Türkiye'de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri - STGM - Sivil Toplum ...

220
• Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde gösterilere katılan reşit olmayan kişiler “terör
örgütü üyesi olmak” suçuyla ve dolayısıyla orantısız hapis cezalarıyla karşı karşıya
kalmışlardır. Temmuz 2010 tarihli Terörle Mücadele Kanunu’nda ve Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun, terör suçu işlediği iddia edilen çocukların
çocuk mahkemelerinde yargılanmasını öngörmektedir. Bu kanun, benzer suçların
yetişkinlerle birlikte işlenmesi durumunda dahi uygulanmaktadır. Buna ilaveten,
terör örgütü propagandası yapmaktan veya toplantı ve gösteri yürüyüşleri sırasında
güvenlik güçlerine direnmekten mahkûm olan çocuklar, bundan böyle terör
örgütü üyesi olmaktan dolayı ayrıca mahkûm olmayacaklardır. Genel olarak, söz
konusu kanun, Terörle Mücadele Kanunu’nda yer alan bazı ağırlaştırıcı durumların
çocuklar için uygulanmamasını öngörmektedir. Son olarak, Kanun, çocuk mahkemelerine
hükmün açıklanmasını geri bırakma, hapis cezasını diğer bir yaptırıma
dönüştürme veya terör suçları için verilen hükümlerin ertelenmesi kararını alma
imkânı vermektedir.
• Yeni olmasına rağmen, şartlı tahliye sistemi her ilde kurulmuş ve psikologlar ile
sosyal hizmet çalışanları atanmıştır. 17 Eylül 2010 tarihi itibarıyla 6233 çocuk
şartlı tahliye edilmiştir. Çocuklar, çoğunlukla, hâlâ çocuklar (veya çocuklar ve
gençler) için ayrılmamış cezaevleri ve gözaltı merkezlerinde tutulmaktadırlar. Çocukların
gözaltına alındığı birçok kurumda, sürekli değişen vasıfsız personel oranı
yüksektir.
• Çocuk Koruma Kanunu 81 ilde çocuk mahkemelerinin kurulmasını gerektirmektedir.
Eylül 2010 itibarıyla, sadece 30 ilde 95 adet çocuk mahkemesi kurulmuş olup,
bu mahkemelerin yalnızca 72’si faaliyettedir.
• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) tarafından sağlanan hizmetlerin
kurum dışına taşınması çabalarına ilişkin olarak, öz ve manevi ebeveynlere
yönelik danışmanlık, rehberlik ve mali desteğin artırılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
SHÇEK’in idari kapasitesi sınırlı kalmaya devam etmektedir.
• 2008 yılı nüfus ve sağlık araştırması, 5 yaşın altındaki çocukların % 6’sının (nüfusa)
kayıtlı olmadığını göstermektedir. Bu oran, doğu bölgelerinde % 11’e yükselmektedir.
• Çocuk haklarına ilişkin temel uluslararası hukuki belgelere ilişkin çekincelerin kaldırılmasına
yönelik hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir.