme
modeli geliştirilmeli.”
İHD Genel Başkan Yardımcısı Reyhan Yalçındağ da, hibe alma konusunda temkinli
davrandıklarını söylerken, bir sefer AB’nin Türkiye temsilciliğinden, İHD Diyarbakır
Şube ve İHD Genel Merkezi tarafından birer proje sunulduğunu, ancak şubelerin genel
merkezden bağımsız olarak bu konuda karar alamayacağını ifade ediyor. Yalçındağ,
bazı şubelerinin proje fikrine sıcak baktığını ve bu konuda haklı olduklarını, ancak
devletlerle ilişkili olan fon kaynaklarına başvurmalarının yanlış olduğunu aktarıyor.
Mazlum-Der Başkanı Ayhan Bilgen de, devletlerden hiçbir şekilde fon almadıklarını,
bunun kendi özerkliklerini ve temel ilkelerini zedeleyeceğini düşündüklerini söylüyor.
Sadece AB’den çeşitli vesilelerle bazı fonlar aldıklarını hatırlatan Bilgen, bu yüzden
bile, Bildirici’nin de dediği gibi, “dış destekli” ithamına maruz kaldıklarını, hatta
STÖ’leri hedef alan bir kitapta açıkça hedef gösterildiklerini söylüyor.
TİHV Genel Sekreteri Metin Bakkalcı ise, işkence mağdurlarının tedavilerinde gönüllü
hekimlerden destek aldıklarını, ancak daha organize bir çalışma yürütmek için
finansman ihtiyacı doğduğunu ifade ediyor. Sağlık hizmetinin pahalı olduğunu hatırlatan
Bakkalcı, giderlerinin üçte birini gönüllülerin katkılarıyla karşıladıklarını, geriye
kalan bölümünü de AB komisyonu, BM veya Kızılhaç gibi kuruluşlardan aldıkları
fonlarla karşıladıklarını söylüyor. Bakkalcı, devletlerden para almamayı ilke edindiklerini
de hatırlatıyor. Bakkalcı’ya göre, şeffaf ve hesap verebilir olunduktan ve fon sağlayan
-devlet dışı– kuruluşlar çalışmanın içeriğine karışmadıktan sonra, fon almakta
herhangi bir sorun yok.
Aslında fon almaktan imtina eden İHK’lerin fon almakla ilgili kurumsal bir dertleri
yok. Daha çok “hedef kitleler”in bu konudaki “hassasiyet”i ve iktidar odaklarının, fon
almakla ilgili bilgileri tahrif etmesi, bunun üzerinden İHK’leri hedef göstermesinden
çekiniliyor. Bu algının kırılmasının ise iki yolu olabilir: İHD veya Mazlum-Der gibi
önemli toplumsal katmanlara hitap eden kuruluşların, birer “kitle örgütü” olmaktan
65