Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)
Kurumsallaşma ve faaliyet alanı
1990’da, bir grup insan hakları savunucusu aydın ve İnsan Hakları Derneği (İHD)
tarafından kurulan Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın temel amaç ve faaliyetleri arasında
insan hak ve özgürlükleri konusunda yayın ve dokümantasyon yapmak, işkence
mağdurlarının fiziksel ve psikolojik tedavi ve rehabilitasyonlarına yardım etmek,
yakınlarına da psikolojik destek sağlamak, işkence vakalarını belgelemek ve işkence
mağdurlarının hak mücadelesine destek vermek, insan hakları konusunda eğitici çalışmalar
yapmak bulunuyor.
TİHV, İHD ve 32 insan hakları savunucusu aydın tarafından 1990’da Türk Medeni
Yasası’na göre kurulmuş, hükümet dışı ve bağımsız bir kuruluş. TİHV, çalışmalarını,
Türkiye tarafından imzalanmış olsun ya da olmasın, bütün uluslararası sözleşmeler
ışığında yürütüyor. Genel Merkezi Ankara’da olan TİHV’nin İstanbul, İzmir, Adana
ve Diyarbakır’da temsilcilikleri var. Hükümetlerden, insan haklarına aykırı uygulamalar
yapan kurum ve kişilerden bağış ya da destek almamayı ilke kabul eden TİHV,
işkenceyle mücadele, işkence mağdurları ve yakınlarına hukuki, tıbbi-psikolojik destek
veren öncü bir kuruluş. 35
TİHV de aslında 12 Eylül askeri darbesiyle radikal bir biçimde daraltılan ve yok sayılan
temel insan haklarını savunması ve ama doğrudan gözaltı sürecinde işkenceye
maruz kalan insanların haklarını savunurken, bir yandan da mağdurlara psikolojiktıbbi
destek sunması amacıyla kuruldu. 1990’da kurulan vakıf, günümüzde ulusal ve
uluslararası alanda kendi alanında gerek devletler, gerekse sivil toplum nezdinde haklı
bir üne kavuşmuş bulunuyor.
TİHV’nin kurumsal özelliklerinden biri, daha kuruluş sürecinde çok özel ve tanımlanmış
bir amaç için ortaya çıkmış olması. Dolayısıyla öncelikle bir organizasyonun
kurulması, kurumun temellendirilmesi gibi zaman alıcı yapılanma çalışmalarıyla çok
fazla uğraşılmamış. Vakfın genel sekreteri Metin Bakkalcı, bu hususu önemle vurguluyor
ve ekliyor:
“TİHV bir anlamda 1980’lerin sonucudur. İşkence görenlerin her birine
ilişkin bir tedavi ve rehabilitasyon programı ile işkencenin temel amacı olan
ruhsal ve fiziksel yıkımla baş etmek için dayanışma ortamını oluşturma
35 http://www.tihv.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=31&Itemid=55
51